صنعت خودرو در سال ۲۰۲۲
سال ۲۰۲۲ در حالی شروع می‌شود که خودروسازان به‌شدت در رقابت برای ارائه خودروهای برقی جدید ارزان‌تر و قابل‌تر هستند. قطعا امسال ما شاهد توسعه خودروهای برقی به‌صورت گسترده‌تر خواهیم بود. البته ۳ موضوع مهم همچنان خودروسازان و مصرف‌کنندگان را درگیر خواهد کرد.
نخستین آن، کمبود تراشه‌های الکترونیکی است که در سال گذشته کمبود آن به‌شدت حس شد و سرمایه‌گذاری در آن شتاب گرفت. البته تا بیاید و این سرمایه‌گذاری‌ها به تولید انبوه برسند و قیمت‌ها را کاهش دهند، حداقل دو سال طول خواهد کشید. پس کمبود ادامه دارد. همچنین موضوع ایمنی خودروهای برقی و به‌ویژه خودروهای پیشرفته خودکار که انواع تجهیزات در اختیار راننده می‌گذارند، کم‌اهمیت نخواهد بود و توجه بازارها و صنایع بیش از پیش به این موضوع جلب خواهد شد.
سومین چالش، تامین زیرساخت‌های استفاده از خودروهای برقی خواهد بود که البته با اقبال بیش از پیش بازارها به این خودروها، سرمایه‌گذاری‌های جدی‌تری روی این زیرساخت‌ها انجام خواهد شد. اما در کنار خودروهای برقی، همچنان چالش بزرگ در مصرف سوخت در خودروهای احتراق داخلی خواهد بود که به‌شدت رقابت را سخت خواهد کرد. به هرحال، این موضوع که خودروهای برقی نیز نیازمند مصرف سوخت‌های فسیلی در نیروگاه‌ها هستند، وجود دارد و دولت‌ها می‌دانند که خودرو برقی، تولید کربن را به‌طور معنی‌دار کم نخواهد کرد؛ بنابراین همچنان باید روی خودروهای احتراق داخلی که در دهه آینده همچنان یکه‌تاز است، فشار بیاورند، بلکه کمی از این آلودگی کم کنند.
در این میان، قطعا موضوع متاورس، اینترنت اشیا و خدمات هوشمند به خودروها در سال آینده به مراحل جدیدی قدم خواهد گذاشت و ما شاهد گسترده‌تر شدن این نوع خدمات در خودروهای معمولی‌تر خواهیم بود. تصور کنید در خودرویی خودران نشسته‌اید و در یک مسیر یک‌ساعته وقت می‌گذرانید. به‌جای اینکه چشم خود را روی موبایل بیندازید و به‌خود فشار بیاورید، در همان خودرو، با امکانات گرافیک سه‌بعدی، بتوانید خود را درون یک جلسه در شرکت ببینید و به‌راحتی گفت‌وگو کنید. البته اجرای این کار در خودروها کمی زود به‌نظر می‌رسد اما با توجه به حرکت‌های اخیری که در دنیای اینترنت و متاورس رخ داده، مطمئنا در سال پیش‌رو شاهد رونمایی از خدمات این‌گونه خواهیم بود. البته صنعت خودرو جهان با چالش‌های کلان‌تری هم روبه‌رو است. جهان همچنان درگیر کروناست، بلایی خانمان‌سوز که تمام جهان را درگیر کرده است. ظاهرا این ویروس آمده که نوع بشر را به چالش بکشد.
