تورم پدیده‌ای ساختاری و اقتصادی است که پیامدهای مهمی در سطح کنش و ساختار دارد. این پدیده بر جنبه‌های مختلف ذهنی و ارتباطی در زندگی روزمرۀ کنشگران تأثیر می‌گذارد؛ ازاین‌رو، علاوه بر بحث اقتصادی می توان تاثیر تورم را بر اجتماع هم مشاهده کرد. افزایش تورم فقط به محیط اقتصادی محدود نمی‌شود. بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی معلول این پدیده هستند. پژوهش‌های دانشگاهی نشان می‌دهند که هر گاه تورم فزاینده‌ای در اقتصاد رخ دهد، انتظارات تورمی نیز تشدید می‌شوند.

این علامت بیش از هر چیز نااطمینانی و آینده‌هراسی موجود در فعالان اقتصادی و آحاد جامعه را بازتاب می‌دهد. تورم با افزایش نابرابری، ظن گروه‌های پایین درآمدی را نسبت به بی‌عدالتی و نداشتن سهمی در کیک اقتصاد، تشدید می‌کند. با این تصور، رابطه دولت و ملت به شدت آسیب می‌بیند و سطح همکاری ملت برای پیشبرد اهداف دولت به حداقل می‌رسد. علاوه‌بر این، رابطه مردم با یکدیگر نیز تحت‌الشعاع ترکش‌ها قرار می‌گیرد و اعتماد و اطمینان طرف‌های مبادله (مردم جامعه) به یکدیگر به حداقل می‌رسد؛ در مجموع در حوزه اقتصادی، تورم عامل بی‌ثباتی و از بین بردن اشتغال است و در حوزه‌های غیراقتصادی ردپای آن در تخریب سرمایه اجتماعی، افزایش جرم و جنایت و... دیده می‌شود.

در همین راستا ما در گسترش نیوز گفتگویی داشتیم با یک استاد جامعه شناس، برای خواندن مشروح این گزارش با ما همراه باشید:

جولان تورم و گرانی در جامعه

امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار گسترش نیوز درباره تاثیر تورم بر افزایش فقر و نابود کردن عدالت اجتماعی اظهار کرد: بر اساس «تئوری مازلو و هرزبرگ» اولین نیاز انسان تامین معیشت است. در جهان امروز شهر نشینی وسعت یافته و میزان افرادی که در بخش کشاورزی سابقا فعال بودند و از آن راه رزق روزی می کردند رو به کاهش رفته است. اکنون جامعه به سمتی رفته که بازارهای کالا نقش اساسی در تامین معیشت مردم پیدا کرده اند. تورم و گرانی امروز به گونه ای شده است که مردم دیگر حتی توانایی خرید کالاهایی همانند تخم مرغ، برنج، مرغ و میوه جات را ندارند.

وی درباره عوارض تورم بر جامعه اظهار کرد: ناراحتی روحی و روانی و فشار بر خانواده ها از عوارضی است که در پی افزایش گرانی و تورم ایجاد شده است. در این میان نباید افزایش بزهکاری در جامعه را نادیده گرفت. اکنون بنا بر آمارها بیش از ۶۰ میلیون نفر ایرانی نیاز به تامین معیشت دارند و از این بین ۳۰ میلیون نفر نیز زیر خط فقر هستند. تورم و گرانی بنیان زندگی مردم را بهم ریخته است. به قول آن شعر معروف « بر احوال آن باید گریست که دخلش بود نوزده و خرجش بیست»

شکم گرسنه دین و ایمان نمی فهمد

این استاد دانشگاه ادامه داد: وقتی که روزانه از دهک متوسط کشور به طبقه پایین افزوده می شود. یعنی جامعه در حال فروپاشی شدید است و خط فقر و شکاف اجتماعی رو به گسترش است. ما اگر طبقه متوسط را به قول «لویید وارنر» به دو طبقه بالای متوسط و و متوسط رو به پایین تقسیم کنیم. از طبقه متوسطه به بالا به سمت متوسط روبه پایین و متوسط پایین به سمت فقر ریزش می کند.

قرایی مقدم بیان کرد: معیشت اصل و اساس زندگی است و اگر تامین نشود سبب افزایش طلاق، فرار دختران از خانه، دزدی و فحشا خواهد شد. شکم گرسنه که دین و ایمان نمی فهمد. کشور ما اکنون جز بالاترین کشورها در زمینه تورم است. مشخص است که با این اوضاع جامعه از نظر روحی، روانی، اقتصادی و حتی سیاسی آسیب زا خواهد بود. از نظر «کارل مارکس» این اتفاق از نظر سیاسی می تواند خطراتی را به دنبال داشته باشد. اگر تورم را با همه محدودیت هایی که وجود دارد نتوانند مهار کنند، قشر عظیمی از جمعیت کشور که در حدود ۸۰ درصد از جامعه را شامل می شود با مشکلات شدیدی روبه رو خواهند شد.

وی ادامه داد: وقتی تخم مرغ به عنوان قوت غالب مردم به شانه ای بیش از ۴۰ هزار تومان رسیده است یعنی تورم و گرانی به جان جامعه شهری افتاده است و مردم دچار چه کنم چه کنم شده اند. ادامه این روند سبب افزایش نارضایتی‌ها و شکاف اجتماعی بیشتر خواهد شد تا به انفجار اجتماعی منجر شود.

ثروتمندان ایران ده برابر آمریکا

این استاد جامعه شناسی ادامه داد: بر اساس آمار میزان ثروت مندان ایران از آمریکا بیش از ۱۰ برابر است. اینها کسانی هستند که با رانت، تقلب و رشوه به این ثروت افسانه ای و باد آورده رسیده اند. حال این عده ای که از طبقات بالای شهرنشین هستند کسانی اند که از تورم در جامعه سواستفاده می کنند. از میان این افراد است که «خاوری، جزایری، زنجانی و طبری» شکل می گیرد. همه موارد ذکر شده به این علت شکل گرفته است که روابط مداری در کشور حاکم است. در نتیجه معلوم است که این عده قلیل خواهان پابرجایی تورم در کشور هستند.

قرایی مقدم در پایان اظهار کرد: اینگونه است که به قول شاعر نامور شیخ عجل سعدی شیرازی: ‌« یکی از حکما پسر را نهی همی‌کرد از بسیار خوردن که سیری مردم را رنجور کند.

گفت: ای پدر! گرسنگی خلق را بکشد، نشنیده‌ای که ظریفان گفته‌اند به سیری مردن به که گرسنگی بردن.

گفت: اندازه نگهدار، کُلوا وَ اشرَبوا وَ لا تُسْرِفوا.

نه چندان بخور کز دهانت بر آید/ نه چندان که از ضعف جانت بر آید»

اکنون از ضعف جان مردم در آمده. تورم یکی از نشانه های بارز اقتصاد مریض است. اقتصادی که سیاست زده شده و اقتصادی که به قول ماکس وبر دست نااهلان افتاده است. در نتیجه تورم و گرانی را بالا می برند و روز به روز مردم فقیر و فقیر تر می شوند.

منبع: گسترش نیوز