در فناوری‌های خودرویی عقب ماندیم
ابوالفضل خلخالی کارشناس خودرو
در مقیاس کلی باید به این نکته اشاره کنیم که خودرو محصولی است که از فناوری های متعددی ساخته می شود و از آنجایی که یکی از وظایف شرکت های دانش بنیان در کشور ما توسعه فناوری های نو است، انتظار می رود در زمینه توسعه فناوری های مربوط به ساخت خودرو، گام های ویژه ای بردارند. باتوجه به اینکه، خودروهای امروزی در دنیا از فناوری های بسیار پیشرفته برخوردار هستند، خودروهای تولیدشده در کشور ما از این نظر جا مانده اند. به عبارت دیگر، بیشتر شرکت های خودروسازی دنیا اصول خاص و ویژه ای را در بحث ایمنی و دیگر مولفه ها در خودروسازی پیاده می کنند، اما این اصول برای خودروسازی در کشور ما بیگانه است. ایمنی و ساخت بدنه از مولفه های مهمی است که لازم است، دانش بنیان ها در این عرصه فعالیت جدی داشته باشند. امروزه در سراسر دنیا از مواد اولیه خاص در فولاد برای ساخت بدنه خودرو استفاده می کنند که لازم است دانش بنیان ها به توسعه این فناوری در ساخت بدنه خودرو برسند. همچنین، در بحث روش های تولید، روش هایی به نام ضربه داغ وجود دارد که در دنیا برای ساخت بدنه مورداستفاده قرار می گیرد که ما هنوز این فناوری ها را در کشورمان توسعه ندادیم و بهتر است شرکت های دانش بنیان در این زمینه فعال تر باشند. امروزه شرکت های بزرگ خودروسازی در بخش اتصالات بدنه خودرو از فناوری به نام جوش لیزر استفاده می کنند که این فناوری در کشور راه نیفتاده است. این هم از مواردی است که باید دانش بنیان ها برای ایجاد و توسعه آن اقدامات مهمی را به ثمر برسانند. در بخش سیستم های ترمز، تعلیق و فرمان هم، کمبودهایی در خودروسازی کشور احساس می شود که انتظار می رود شرکت هایی در این عرصه فعالیت مستمر و جدی برای رفع این کمبودها داشته باشند. متاسفانه در کشور ما هنوز سیستم ترمز ABS و CBC که پیشرفته تر از آن است، در خودروهای داخلی کار گذاشته نمی شود. همچنین بیشتر خودروهای پیشرفته در دنیا از سیستم تعلیق فعال استفاده می کنند که جای خالی بکارگیری این فناوری هم در ساخت خودروهای کشور احساس می شود و لازم است دانش بنیان ها در این عرصه فعالیت کنند. کارگذاشتن سیستم ایربگ پیشرفته برای سرنشینان جز راننده از دیگر مواردی است که لازم است دانش بنیان ها در این زمینه دست به تولیدات فناورانه بزنند. متاسفانه هنوز فناوری سیستم های پیشرفته ایربگ را در کشور نداریم و در صنععت خودروسازی سیستم های قدیمی مورداستفاده قرار می گیرند. به طورکلی لازمه توسعه صنعت خودرو، توسعه و پیشرفت سایر فناوری ها در صنایع دیگر است؛ نظیر صنایع نظامی و انرژی که بیشتر در بخش فناوری های برتر شناخته می شوند. برای اینکه برخی فناوری ها به مرحله اقتصادی و تجاری سازی برسند، لازم است در صنایع دیگر مورداستفاده قرار بگیرند و در یک محصول نهایی نظیر خودرو به بهره برداری برسند، اما نگرش نهادهای دولتی مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به ساخت خودرو برخاسته از یک نگاه مجزا است و توجهی به توسعه فناوری هایی ندارند که منجر به افزایش کیفیت خودروها می شوند. این نهاد حامی از شرکت های خلاق و دانش بنیان، فهرستی با عنوان شرکت های دانش بنیان با فناوری های در اولویت دارد؛ به عبارت دیگر، این فهرست برای شرکت هایی است که به توسعه فناوری های برتر در دنیا می پردازند و بدون ارزیابی وارد مرحله دانش بنیان شدن می شوند. در این فهرست، هیچ شرکتی در زمینه فناوری های مربوط به ساخت خودرو فعالیت نمی کند، بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که هنوز آن نگرش اساسی در توسعه فناوری های منتج شده به ساخت خودرو در نهادهای دولتی شکل نگرفته است. گفتنی است، اعتماد، اصلی ترین حلقه گمشده در توسعه صنایع به دست دانش بنیان ها است و برای توسعه و پیشرفت در صنعتی نظیر خودرو، راهی جز اعتماد به توان داخلی و نیروهای دانش بنیان نداریم، اما این هدف زمانی به مرحله عملیاتی می رسد که افزون بر اعتماد، همکاری های باطنی میان نهادهای مربوطه به شکلی عمیق ایجاد شود. در حقیقت، یک ناهمگونی عجیبی میان دانش بنیان ها و روال کار آنها با آن چیزی که در نهادهای دولتی از شرکت های دانش بنیان جا افتاده است، وجود دارد. همین امر باعث شده، در عمل شرکت های دانش بنیان در این مسیر فرسوده شوند.
