در بازار ارز قیمت ‌ ها تا حدودی تحت تاثیر جو روانی سفر رئیس ‌ جمهوری به سازمان ملل بود، اما در بازار طلا و سکه اتفاقات کم ‌ نظیری رخ داد. برای نخستین بار سازمان امور مالیاتی واردات طلا را از عوارض گمرکی و هرگونه پرداخت مالیات معاف کرد که این امر احتمالا منجر به کاهش نرخ این فلز گرانبها در بازار داخلی خواهد شد.

در هفته گذشته نرخ هر اونس طلا در بازارهای جهانی به پایین ‌ ترین حد خود در ۱۱ ماه گذشته رسید که به ‌ نظر نمی ‌ رسد در کوتاه ‌ مدت بتوان روی بازدهی آن در بازارهای مالی ‌ حساب کرد. کارشناسان معتقدند ریزش نرخ طلا در بازارهای بین ‌ المللی موجب شده تعداد معامله ‌ گران بازار سکه کم شود و سکه ‌ بازان توان کافی برای شکست مرز حساس ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در بازار داخلی را نداشته باشند. از سوی دیگر نرخ دلار در پایان هفته در رسیدن به مرز ۳۲ هزار تومان ناکام ماند. به ‌ نظر می ‌ رسد نوسان محدود نرخ دلار در روز سه ‌ شنبه دومین عامل کاهش قدرت خرید سکه ‌ بازان در تهران بوده باشد. در این میان یک خبر سیاسی مهم نیز موجب خوشبینی عده ‌ ای از معامله ‌ گران به احیای توافق برجام شد. صمت درباره تحولات بازار ارز و طلا در شهریور با تحلیلگران بازار به گفت ‌ وگو پرداخته است.

احتیاط بیشتر از جانب معامله ‌ گران

رحمان امیرآبادی، تحلیلگر بازارهای مالی در تشریح آخرین تغییرات بازار ارز به صمت گفت: خبر سفر رئیس ‌ جمهوری به سازمان ملل متحد موجب احتیاط بیشتر از جانب عده ‌ ای از معامله ‌ گران شده است. از نگاه آنها همراهی مذاکره ‌ کننده ارشد هسته ‌ ای ایران با رئیس ‌ جمهوری در سفر به نیویورک ممکن است موجب برگزاری نشست ‌ های برجامی در قلب امریکا شود و مذاکرات هسته ‌ ای را از بن ‌ بست خارج کند.

امیرآبادی ‌ ادامه داد: هرچند بنا بر اعلام دولتمردان هیچ مذاکره مستقیمی با طرف امریکایی صورت نخواهد گرفت اما وجود احتمال مذاکرات در حاشیه اجلاس، نرخ دلار را در کانال ۳۱ هزار تومان نگه داشته است.

مقاومت دلار

وی افزود: بررسی روند بازار ارز در ۲۰ روز اخیر، تغییر دوکاناله قیمت دلار را نشان می ‌ دهد؛ به ‌ طوری که هر دلار امریکا از کانال ۲۹ هزار تومان به کانال ۳۱ هزار تومان رسیده است.

امیرآبادی با تاکید بر اینکه این کانال مقاومتی می ‌ تواند افزایش دوباره تقاضا در بازار را در پی داشته باشد، تصریح کرد: نرخ معامله دلار در شرایط کنونی کمی پایین ‌ تر از کانال مقاومتی ۳۲ هزار تومان است. این تحلیلگر بازارهای مالی معتقد است معلق شدن مذاکرات برجام برای 2 ماه از یک سو و اعلام احتمال برقراری تحریم ‌ های جدید امریکا ازسوی دیگر، سبب شده بازار ارز در شهریور روند افزایش قیمت ‌ ها را تجربه کند؛ به ‌ طوری که نرخ دلار از ۲۹ هزار و ۷۰۰ تومان به حدود ۳۲ هزار تومان افزایش یافت.

وی ادامه داد: هرچند انتظار می ‌ رفت صادر نشدن قطعنامه علیه ایران در جلسه شورای حکام آژانس، سبب بهبود وضعیت در بازار ارز شود، اما بار روانی پذیرفته نشدن شروط ایران ازسوی طرف امریکایی مانع از تاثیر مثبت این واکنش در بازار ارز شد.

