تسهیل ورود شرکت‌ها، کاهش هزینه انتشار اوراق، لغو انحصار در فعالیت‌های بازار، اصلاح نظام حکمرانی شرکتی، مدیریت تعارض منافع و تشویق به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم برای سهامداران خرد که اطلاعات چندانی ندارند، از جمله برنامه‌های جدید دولت برای حمایت از بازار سرمایه است. بر همین اساس دولت با تاکید بر حمایت از سرمایه‌های خرد، ۱۰ مصوبه برای حمایت از بازار سرمایه را مطرح کرده و به تصویب رسانده است.

۱۰ مصوبه دولت برای حمایت از بورس

۱- در سال ۱۴۰۱ سقف گاز خوراک صنایع پتروشیمی معادل نرخ گاز صادراتی و حداکثر ۵۰۰۰ تومان و سقف سوخت صنایع عمده مانند فولادی‌ها و پالایشگاه‌ها معادل ۴۰درصد خوراک پتروشیمی و حداکثر ۲۰۰۰ تومان تعیین شد. نرخ گاز مصرفی صنایع سیمان و سایر صنایع هم ۱۰ درصد نرخ گاز خوراک پتروشیمی تعیین شد.

۲. مقرر شد مالیات شرکت‌های تولیدی ۵ واحد درصد کاهش داشته باشد.

۳. در سال ۱۴۰۱ فرمول حقوق دولتی معادن تغییر نمی‌کند.

۴. در سال ۱۴۰۱ رقمی معادل مالیات نقل‌وانتقال سهام برای تقویت به صندوق تثبیت بازار سرمایه برگردانده شود.

۵. مبلغ ۳۰ هزار میلیارد تومان برای افزایش سرمایه صندوق تثبیت بازار تخصیص داده شود. البته این مصوبه نیازمند تایید مجلس است.

۶. ۱۰درصد وجوه حاصل از عرضه اولیه سهام دولتی برای بازارگردانی سهام عرضه‌شده اختصاص پیدا می‌کند.

۷. انتشار اوراق دولتی در بازار منوط به رعایت نسبت ۵۰ درصد جریان ماهانه ورودی به بازار سرمایه است.

۸. بانک مرکزی موظف است نرخ تسعیر دارایی‌های ارزی بانک‌ها و موسسات اعتباری را حداقل معادل ۹۰درصد نرخ نیما اعلام کند.

۹. رئیس سازمان بورس برای جلسات ستاد اقتصادی دولت و همچنین تصمیم‌گیری برای انتشار اوراق در کمیته بند و تبصره ۵ دعوت می‌شود.

۱۰. بانک مرکزی موظف شد در بازار بین‌بانکی و بازار ثانویه مداخله کرده و سقف نرخ سودبین‌بانکی را در سطح ۲۰درصد نگه دارد.

گام جدی دولت برای حمایت از بازار سرمایه

وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه ۱۰ پیشنهاد بورسی در دولت تصویب شد، گفت: براساس این پیشنهادها مالیات نقل‌وانتقال سهام به صندوق تثبیت برگردانده و ۳۰ هزار میلیاردتومان هم به صندوق تثبیت بازار وارد می‌شود.

به گزارش ایرنا، احسان خاندوزی پس از جلسه ستاد اقتصاد مقاومتی دولت، افزود: مسئله حمایت از سودآوری شرکت‌های بورسی و صنایع بورسی در کشور جزو اولویت‌های دولت سیزدهم است و امیدواریم این حرکت مستمر ادامه پیدا کند.

در این جلسه، پیشنهادهای وزارت اقتصاد، صنعت و سازمان بورس در زمینه حمایت همه‌جانبه و پایدار از بازار سرمایه مطرح و با همراهی رئیس‌جمهوری و آرای مطلق اعضای ستاد اقتصادی دولت تصویب شد که بیانگر اراده جدی دولت سیزدهم در حمایت از تولیدکنندگان، صنایع بورسی و چشم‌انداز امیدبخش به فعالیت در بازار سرمایه بود. وی افزود: همچنین ۱۰ تصمیم راهبردی در جلسه امروز اتخاذ شد که برخی از آنها برای نخستین‌بار است که اطلاع‌رسانی می‌شود.

وزیر اقتصاد گفت: تصمیم اول این بود که در سال آینده سقف گاز خوراک پتروشیمی‌ها معادل نرخ گاز صادراتی و حداکثر ۵ هزارتومان درنظر گرفته شود.

