تحول اکتشاف و زمین‌شناسی به غرب کشور رسید
تکمیل طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی استان خراسان جنوبی، یکی از دستاوردهای مهم وزارت صنعت، معدن و تجارت در یک سال اخیر بوده که دو روز پیش از بررسی طرح استیضاح وزیر در مجلس شورای اسلامی، در محل وزارتخانه صمت رونمایی شد.
تکمیل طرح تحول زمین شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی استان خراسان جنوبی، یکی از دستاوردهای مهم وزارت صنعت، معدن و تجارت در یک سال اخیر بوده که دو روز پیش از بررسی طرح استیضاح وزیر در مجلس شورای اسلامی، در محل وزارتخانه صمت رونمایی شد. قرار است در فاز اول طرح تحول زمین شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی کشور که طی برنامه ای سه ساله اجرا می شود، اطلاعات پایه حاکمیتی در حوزه تهیه نقشه های زمین شناسی، ژئوشیمیایی، زمین شناسی اقتصادی و ژئوفیزیک هوایی جمع آوری شود. گفته شده تاکنون استان های خراسان جنوبی، کردستان و آذربایجان غربی براساس این طرح مورد پایش قرار گرفته اند و طی ماه آینده بخش هایی از استان های قم، مرکزی و البرز نیز موردپایش قرار خواهد گرفت.
اما رهاورد اجرای طرح تحول زمین شناسی در خراسان جنوبی چه بود؟
اقدامی بی نظیر، در زمانی مشخص
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی گفت: با اجرای طرح تحول در بخش زمین شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی در یک سال گذشته ۱۲۳ محدوده شامل طلا، مس، نیکل، منیزیت، گوهرسنگ ها، سرب و روی در این استان شناسایی شده است.
عباس جرجانی با اشاره به رونمایی از دستاوردهای طرح تحول زمین شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی خراسان جنوبی که با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس مجمع نمایندگان خراسان جنوبی در محل وزارتخانه انجام شد، به ایرنا گفت: اجرای این طرح از مهر سال ۱۴۰۰ آغاز شد و تا شهریور امسال به سرانجام رسید.
وی ادامه داد: اجرای طرح تحول زمین شناسی و اکتشافات معدنی اقدام بی نظیری بود که در برنامه زمانی مشخص به همت دولت سیزدهم در استان خراسان جنوبی رقم خورد.
رکوردشکنی در پی جویی
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی افزود: تغییر الگوهای اکتشاف، انجام اکتشافات نظام مند، آموزش درون و برون سازمانی، ارتقای فعالیت های آزمایشگاهی، انجام برخی مراحل آزمایشگاهی در محل پروژه و بایگانی نظام مند نمونه های برداشتی از جمله مواردی بود که نخستین بار در یک طرح زمین شناسی موردتوجه قرار گرفت.
وی با اشاره به اجرای طرح زمین شناسی، شناسایی و پی جویی ذخایر معدنی استان خراسان جنوبی آن را نوعی رکوردشکنی در این حوزه دانست.
جرجانی در ادامه گفت: خروجی اجرای این طرح در خراسان جنوبی ۲۰ عنوان نقشه و در مجموع ۶۰ برگ نقشه در سه لایه مطالعاتی زمین شناسی، ژئوشیمیایی و زمین شناسی اقتصادی است.
وی افزود: طرح تحول زمین شناسی در ۱۵ هزار کیلومتر مربع از وسعت خراسان جنوبی با اعتبار ۱۵۰ میلیارد تومان در شهرستان های بیرجند، سربیشه، قائنات و خوسف اجرا شد و اکتشاف ۱۷ محدوده طلا، ۶۰ محدوده مس، ۲۵ محدوده نیکل نخستین بار در شرق کشور، ۹ محدوده منیزیت و ۶ محدوده سرب و روی از دستاوردهای آن است.
۶ محدوده مستعد گوهرسنگ
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی، شناسایی ۶ محدوده مستعد برای اکتشاف گوهرسنگ ها (آگات، یاقوت، گارنت، زیرکن، آبانیت، اسفن و اسپروت) و شناسایی بیش از ۵۷۰ ناهنجاری ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه ای برای عناصر طلا، نقره، مس، سرب، نیکل، آهن و روی را از دیگر دستاوردها ذکر کرد.
وی گفت: کاهش زمان تولید اطلاعات پایه زمین شناسی و معدنی از 3 سال به یک سال و تهیه ۶۰ برگ نقشه های زمین شناسی، ژئوشیمیایی و زمین شناسی اقتصادی با مقیاس یک پنجاه هزارم از دیگر دستاوردهای طرح تحول زمین شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی در خراسان جنوبی است.
