بورس کاتالیزوری قوی برای رونق معادن
رضا عظیمی_ مدیر اجرایی طرح احیا و توسعه معادن کوچکمقیاس
امروزه بورس جایگاه خود را در نحوه واگذاری محصولات معدنی پیدا کرده و خیلی از مشکلات تصمیمگیری و بروکراسیهای مرتبط با قیمتگذاری را نیز در محیط بازار معدن و صنایعمعدنی مرتفع کرده است. به برکت سیاستهای دولت قبل کمابیش تمام مردم کشور بهگونهای حسابهای کاربری در بورس ایجاد کردهاند و همچنان منتظر سبز شدن سیگنالهای بازار هستند. اکنون که زمینههای لازم برای استفاده از محیط دادوستد بورس فراهم شده، بهترین زمان برای انتقال فضای واگذاری معادن در تابلوی بورس و شفافسازی فرآیند واگذاریهای مرتبط با معدن است.
مطابق قوانین مرتبط با بورس، میتوان از ظرفیت بورس بهجای مزایده و مناقصههای خریدوفروش استفاده کرد. با ارزشگذاری اولیه روی مجوزهای معدنی نیز امکان قرار دادن این مجوزها در تابلو فراهم خواهد شد. واگذاریهای محدودههای معدنی در اختیار دولت با عنوان آزادسازی معادن از حبس نیز چندی پیش از طریق سامانه ستاد ایران انجام گرفت، هرچند در ابتدا مسائلی برای نحوه معرفی و نرخ پایه در زیرساختهای سایت ستاد ایران وجود داشت، اما این مسائل مرتفع و بخشی از محدودهها از همین بستر واگذار شد.
با تجربه ارزشمند و نگاه توسعهای وی در محیط و فضای بازار بورس و سرمایه، اکنون بهترین فرصت برای بورسی شدن معادن کشور فراهم شده و امیدواریم این موضوع بهزودی محقق شود.
باتوجه به بالا بودن تعداد معادن و محدودههای در اختیار سازمانهای صنعت، معدن و تجارت استانی و محدود بودن فضای رسیدگی به فرآیندهای واگذاری و بروکراسی طولانی اداری، محیط بورس با داشتن امکانات لازم و زیرساختهای موجود میتواند ضمن تسریع بر فرآیند رسیدگی، شفافیت در واگذاریها را نیز فراهم کند.
بهعنوان یک راهحل مناسب در قالب یک دستورالعمل شفاف، با تایید شورایعالی معادن و ایجاد یک تفاهم فیمابین وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان بورس، میتوان تحولی جدید برای شفافسازی و رونق فرآیند معدنکاری را ایجاد کرد و اثرات این تصمیم بهطورقطع آینده بخش معدن را تغییر خواهد داد.
دلایل استفاده از بورس برای واگذاری معادن را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:
ایجاد عدالت اجتماعی و معرفی فرصتهای معدنی در سطح کشور
امکان هدایت نقدینگی بهسمت معدن و مشارکتهای مردم بهصورت منطقهای برای معدنکاری
شفافیت در اطلاعرسانی و متمرکز کردن فضای واگذاری از حالت استانی و منطقهای به کشوری
شفافیت در اعتبار مجوزهای معدنی، بدهیهای مرتبط با مجوزها و تسویهحسابهای آنها قبل از واگذاری
امکان ارزیابی بهتر سرمایهگذاران و تعریف شرایط خاص برای شرکتکنندگان در مزایده
امکان تعریف بستههای سرمایهگذاری و واگذاری در قالب سهامی عام پروژه (بند و تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۰)
ایجاد محیط لازم برای کشف قیمت، رقابت سالم و رعایت صرفه و صلاح دولت در واگذاریها
فراهم بودن زیرساختهای لازم و کارگزاریهایی که میتوانند در این زمینه اطلاعرسانی و مشارکت کنند
شفاف شدن کیفی معادن با کارشناسی و ارزشیابی آن و ایجاد امنیت در سرمایهگذاری و حذف موارد بیکیفیت
تسریع در فرآیند واگذاریها و ایجاد رونق بازار خریدوفروش معادن
بهبود آمار و اطلاعات مرتبط با معدن و امکان برنامهریزی توسعهای برای آینده معدنکاری کشور
امکان پیشبینی شرایط باتوجه به کشش و تقاضا در شرایط زمانی و مکانی خاص و فرصتسازی برای جهتدهی به سرمایهگذاریهای آینده
امکان ایجاد فضای مناسب برای انتقال مجوزها میان خریداران و فروشندگان با رعایت صرفه و صلاح دولت و اعتمادسازی برای سرمایهگذاری در بخش معدن
خلاصه مطلب اینکه با بورسی شدن معادن، لکوموتیو کشنده قوی برای ایجاد انگیزه برای فعال شدن معادن ایجاد خواهد شد و با توسعه زنجیره بخش معدن و گردش کاری در فعالیتهای معدنی با افزایش درآمد و گردش مالی، بهطورقطع به تحقق افزایش اشتغال پایدار، جایگزینی معدن بهجای نفت و فرمایش رهبر معظم انقلاب نزدیکتر خواهیم شد.