وی ادامه داد: همچنین سقف نرخ سوخت گاز برای صنایع عمده همچون فولاد، پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها معادل ۴۰ درصد و حداکثر ۲ هزارتومان خوراک پتروشیمی در نظر گرفته شد. خاندوزی گفت: نرخ گاز مصرفی صنایع سیمان و سایر صنایع هم ۱۰ درصد نرخ خوراک پتروشیمی تعیین شد که البته مستلزم تصویب در قانون بودجه سال آینده است. وی اظهارکرد: در تصمیم دیگر مقرر شد مالیات شرکت‌های تولیدی در سال آینده معادل ۵ واحد درصد کاهش یابد. همچنین مقرر شد سال آینده حقوق دولتی معادن در اقتصاد کشور تغییر نکند.

سخنگوی اقتصادی دولت گفت: تصمیم چهارم این بود که سال آینده معادل مالیات نقل‌وانتقال سهام که از بازار سرمایه اخذ می‌شود برای تقویت و تثبیت بازار برگردانده شود. وی افزود: در تصمیم دیگر علاوه بر اوراق قبلی مبلغ ۳۰ هزار میلیارد تومان برای افزایش سرمایه صندوق تثبیت بازار، اختصاص پیدا کند که البته این امر مستلزم تصویب در قانون بودجه ۱۴۰۱ است که با همکاری دولت و مجلس انجام خواهد شد.

خاندوزی گفت: تصمیم ششم ۱۰ درصد وجوه حاصل از عرضه اولیه سهام‌های دولتی برای بازارگردانی همان سهام‌ها و حمایت از آنها اختصاص پیدا خواهد کرد. وی ادامه داد: در تصمیم هفتم انتشار اوراق دولتی در بازار منوط شد به رعایت نسبت ۵۰ درصد جریان ورودی به بازار سرمایه به شکل ماهانه اتفاق می‌افتد. در ماه‌هایی که جریان ورودی به بازار بیشتر است از این ظرفیت بیشتر استفاده می‌شود اما اگر جریان ورودی به بازار سرمایه کمتر است، مسئله اوراق هم به همان نسبت کاهش پیدا خواهد کرد.

وزیر اقتصاد گفت: براساس تصمیم هشتم، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف شد نرخ تسعیر دارایی‌های ارزی بانک‌ها و موسسات اعتباری را حداقل معادل ۹۰ درصد نرخ سامانه ‌نیما، البته در ۶ ماه گذشته اعلام کند. که این هم مدت‌ها مورد تقاضای فعالان حوزه بانکی و مالی بود.

وی بیان کرد: نهمین تصمیم که البته پیش از این اطلاع‌رسانی شده بود این است که رئیس سازمان بورس اوراق بهادار برای جلسه ستاد اقتصادی دولت و همچنین کمیته بند و تبصره ۵ که تصمیم‌گیری درباره اوراق انجام می‌شود، دعوت خواهد شد.

وی گفت: تصمیم آخر این بود که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف شد با مداخله فعال در بازار بین‌بانکی و خرید اوراق در بازار ثانویه، میانگین نرخ سود در بازار بانکی را در سقف ۲۰ درصد مدیریت کند که این هم می‌تواند پیام بسیار جدی و امیدبخشی برای سازگاری سیاست‌های بانک مرکزی، وزارت اقتصاد دارایی و سیاست‌های سازمان برنامه‌وبودجه برای حمایت پایدار از بازار سرمایه باشد.

تشریح جزییات حمایت از بازار سرمایه

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهارکرد: شرایط بازار به‌تدریج بهتر می‌شود و به‌طورقطع بهبود شرایط بازار به یکباره اتفاق نمی‌افتد. عواملی از جمله شرایط سیاسی کشور و تصمیماتی که برای بازار گرفته‌ایم می‌توانند به شرایط بورس کشور کمک کند.