ظرفیت سازی های جدید
رضا جدیدی، مدیرکل دفتر برنامه ریزی، فناوری اطلاعات و بودجه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت: در اجرای طرح تحول زمین شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی به دنبال ظرفیت سازی جدید در حوزه منابع انسانی و آزمایشگاه های علوم زمین هستیم.
به گزارش ایراسین وی گفت: طرح تحول زمین شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی از ابتدای دولت سیزدهم با طراحی و پیشنهاد سازمان زمین شناسی در قالب توافقنامه ای سه جانبه (سازمان زمین شناسی، معاونت معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) به اجرا در آمد و نتایج چشمگیری در بخش معدن و زیرساخت های عمرانی کشور در استان خراسان جنوبی به همراه داشت.
اجرای طرح درکردستان و آذربایجان غربی
جدیدی ضمن بیان اهداف طرح تحول زمین شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی کشور افزود: در اجرای این طرح با بهره گیری از روش های نوین برداشت داده و آنالیز نمونه های زمین شناسی و اکتشافی در زمانی معادل یک سوم زمان های قبل انجام شد.
وی افزود: در حال حاضر در برش استان خراسان جنوبی این طرح به اتمام رسیده و هم اکنون در استان های کردستان و آذربایجان غربی در حال اجراست و طی مدت ۱۲ ماه از آغاز پروژه، نتایج آن منتشر می شود و در اختیار ذی نفعان و متخصصان قرار خواهد گرفت.
وی خاطرنشان کرد: برای اجرای این طرح، وجود نیروی انسانی متخصص، شرکت های مهندسان مشاور و دانش بنیان و همچنین وجود آزمایشگاه های تخصصی در حوزه زمین شناسی و اکتشافی حیاتی است که با بررسی ظرفیت های حال حاضر کشور و محدودیت جدی از نظر کمی و کیفی، به دنبال ظرفیت سازی جدید در این حوزه ها هستیم که مراحل و زمان اجرای این طرح را بهینه کند.
تحول موثر در حوزه اکتشاف
جدیدی در ادامه ضمن اشاره به اهمیت پشتیبانی هدفمند و به موقع مدیران و برنامه ریزان کشور و بخش معدن از این طرح گفت: در صورت تصمیم گیری، پشتیبانی و ظرفیت سازی مناسب و به موقع، تحولات موثری در حوزه معدن و اکتشاف ذخایر جدید در کشور رقم می خورد و افزون بر آن اطلاعات پایه گرانبهایی نیز در بخش زیرساخت و عمران تولید می شود.
مدیرکل دفتر برنامه ریزی، فناوری اطلاعات و بودجه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به گستردگی این طرح و زمان بندی آن در 3 سال پیش رو خاطرنشان کرد: در بخش مربوط به آنالیز نمونه های زمین شناسی و اکتشافی و حجم زیاد نمونه های برداشت شده موردنیاز تهیه نقشه های زمین شناسی، ژئوشیمی و زمین شناسی اقتصادی، ایجاد ظرفیت های جدید آزمایشگاهی-تخصصی ضروری و کاملا اقتصادی است که این سازمان نیز آمادگی خود را برای ظرفیت سازی بخش خصوصی و توانمند در این حوزه اعلام می کند.
رفع چالش نیروی انسانی
وی ضمن اشاره به اهمیت پرورش، آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی متخصص برای اجرای طرح تحول زمین شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی گفت: در روند تهیه نقشه ها و تولید اطلاعات پایه نیاز به نیروی متخصص و کمبود آن اثبات شده و باتوجه به اهمیت این اطلاعات و داده ها در جهت توسعه متوازن کشور در حوزه معدن و زیرساخت، تصمیم سازی و توانمندسازی نیروی انسانی متخصص در داخل کشور و استان های هدف در اجرای پروژه بااهمیت است و امیدواریم با حمایت و نگرش دقیق دولتمردان و توجه ویژه به بخش زیرساخت و معدن شاهد رفع چالش نیروی انسانی در این بخش از کشور باشیم.
سخن پایانی
اهداف کلان طرح تحول زمین شناسی و اکتشافات ذخایر معدنی کشور به شرح زیر اعلام شده اند: توسعه مناطق کم برخوردار در راستای رونق بخش معدن و زیرساخت های عمرانی کشور، تولید اشتغال مولد با نگرش ویژه به نیروی انسانی بومی و متخصص، آمایش سرزمین در قالب کشف ذخایر جدید و ایجاد فرصت های سرمایه گذاری در بخش زیرساخت و معدن، افزایش بازدهی و کاهش موثر زمان تبدیل کانسار به معدن، تربیت نیروی انسانی متخصص بخش معدن (زمین شناسی و اکتشاف) در مناطق هدف طرح تحول و ایجاد تحرک در بخش خصوصی (جامعه مهندسان مشاور) در حوزه زمین شناسی، اکتشاف و آزمایشگاه های علوم زمین از طریق برون سپاری فعالیت ها.