واقعیت نرخ دلار

این تحلیلگر بازارهای مالی در پیش ‌ بینی وضعیت بازار ارز و نرخ دلار، گفت: پیش ‌ بینی ‌ ها معمولا براساس داده ‌ های منطقی صورت می ‌ گیرد. به ‌ عنوان نمونه، برای به ‌ دست آوردن نرخ ارز روش این است که نرخ پایه ‌ ای در نظر گرفته شود، سپس تفاضل نرخ تورم در ایران با کشورهای حوزه مشترک آن ارز، به نرخ پایه اضافه شود. امیرآبادی خاطرنشان کرد: از نظر اقتصادی نرخ به ‌ دست آمده، ارزش حقیقی و ذاتی ارز موردنظر تلقی می ‌ شود، اما همیشه واقعیت ‌ ها با حقیقت ‌ ها مطابقت نمی ‌ کند. برای نمونه، نرخ دلار سال گذشته در این ایام حدود ۲۸ هزار تومان بوده که براساس فرمول گفته شده و باتوجه به نرخ تورم در ایران و تفاوت چشمگیر آن با نرخ تورم در کشورهای حوزه دلار، نرخ دلار باید به ‌ طور منظم افزایش می ‌ یافت. وی ادامه داد: براساس این فرمول اقتصادی نرخ دلار می ‌ توانست به حدود ۳۹ هزار تومان برسد، اما با سیاست ‌ های کنترلی بانک مرکزی همچنان نرخ این ارز شاخص زیر ۳۲ هزار تومان است.

شایعه یا واقعیت

امیرآبادی درباره تاثیر شایعه ارزپاشی ۱ . ۲ میلیارد دلاری بانک مرکزی از محل درآمد صادرات گاز بیان کرد: دولت بیش از ۱ . ۲ میلیارد دلار از درآمد صادرات گاز را وصول کرده و به بانک مرکزی تحویل داده و بانک مرکزی هم معادل ریالی این مبلغ را به حساب دولت واریز کرده است؛ بنابراین حساب بانک مرکزی کاملا پر است و می ‌ تواند در هر دو بازار متشکل ارزی و نیمایی مداخله کند.

سکه در انتظار کاهش

وی بازار جذاب دیگر برای سرمایه ‌ گذاری را بازار طلا و سکه دانست و اذعان کرد: در شرایط حاضر نرخ طلا در جهان تا حدودی کاهش ‌ یافته است. امیرآبادی در تحلیل بازار سکه گفت: برخی معامله ‌ گران تا وقتی نرخ سکه زیر محدوده ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان قرار دارد، ممکن است هیچ خرید و فروشی انجام ندهند. وی افزود: از طرفی هم برای اینکه نرخ سکه دچار افت معناداری شود، باید به زیر ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برسد. البته این احتمال وجود دارد که با معافیت واردات طلا از عوارض گمرکی و مالیات، سکه به زیر ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بازگردد.

افزایش نرخ دلار به زیان اقتصاد است

میثم رادپور، تحلیلگر اقتصاد درباره وضعیت بازارهای مالی ایران و پیش ‌ بینی نرخ طلا و ارز به صمت گفت: احتمال دارد در صورت افزایشی شدن نرخ دلار، دولت از شیوه ‌ های قدیمی همچون تزریق پول و رویکرد دستوری و پلیسی برای پایین نگه داشتن نرخ دلار استفاده کند که تبعات منفی آن در سال ‌ های آینده نمایان خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه بازار ارز در ماه ‌ های اخیر درگیر سیگنال ‌ های ضد ‌ ونقیض برجام بوده، خاطرنشان کرد: این سیگنال ‌ های ضدونقیض در ابتدا مانع از ریزش نرخ دلار می ‌ شد، اما معاملات روز بازار نشان داد میل به کاهش نرخ در میان خریداران و فروشندگان تقویت شده و نرخ ارز شاخص تاکنون نتوانسته به کانال ۳۲ هزار تومان ورود کند.

