چه کسی به داد کودکان می‌رسد؟
بازار شیر خشک از ماه‌های پایانی سال دچار مشکلاتی شد و این موضوع به جایی رسید که در روز‌های گذشته بازار با کمبود شیر خشک مواجه شده است.
آن طور که فعالان بازار می گویند قاچاق این محصولات به کشور های همسایه، ازجمله عراق، افغانستان و پاکستان دلیل اصلی این کمبود شناخته می شود. عراق، پاکستان و افغانستان مشتریان پر و پاقرص شیر خشک یارانه ای ایران هستند و دلالان هم راه های ورود به این کشور ها را به خوبی شناسایی کرده اند. البته در این بین تولیدکنندگان معتقدند که با واقعی سازی نرخ شیر خشک می توان قاچاق آن را به حداقل رساند. اما زمزمه هایی به گوش می رسد که دولت به راهکار دیگری دست پیدا کرده و آن هم فروش شیر خشک مشروط به ارائه کد ملی است.
قیمت شیر خشک باید واقعی شود
هانی تحویل زاده، دبیر انجمن شیر خشک ایران کمبود شیر خشک در داروخانه ها را تایید کرد و گفت: این کمبود در حالی صورت گرفته که تولید شیر خشک در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۲۰ درصد رشد داشت.
او افزود: قیمت گذاری دستوری و نرخ پایین شیر خشک، منجر به این شده تا شاهد قاچاق شیر خشک و مصرف آن در جای غیردرست باشیم.
جلوی قاچاق را بگیرید
دبیر انجمن شیر خشک ایران با بیان اینکه سال گذشته ۷۰ میلیون قوطی شیر خشک تولید شد، عنوان کرد: حتی سال گذشته ارز بیشتری گرفتیم و در تامین ارز مشکلی نداشتیم؛ اما با وجود تولید بیشتر همچنان شاهد مازاد تقاضا در بازار هستیم که این نشان از قاچاق شیر خشک به خارج از کشور دارد.
به گزارش تجارت نیوز او تاکید کرد: در هیچ مقطع زمانی شاهد مصرف ۷۰ میلیون قوطی شیر خشک در کشور نبودیم؛ حتی اویل انقلاب که مصرف شیر خشک به اوج خود رسید، میزان مصرف سالانه ۶۰ میلیون قوطی بود که دلیل آن هم یارانه ای بودن شیر خشک شناخته می شد. هر زمان کالایی یارانه ای می شود قطعا مصرف غیرمجاز پیدا می کند.
این فعال صنفی تصریح کرد: نرخ شیر خشک درحال حاضر از نرخ یک قوطی کنسرو پایین تر است؛ از همین رو طبیعی است که به سمت مصرف غیردرست (در بخش لبنیات) و یا قاچاق برود و به مصرف نوزادان نرسد.
فروش عمده شیر خشک به سودجویان
تحویل زاده تصریح کرد: درحال حاضر برخی از سودجویان اقدام به خرید شیر خشک به صورت انبوه از داروخانه ها می کنند.
او در ادامه به افزایش نظارت ها برای جلوگیری از فروش انبوه شیر خشک خبر داد و گفت: قرار است که فرآیند ثبت سفارش توسط داروخانه ها در سامانه تیتک صورت بگیرد و از این پس نیز داروخانه بر اساس کد ملی اقدام به فروش شیر خشک به خانواده هایی که دارای نوزاد هستند، کنند.
شیر خشک ارزان است
دبیر انجمن شیر خشک ایران خاطرنشان کرد: درحال حاضر نرخ شیر خشک در ایران زیر یک دلار است، در حالی که نرخ شیر خشک در خارج از کشور بالای ۳ . ۵ دلار است؛ بدین ترتیب این فرصت برای سودجویان فراهم شده تا اقدام به قاچاق آن به خارج از کشور کنند.
وی با بیان اینکه عمده شیر خشک ایران به عراق، پاکستان و افغانستان قاچاق می شود، تشریح کرد: با توجه به افزایش نرخ مواد غذایی در داخل کشور مانند برنج، خانواده بیشتر ترجیح می دهند دو سال کامل را به کودکان خود شیر خشک بدهند. اما در گذشته به دلیل اینکه نرخ شیر خشک آزاد بود، بیشتر خانواده ترجیح می دادند در نخستین فرصت نوزادان خود را به سمت غذای سفره هدایت کنند.
لزوم افزایش نظارت بر توزیع شیرخشک
تحویل زاده با بیان این که شیرخشک اطفال ارز ترجیحی دریافت می کند، خاطرنشان کرد: باید نظارت و رصد بر زنجیره توزیع شیرخشک افزایش یابد؛ الان هر کسی که به داروخانه مراجعه کند می تواند شیرخشک تهیه کند در حالی که مشخص نیست چه تعداد از این افراد مصرف کننده واقعی این محصول هستند و کودک شیرخوار دارند یا خیر؛ به عبارت دیگر یارانه برای شیرخشک تخصیص داده می شود، اما نظارت بر توزیع این محصول دقیق نیست.
افزایش قاچاق
دبیر انجمن شیر خشک ایران به ضرورت واقعی سازی نرخ شیر خشک تاکید و خاطرنشان کرد: درحال حاضر کارخانه ها سه شیفت و با زیان در حال تولید هستند. ما بار ها تاکید کرده ایم که تفاوت نرخ هر زمان بیشتر شود در پی آن قاچاق نیز افزایش خواهد یافت.او پیشنهاد داد که حدود پنج سال نرخ شیر خشک را آزاد کنند تا جلوی قاچاق گرفته و از طرفی مصرف آن منطقی شود.
