توان خرید مردم کاهش یافته و شیرینی و شکلات از اولویت‌های سبد خرید مردم خارج شده است.

صادرات به‌دلیل شیوع ویروس کرونا و تحریم‌ها دستخوش تغییر شده و تولیدکنندگان با مشکلات تامین مواد اولیه و نهاده‌های شیرینی و شکلات مواجهند.

در این شماره روزنامه صمت مشکلات بازار و تولید شیرینی و شکلات کشور را در گفت‌وگو با جمشید مغازه‌ای، دبیر انجمن شیرینی و شکلات بررسی کرده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:

چرا صنعت شیرینی و شکلات کشور در ماه‌های اخیر دچار مشکل شده است؟

تحریم‌های اقتصادی و تاثیر آن بر واردات مواد اولیه مرغوب موردنیاز، شیوع ویروس کرونا در کشور و مدیریت ناکارآمد داخلی دست به‌دست یکدیگر دادند تا این شرایط برای صنعت شیرینی و شکلات کشور ایجاد شود.

این تاثیرات منفی در چه حدی بوده است؟

آمار نشان می‌دهد حدود ۴۰ درصد تولید و بازار شیرینی و شکلات را از دست داده‌ایم و بسیاری از آنچه فعالان این عرصه در طول سال‌های گذشته رشته بودند با این وضعیت پنبه شد.

بیشترین چالش‌هایی که صنعت شیرینی و شکلات کشور درحال‌حاضر با آن مواجه است، چیست؟

در کل اکنون مهم‌ترین چالش و معضلی که فعالان صنایع غذایی کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، تامین مواد اولیه است که با مشکلات فراوان انجام می‌شود. جدا از این موضوع، نوسان شدید نرخ کالا و‌ ارز، نبود حمایت دولت از صنایع و... از دیگر دغدغه‌های مهم فعالان این حوزه است که نهادهای بالادست باید برای آن فکر و اقدامی کنند.

به‌نظر شما راهکار مناسب برای بازگشت آرامش به این بازار چیست؟

ارز چندنرخی در این حوزه نیز مانند بخش‌های دیگر تاثیر منفی بسزایی داشته است؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد بهترین راهکار برای حل بخش بزرگی از این چالش‌ها، تک‌نرخی کردن ارز است. دولت باید ارز ۴۲۰۰ تومانی را به‌طور کامل حذف کند.

همچنین لازم است وضعیت مواد اولیه را مشخص کند، زیرا برخی مواد موردنیاز صنایع غذایی مانند آرد، روغن، شکر، شیرخشک و... که تولید داخل هستند نیز در انحصار دولت قرار دارند و ما هر روز شاهد تغییر نرخ این محصولات هستیم.

به نوسان قیمت‌ها نیز اشاره کردید؛ تاثیر نوسان قیمت‌ها بر صنعت شیرینی و شکلات چگونه است؟

نوسان نرخ در طولانی‌مدت موجب می‌شود ما موفق نشویم به هیچ کدام از تعهدات مالی و صادراتی خود عمل کنیم؛ ضمن اینکه تولیدکننده امروزه با بحران‌های متعددی روبه‌رو است.

تولیدکنندگان در شرایط کنونی در ارتباط با مسئله گندم دچار بحران هستند. وزارت صنعت، معدن و تجارت از یک سو اعلام می‌کند خود تولیدکننده باید گندم موردنیازش را تهیه کند و از سویی دیگر مجوز واردات گندم را صادر نمی‌کند. شیرینی و شکلات جزو کالاهای لوکس قرار گرفته‌اند، به همین دلیل آرد و گندم یارانه‌ای به تولیدکنندگان این محصولات تعلق نمی‌گیرد.

متاسفانه میزان مجاز خرید در مجوزهایی که برای خرید گندم و آرد صادر می‌شود نیز پاسخگوی نیاز ما نیست و ما مجبوریم بخش اعظمی از آرد موردنیاز خود را با قیمت‌های گزاف از بازار سیاه تهیه کنیم.

در ماه‌های گذشته مشکل شکر نیز مطرح بود؛ آیا مشکلات مربوط به تامین شکر در صنعت شیرینی و شکلات هم مطرح بوده است؟

بله؛ متاسفانه نرخ شکر از سال گذشته تاکنون بیش از ۱۵۰ درصد افزایش پیدا کرده است. شکر، بخش اعظمی از مواد اولیه تولید شیرینی و شکلات را تشکیل می‌دهد؛ بنابراین ما باید برای تامین شکر هزینه هنگفتی انجام دهیم.

از طرفی دولت ناخواسته یا خودخواسته قادر به تامین قسمت بزرگی از نیاز ما به شکر نیست؛ از همین رو ناچاریم این محصول را با قیمت‌های گزاف از بازار آزاد تهیه کنیم.

فعالان صنعت شیرینی و شکلات از روند تامین شیرخشک و روغن موردنیاز خود نیز گلایه‌مند بودند!

بله؛ متاسفانه در این مدت افزایش شدید نرخ شیرخشک نیز برای فعالان این صنعت دردسرساز شد. نرخ این محصول پرمصرف از ۲۵ هزار تومان به بالای ۸۰ هزار تومان رسیده است. علاوه بر این نرخ روغن نیز با جهشی عجیب از ۶ هزار تومان به نزدیک ۲۰ هزار تومان رسیده است.

این افزایش بی‌حساب و کتاب قیمت‌ها ضربه شدیدی به تولید صنایع غذایی مخصوصا شیرینی و شکلات وارد کرده و تاثیر مستقیمی در نرخ تمام‌شده محصولات دارد. همین امر موجب شده ما نه‌تنها در تعهدات داخلی بلکه در تعهدات تجاری و صادراتی خود نیز با مشکل روبه‌رو شویم.

ایا می‌توان دلیل اصلی این مشکلات را همه‌گیری ویروس کرونا دانست؟

بله؛ البته شیوع ویروس کرونا و مواردی که ذکر شد دست به‌دست یکدیگر دادند تا ما در مجموع میزان قابل‌توجهی از تولید و بازار خود را از دست بدهیم.

امروزه مردم به‌دلایل شرایط معیشتی بیشتر به دنبال کالاهای اساسی و لازم خود مانند گوشت و مرغ هستند تا شکلات؛ به‌عبارتی می‌توان گفت شکلات و شیرینی به اولویت چهارم یا پنجم مردم تبدیل شده است؛ بنابراین بازار تولیدکنندگان این صنف بیش از ۴۰ درصد کوچک‌تر شده است.

آیا می‌توان به ادامه فعالیت این صنعت در اقتصاد کشور امید داشت؟

حقیقت این است که کار در این شرایط بسیار دشوار شده است. علاوه بر از دست رفتن ۴۰ درصدی بازار هدف صنعت شکلات و شیرینی، فعالان این صنعت با پدیده قاچاق نیز روبه‌رو هستند.

از طرف دیگر تولید اسمی ما نیز به‌شدت کاهش پیدا کرده، به‌همین دلیل فروش و توزیع ما نیز با افت چشمگیری روبه‌رو شده است. باتوجه به شرایط موجود سرمایه‌گذاری در این صنعت را به هیچ عنوان توصیه نمی‌کنم.

البته امیدوارم در آینده شرایط فعالیت در این عرصه مطلوب‌تر از وضعیت فعلی شود، زیرا در سال‌هایی که اقتصاد نفتی کشور دچار افت محسوس بوده، فعالان صنعت شیرینی و شکلات تلاش کرده‌اند با حداکثر توان خود کمیت و کیفیت تولید را افزایش دهند و گامی در عرصه اقتصاد بردارند.