حال باید ببینیم سال آینده چگونه واکسن‌ها و داروها این مشکل را از پیش‌روی بشریت و البته کارخانجات و بازارها برمی‌دارد. اما در کنار آن، موضوع تورم و افزایش نرخ انرژی و مواد اولیه و سطح کلی هزینه‌ها در اروپا و امریکا ظاهرا موضوع جدی در سال پیش‌رو خواهد بود. در عین حال، موضوع جنگ تجاری امریکا و چین قطعا چالش‌های جدیدی پیش‌روی صنایع گوناگون از جمله صنعت خودرو که صنعتی بین‌المللی است، خواهد گذاشت. بدین‌ترتیب یک رقابت سخت بین خودروسازان جهان ادامه خواهد یافت. من در سال گذشته منتظر ابرادغام‌های جدید در صنعت خودرو بودم اما بر خلاف پیش‌بینی‌ام، چند خودروساز جدید از جمله خودروسازانی در ویتنام و چین پیدایشان شد.
یک طرح هم در عربستان است که نمی‌دانم چه زمانی از آن رونمایی می‌شود. البته خودرو جدید ترکیه هم منطقا باید امسال به بازار بیاید. سال عجیبی خواهد بود. از یک سو خودروسازان بزرگ در حال پوست‌اندازی در محصولات و روش‌های تولید خود خواهند بود تا در رقابت در دنیای مدرن کم نیاورند و از سوی دیگر، به‌طور طبیعی تجهیزات و محصولات از رده خارج‌شده آنها باید در جای دیگری از جهان به‌فروش برود. اما صنعت خودرو ایران در این اوضاع متلاطم بین‌المللی کجای بازی است؟ راحت بگویم که کلا از مرحله پرت هستیم.
همچنان دولتی‌ها و مجلسیان و دیگر ارکان حاکمیتی بر سر مدیریت و ساختارهای دو خودروساز در حال جروبحث هستند و دو خودروساز نیز زیان خواهند داد. با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و افزایش مالیات‌ها، قطعا سال آینده با یک تورم بسیار وحشتناک در هزینه‌ها روبه‌رو خواهیم شد و متعاقب آن، نرخ خودرو بالاتر خواهد رفت و کمبود برق و گاز جدی‌تر خواهد شد. چالش‌های جدی‌تری پیش‌روی صنعت خودرو خواهد بود.
با این وضعیت، سرمایه‌گذاری در این دو خودروساز و زنجیره تامین آن، سال آینده با نوسانات کیفی بیشتری روبه‌رو خواهیم بود. با جاافتادن دولت، مجلسی‌ها به سهم‌خواهی‌های خود دامن خواهند زد و موضوع پیچیده‌تر خواهد شد. البته سال آینده، سالی است که موعد اجرای بسیاری از قول‌های مدیران این دو خودروساز در کنار قول‌های وزیر صنعت، معدن و تجارت از راه می‌رسد و منتظر شنیدن خبرهای خوش خواهیم بود: تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو با کیفیت عالی و نرخ مناسب و شروع یک صادرات موفق. همچنین تولید خودروهای جدید با گیربکس‌های اتوماتیک و البته اتوبوس‌های برقی و احتمالا رونمایی از چند خودرو برقی در برنامه کار آنها خواهد بود.
در سال میلادی پیش‌رو، شاهد توسعه مونتاژکاری در خودروسازی‌های بخش خصوصی و ورود خودروهای جدید چینی به این بهانه به ایران خواهیم بود. به احتمال قوی، با این دست‌فرمانی که وزیر و وکلای مجلس می‌روند، به‌تدریج شمع داخلی‌سازی خاموش خواهد شد و خودروسازان بخش خصوصی یکی‌یکی از خودروهای چینی و تایوانی رونمایی خواهند کرد.
نمی‌دانم دو خودروساز چگونه با موضوع بدهی‌ها و زیان خود کنار خواهند آمد اما به‌هرحال بدهی آنها به قطعه‌سازان در سال جدید معضل جدی است. امیدوارم تحریم‌ها به‌هر قیمتی برداشته شود، وگرنه چالش‌های تامین قطعات و مواد اولیه جهان، برای ما تشدید خواهد شد. مسئولان این پیش‌بینی‌ها را جدی بگیرند و کاری کنند که تمام وعده‌ها محقق شود.