تولید ماهانه شیر خشک چقدر است؟
وی درباره تولید ماهانه شیر خشک در کشور، گفت: ماهانه حدود ۵ میلیون شیرخشک رگولار و ۱ . ۵ میلیون شیر خشک رژیمی در کشور تولید می کنیم که مصرف واقعی کمتر از این است. مصرف شیر خشک رگولار در سال حدود ۳۵ تا ۴۰ میلیون عدد است، اما اکنون به دلیل مصرف غیرمنطقی آن به ۶۰ تا ۷۰ میلیون عدد هم می رسد. دبیر انجمن شیر خشک ایران تاکید کرد: هیچ محدودیتی در فروش شیر خشک نداریم. کمبودهایی هم که در برخی شهرها وجود دارد، مصرف بی رویه و نشت به بازار و به کشورهای همسایه به دلیل پایین بودن نرخ است. بر این اساس درخواست مان اصلاح نرخ شیر خشک است.
کمبود شیرخشک شایعه است
مدیرکل فرآورده های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو برخی اخبار منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر کمبود شیرخشک در بازار و عرضه آن با کد ملی را شایعه و جوسازی در شبکه های اجتماعی عنوان کرد و افزود: امسال بیش از ۲۰ درصد افزایش تولید شیرخشک در کشور داشته ایم.
فرامرز خدایان در گفت وگو با ایرنا، افزود: با اینکه درحال حاضر کمبود شیرخشک در بازار وجود ندارد و توزیع آن هم با استفاده از ظرفیت شرکت های پخش انجام می شود اما، متاسفانه در این زمینه برخی در شبکه های اجتماعی جوسازی می کنند که شیرخشک نایاب شده است.
وی اظهارکرد: درحال حاضر بسیاری از صنایع حتی بیش از ۴۰ درصد ظرفیت تولید را افزایش داده اند؛ البته ممکن است تعداد محدودی شیرخشک با برندهای خاص در داروخانه ها موجود نباشد که در این زمینه نیز سودجویی می شود و ما به این موضوع رسیدگی می کنیم.خدایان با بیان اینکه نیاز به واردات شیرخشک نداریم، تصریح کرد: مشکل خاصی در تولید این محصول و همچنین مواد اولیه آن نداریم.
مدیرکل فرآورده های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو در مورد برخی گمانه زنی ها در مورد صادرات شیرخشک تولید ایران به کشورهای همسایه که از آن به عنوان عامل کمیاب شدن این کالا یاد شده است، اظهار کرد: این موضوع صحت ندارد زیرا اولویت تامین نیازهای داخلی است و وقتی در کشور به شیرخشک نیاز داریم، هیچ دلیلی برای صادرات این محصول به برخی کشورها از جمله پاکستان و افغانستان وجود ندارد.
وی شیرخشک را از اقلام ضروری دانست و گفت: شایعه عرضه شیرخشک با ارائه کدملی صحت ندارد و اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است. اظهارات یاد شده درحالی عنوان می شود که مریم دایی، مدیر دارویی دانشگاه علوم پزشکی البرز نیز اعلام کرد: در این استان فقط با کمبود سه مدل شیر خشک مواجه و در حال پیگیری تأمین آن هستیم. وی گفت: کمبود شیر خشک آپتامیل ۳ ، نان ۳ و ببلاک ۳ در استان وجود داشته و در حال پیگیری از سازمان غذا و دارو برای تأمین آن هستیم.
سخن پایانی
تابستان ۱۴۰۱ بازار با کاهش موجودی انواع شیرخشک به ویژه شیرخشک های رژیمی مواجه بود که این موضوع مشکلات فراوانی را برای خانواده ها ایجاد کرد. به گفته فعالان این حوزه، علت این کمبود تاخیر در اعلام نرخ مصوب شیرخشک ازسوی سازمان حمایت و ابهام در نوع ارز تخصیصی به واردات مواد اولیه بود که در برخی از شرکت ها موجب توقف تولید یا دپو شیرخشک شد، این در حالی است که نرخ شیرخشک امسال در ۲ مرحله افزایش یافت که مرحله اول آن در اردیبهشت به میزان ۱۲ درصد بود. در مرحله دوم هم اواخر تابستان سازمان حمایت مجوز افزایش نرخ ۲۰ درصدی شیرخشک رگولار را صادر کرد، این در حالی است که در برخی از داروخانه ها در برخی از برندها شاهد افزایش نرخ حدود ۴۰ درصدی بود ه ایم. ظاهرا افزایش نرخ به مذاق برخی تولیدکنندگان شیرین آمده و دوباره ۲۰ درصد افزایش نرخ داشتند، این در حالی است که نرخ شیرخشک در کمیته ای در سازمان غذا و دارو که سازمان حمایت نیز عضو آن است، تصویب و روی سامانه اینترنتی به شرکت ها ابلاغ می شود. شواهد حاکی از آن است که حذف ارز ترجیحی و رفتن به سمت ارز نیمایی برای واردات مواد اولیه شیرخشک از همین حالا باوجود اختصاص ارز دولتی تاثیر خود را بر قیمت ها گذاشته است؛ پس انتظار دارید هنگامی که هزینه تامین مواد اولیه ۶ برابر می شود قرار است چه بر سر نرخ محصول نهایی بیاید؟
