نخستین تفاهمنامه با شرکت شهرک‌های صنعتی در بهمن ۱۴۰۱ برای راه‌اندازی نخستین شهرک خورشیدی در قزوین به‌صورت چهارجانبه با استاندار، شهرک‌های صنعتی، برق منطقه‌ای و ساتبا مبادله شد. ۱۱ دی ۱۴۰۲ نیز خبر بهره‌برداری از نخستین شهرک تخصصی خورشیدی ایران با مساحت ۱۰۰ هکتار با ظرفیت حدود ۱۵ مگاوات در منطقه‌ای به‌نام «شال» در بوئین‌زهرا استان قزوین در آینده نزدیک منتشر شد. این پروژه با همکاری ساتبا، شرکت شهرک‌های صنعتی ایران، استانداری و شرکت برق منطقه‌ای قزوین اجرایی شده و در تازه‌ترین اقدام نیز معاون وزیر صمت از اختصاص ۲ هزارو۱۷۸ هکتار از اراضی ملی طی یک برنامه ۲ ساله به ساخت شهرک‌های انرژی خورشیدی خبر داد.

تفاهم سازمان شهرک‌های صنعتی با وزارت نیرو

معاون وزیر صمت گفت: با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده پیش‌بینی می‌شود ۲هزار۱۷۸ هکتار از اراضی ملی طی یک برنامه ۲ ساله به ساخت شهرک‌های انرژی خورشیدی اختصاص یابد. فرشاد مقیمی در گفت‌وگو با ایسنا، وجود برق پایدار در شهرک‌ها، نواحی صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی و همچنین در صنایع بزرگ کشور را از اقدامات اساسی و ضروری در راستای تحقق رشد اقتصادی کشور و نیل به اهداف تعیین شده دانست و خاطرنشان کرد: ایجاد شهرک‌ها و نواحی صنعتی تخصصی انرژی خورشیدی، بستر موردنیاز برای استقرار واحدهای تولید برق مقیاس کوچک از منابع تجدیدپذیر (انرژی خورشیدی) را فراهم کرده و این سیاست در راستای کمک به تامین بخشی از کسری برق موردنیاز فعالیت‌های صنعتی و معدنی با توجه به چالش‌ها و ناترازی موجود در تولید و مصرف برق در کشور است. وی ادامه داد: در این مسیر با توجه به مصوبات ابلاغی ریاست جمهوری و انعقاد تفاهمنامه همکاری مشترک با ساتبا به نمایندگی از وزارت نیرو برای ایجاد شهرک‌ها و نواحی صنعتی تخصصی خورشیدی، برنامه‌های متعددی توسط سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی دنبال می‌شود که شهرک صنعتی انرژی خورشیدی شال به‌عنوان نخستین شهرک انرژی خورشیدی در استان قزوین و ۵ شهرک صنعتی انرژی خورشیدی در استان کرمان از جمله در شهرستان‌های بافت، راین، سیرجان و بردسیر آغاز به کار کرده است.

رئیس سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران اضافه کرد: همزمان ایجاد ۱۷ شهرک/ناحیه صنعتی در ۴ استان دیگر شامل یزد، کهگیلویه و بویراحمد، آذربایجان شرقی و فارس به تصویب رسیده که با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته پیش‌بینی می‌شود ‌۲۱۷۸ هکتار از اراضی ملی با کاربری ساخت شهرک‌های انرژی خورشیدی طی برنامه ۲ ساله اضافه شود. وی نحوه همکاری سازمان شهرک‌های صنعتی با وزارت نیرو برای ساخت شهرک‌های خورشیدی را تشریح و اظهار کرد: برای مشاوره در زمینه ایجاد شهرک‌های خورشیدی در مناطق مستعد و هماهنگی برای خرید تضمینی برق تولید شده، تفاهمنامه همکاری بین سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی ایران مبادله شده که همکاری‌های سازمان با وزارت نیرو برای ساخت شهرک‌های خورشیدی بر این اساس در دستور کار قرار دارد. وی با اشاره به اهداف دولت برای ایجاد شهرک‌های خورشیدی در کشور خاطرنشان کرد: احداث شهرک‌های تخصصی خورشیدی در استان‌ها و فراهم کردن زیر ساخت‌های توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر توسط صنایع گام مهمی در رشد تولید و ارتقای کشور خواهد داشت، چراکه تامین برق پایدار در شهرک‌ها و نواحی صنعتی و همچنین صنایع بزرگ کشور می‌تواند به‌وسیله نیروگاه‌های تجدیدپذیر و با کمک سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و صاحبان صنایع انجام شود.

مقیمی مهم‌ترین مزیت‌های ایجاد شهرک صنعتی تخصصی انرژی خورشیدی را برشمرد و گفت: ایجاد این شهرک‌ها ضمن حفظ محیط‌زیست و کاهش گازهای گلخانه‌ای از طریق توسعه انرژی‌های سبز، بستر موردنیاز برای تولید انرژی پاک در مقیاس کوچک را فراهم خواهد کرد. همچنین توسعه تجدیدپذیرها در راستای اهداف کلان دولت و پوشش ناترازی تولید و مصرف برق در کشور (به‌ویژه در ماه‌های گرم و همزمان با اوج بار) را به‌دنبال خواهد داشت و به‌عنوان یک منبع پایدار در تامین برق واحدها صنعتی قابل اتکاء خواهد بود. وی با بیان اینکه با ایجاد شهرک‌های خورشیدی، ضمن رعایت موضوع پدافند غیرعامل در تامین برق، از اراضی بایر و بلااستفاده و مناطق خشک به بهترین شکل برای تامین بخشی از کسری برق استفاده می‌شود، اضافه کرد: ایجاد شهرک‌های خورشیدی سبب تسهیل جذب سرمایه‌گذاران این حوزه، توسعه این صنعت، ایجاد اشتغال پایدار و توجه به ظرفیت‌های تولید داخل می‌شود.