تغییرکانال

این تحلیلگر بازارهای مالی معتقد است سطح مقاومتی دلار ۳۱ و ۸۰۰ تومان است و این سطح به ‌ دلیل شرایط موجود شکسته شده، زیرا در تازه ‌ ترین اتفاق، جوزب بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مدعی شده مذاکرات برجام به بن ‌ بست خورده است. همین مسئله عاملی شد تا دلار در شهریور تغییر کانال بدهد.

وی در تشریح این موضوع که نرخ واقعی دلار چقدر است، اظهار کرد: نرخ واقعی ارز نرخی است که منجر به آسیب به تولید و صنعت کشور نشود و شکاف بین تورم و نقدینگی را حفظ کند؛ بنابراین کشورهایی که درآمد طبیعی دارند، سعی می ‌ کنند نرخ دلار را در حول و حوش رقم واقعی آن نگه دارند.

ثبات اقتصاد در گرو ارز تک ‌ نرخی

رادپور در پاسخ به پرسشی درباره پیش ‌ بینی ارز تک ‌ نرخی در سند راهبردی برنامه هفتم توسعه توضیح داد: چندنرخی بودن ارز، جز ایجاد رانت و فساد ثمره دیگری برای اقتصاد کشور نخواهد داشت و تنها در صورت تک ‌ نرخی شدن ارز می ‌ توان انتظار ثبات در این بازار را داشت.

وی یادآور شد: هرچند در شرایط فعلی نرخ طلا در جهان روند کاهشی به خود گرفته، اما از آنجا که طلا و دلار دو دارایی امنی هستند که مردم در مواقع بلاتکلیفی به سمت آنها می ‌ روند، پیش ‌ بینی می ‌ شود در صورت تداوم جنگ روسیه و اوکراین، در نیمه دوم سال تقاضا برای این دو افزایشی باشد.

این کارشناس بازارهای مالی درباره راهکارهای کنترل نرخ دلار گفت: وظیفه بانک مرکزی است که با استفاده از توانایی ‌ های خود از کاهش و افزایش ‌ های بی ‌ منطق ارز شاخص جلوگیری کند؛ یعنی با خرید ارز و تزریق تومان، در زمانی که نرخ ارز بی ‌ علت در سراشیبی قرار گرفته و کاهشی شده و با فروش ارز در زمانی که بیش از اندازه لازم افزایشی شده، جلوی تلاطم را بگیرد.

وی افزود: این کار زمانی برای بانک مرکزی آسان خواهد بود که نرخ در بازار واحد و نسبتا واقعی باشد و شرایط چندنرخی از بازار رخت بربسته باشد.

سخن پایانی

بازار ارز در هفته ‌ های اخیر دو رفتار متفاوت از خود نشان داده است. در هفته منتهی به شهریور و در جریان مثبت شدن چشم ‌ انداز مذاکرات، دلار به کانال قیمتی ۲۸ هزار تومان سقوط کرد، اما اکنون این ارز شاخص در آستانه ورود به کانال ۳۲ هزار تومان قرار دارد. بررسی ‌ ها نشان از ارسال سیگنال ‌ های افزایشی به بازار ارز دارد؛ موضوعی که دلار را از کف قیمتی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به نزدیکی کانال ۳۲ هزار تومان کشانده است. اما نگاهی به نمودار قیمتی دلار نیز نشان می ‌ دهد در روزهای اخیر دلار نوسانات زیادی را در نرخ ‌ های بالای ۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان تجربه کرده و سرعت تغییرات قیمتی نیز بیشتر شده است؛ به ‌ طوری که در یک روز دلار چندین بار تغییر جهت داده است. آخرین نرخ ثبت ‌ شده برای دلار براساس داده ‌ ها ۳۱ هزار و ۸۱۰ تومان است. اگر این نرخ تثبیت شود احتمال ورود دلار به کانال ۳۲ هزار تومان نیز وجود خواهد داشت؛ بنابراین همان ‌ طور که مشخص است در این روزها اخبار و تحولات سیاسی دلیل اصلی خیز برداشتن دلار بوده، اما در بلندمدت عوامل اقتصادی از قبیل کسری بودجه دولت، نقدینگی، تورم و رشد اقتصادی است که به ما می ‌ گوید دلار باید در چه محدوده قیمتی قرار داشته باشد.