مجید عشقی در گفت‌وگو با ایلنا درباره جزییات ۱۰ مصوبه دولت برای حمایت از بورس اظهارکرد: با توجه به شرایط و حساسیت‌هایی که نسبت به بازار سرمایه وجود دارد، بسته‌ای شامل ۱۰ بند موثر در وضعیت بازار سرمایه در ستاد اقتصادی دولت طراحی و تصویب شد. برخی از این بندها، مباحث بودجه‌ای و برخی دیگر به فرآیندهای موثر در داخل دولت مربوط می‌شوند که تقریبا تا به امروز با تمام این بندها موافقت شده است. وی افزود: این بندها مربوط به اختصاص ردیف بودجه‌ای برای صندوق تثبیت در راستای حمایت از بازار سرمایه، کاهش هزینه شرکت‌ها، اقدامات موثر بانک مرکزی از جمله کنترل نرخ بهره بین‌بانکی و... بوده که می‌تواند نتایج خوبی در بازار سرمایه داشته باشد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه معتقدم این مباحث تا حد زیادی خیال بازیگران بازار سرمایه را راحت می‌کند، گفت: به‌دنبال این هستیم که روند تصمیم‌گیری‌ها به سمتی برود که بازار سرمایه را به‌عنوان بازار کمک‌کننده به اقتصاد و تولید پیش ببریم و این سیاست دولت است که بازار سرمایه به اقتصاد کشور و رشد تولید کمک کند. عشقی با تاکید بر اینکه دولت رویکرد خودش را نسبت به بازار سرمایه با این بسته ۱۰بندی نشان داده، افزود: به‌طورقطع این بسته و اجرای بندهای آن می‌تواند تاثیر خوبی در بازار سرمایه داشته باشد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا این بسته پیش از تحلیل بودجه به مجلس طراحی و تصویب نشد که امروز برای بخشی از این بندها نیاز به موافقت مجلس داشته باشید، بیان کرد: باید توجه داشته باشید که تمام بندهای این بسته، بودجه‌ای نیست و بخشی از آن به اصلاحات فرآیندهای داخل بازار و دولت برمی‌گردد اما مجلس هم نسبت به بازار سرمایه و حمایت از آن حساس و به‌دنبال اصلاحات به نفع بازار سرمایه بوده است.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه موضوعاتی مانند کنترل نرخ بهره بین‌بانکی برای حمایت از بازار سرمایه و همچنین حمایت از صندوق تثبیت، ربطی به بودجه ندارند، گفت: این تصمیمات در داخل دولت گرفته شده است و بودجه‌ای هم که تحویل مجلس داده شده نکات مثبت متعددی به نفع بازار سرمایه دارد؛ از جمله کاهش مالیات به نفع بازار، تخصیص ردیف اعتباری برای صندوق تثبیت که امیدواریم با این تصمیمات روند بورس رو به بهبود باشد.

عشقی در پاسخ به این سوال که چرا با توجه به ارزندگی سهام در بازار سرمایه، نقدینگی به سمت این بازار نرفته و شاهد خروج نقدینگی از بازار هستیم، خاطرنشان کرد: نباید انتظار داشته باشیم اعتماد سرمایه‌گذاران یک‌شبه برگردد و نقدینگی به یکباره به سمت بازار سرمایه تغییر جهت دهد. وی اضافه کرد: عوامل متعددی در بازگشت اعتماد مردم به بازار سرمایه وجود دارد و معتقدم با توجه به تصمیماتی که برای بازار گرفته‌ایم این اعتماد به‌تدریج برمی‌گردد، چراکه واقعا امروز بازار و نرخ سهام شرایط خوبی دارد. البته باید توجه داشته باشیم که درحال‌حاضر تمام صنایع و بازارها به‌دلیل تصمیمات بانک مرکزی برای کنترل نرخ تورم با مشکل نقدینگی مواجه هستند و این فقط شامل بازار سرمایه نیست.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه معتقدم بازار سرمایه امروز مسیر خود را پیدا کرده و برگشت اعتماد به‌تدریج رخ می‌دهد، اظهارکرد: باید به بازار سرمایه فرصت داد و منتظر نتایج تصمیمات موثر در بازار بمانیم. وی در پاسخ به این سوال که آیا کسی در بازار سرمایه منتظر تاثیر نتایج مذاکرات مانده، بیان کرد: این موضوع خیلی مطرح نیست و بازار سرمایه مسیر خود را خواهد رفت.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار درباره چرایی عدم‌اثرگذاری نرخ ارز در بازار سرمایه، اذعان کرد: معتقدم افزایش نرخ ارز تاثیر خود را خواهد گذاشت و شاهد این اثرگذاری قبل از پایان سال خواهیم بود. اگر تا به امروز این اثرگذاری را نمی‌بینیم به‌دلیل این است که خریداران فعلا به‌دلیل عدم‌نقدینگی دست نگه داشته‌اند.

سخن پایانی

وزیر امور اقتصاد و دارایی معتقد است که وظیفه این سازمان به‌عنوان ریاست شورای‌عالی بورس نظارت بر ایجاد بازاری شفاف، کارآمد و رقابت‌پذیر است. در نهایت اینکه برنامه دولت حمایت از بازار سرمایه به‌ویژه سهامداران خرد با استفاده از تقویت بازارگردانی، تقویت صندوق تثبیت بازار، بهره‌گیری از اوراق تبعی و تشویق سهامداری غیرمستقیم است. باید منتظر ماند و دید حمایت‌های ۱۰ گانه دولت تا چه حد به نفع سهامداران تالار شیشه‌ای خواهد بود.