مقیمی با تاکید بر ضرورت همکاری همه نهادهای ذی‌ربط برای تسهیل در صدور مجوزهای ساخت نیروگاه در شهرک‌های خورشیدی، عنوان کرد: احداث نیروگاه‌های خورشیدی در تامین برق پایدار واحدهای صنعتی کمک شایانی خواهد داشت اما موضوعات مربوط به تملک زمین و اخذ مجوز از نهاد و سازمان‌های مربوط مشمول صرف زمان زیادی می‌شود؛ به‌عنوان مثال ایجاد شهرک صنعتی نیازمند مطالعات ارزیابی زیست‌محیطی است تا مشخص شود، شهرک‌های انرژی خورشیدی به لحاظ کارکرد، آلودگی نداشته و یک صنعت پاک به‌شمار می‌رود، بنابراین پیشنهاد می‌شود فقط با عنوان شهرک انرژی‌های خورشیدی مجوز مربوطه صادر شود که این امر زمان ساخت نیروگاه‌های خورشیدی را بسیار کوتاه می‌کند.

معاون وزیر صمت با تصریح بر اینکه پیگیری تسهیل و همکاری‌های موردنیاز توسط نهادهای ذی‌ربط برای صدور مجوزهای ساخت نیروگاه‌های خورشیدی تا حصول نتیجه نهایی در دستور کار سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران قرار دارد، از نهادهای متولی زمین خواستار شد، با تسریع در واگذاری اراضی ملی موردنیاز و تسریع در پاسخ به استعلام‌های مربوطه و موافقت با ایجاد شهرک‌ها و نواحی صنعتی تخصصی انرژی خورشیدی، موجبات تسریع و تسهیل در سلسله‌مراتب استصوابی و متعاقبا ساخت شهرک‌های صنعتی تخصصی انرژی خورشیدی را فراهم کنند.

مکان‌یابی ۴ شهرک صنعتی خورشیدی در یزد

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان یزد از مکان‌یابی ۴ شهرک صنعتی خورشیدی در استان خبر داد و گفت: ۱۰۰ هکتار زمین با شرایط و ظرفیت مناسب در شهرستان‌های تفت، میبد و مهریز مکان‌یابی و استعلام‌های آن اخذ شده است که در صورت ایجاد این شهرک‌ها، ظرفیت تولید بیش از ۵۰ مگاوات برق خورشیدی در این استان فراهم می‌شود. به گزارش روابط عمومی این شرکت، مسلم فلاح‌زاده در سمینار آشنایی با انرژی‌های تجدیدپذیر در صنایع با اشاره به فعالیت ۱۴ شهرک و ۱۹ ناحیه صنعتی مصوب در استان افزود: افزون بر ۹ هزار و ۷۰۰ هکتار مساحت اراضی استان در اختیار شرکت شهرک‌های صنعتی است که حدود ۵ هزار و ۷۰۰ هکتار آن وارد فاز عملیاتی شده است. وی اظهار کرد: با توجه به استقرار واحدهای صنعتی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی، هزار و ۲۰۶ مگاوات برق موردنیاز است که تا به این لحظه ۴۱۳ مگاوات آن تامین شده و همچنان برق واحدهای صنعتی استان با ۷۹۳ مگاوات کسری روبه‌رو است. فلاح‌زاده با بیان اینکه یکی از برنامه‌ها و اولویت‌های سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران و به تبع آن برنامه‌های شرکت شهرک‌های صنعتی استان ایجاد شهرک‌ها و نواحی خورشیدی است، گفت: تا به امروز برنامه‌های مختلفی اعم از جانمایی، امضای تفاهمنامه‌های همکاری و اخذ استعلام‌های موردنیاز در این راستا انجام شده که می‌تواند زمینه را برای ایجاد شهرک‌های خورشیدی فراهم کند. مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان یزد با اشاره به تفاهمنامه این شرکت با استانداری یزد و سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر برای احداث شهرک خورشیدی یا هزینه و نرخ تمام‌شده پایین که باعث جذب سرمایه‌گذار شود خاطرنشان کرد: طی مکاتبه با شرکت برق منطقه‌ای استان درخواست شده مکان‌های دارای ظرفیت احداث شهرک‌های خورشیدی در شهرستان‌های بافق، خاتم، مروست، ابرکوه و اردکان هم معرفی شود. مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان یزد با اشاره به وجود برخی مسائل و چالش‌هایی در ایجاد شهرک‌های صنعتی خورشیدی گفت: طولانی بودن فرآیند اخذ مجوز احداث شهرک صنعتی خورشیدی و عدم پاسخگویی برخی نهادهای ذی‌ربط باوجود پیگیری‌های متعدد برای استعلام‌های لازم و حتی تاخیر و عدم‌معرفی موقعیت‌های مناسب و نزدیک به پست‌های برق یا شبکه‌های ظرفیت خالی از سوی نهادهای اجرایی باعث شده تا این مسیر به کندی و زمانبر طی شود.

وی ادامه داد: تحولات سریع تکنولوژی پنل‌های خورشیدی که باعث بالارفتن ریسک سرمایه‌گذاری می‌شود، بالابردن سرمایه اولیه اجرای طرح‌ها و عدم‌پرداخت تسهیلات مناسب با بهره منطقی به متقاضیان، از دیگر چالش‌های موجود بر سر راه ایجاد شهرک‌های خورشیدی است. مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان یزد گفت: با توجه به مساحت سطوح بام واحدهای صنعتی، فراهم کردن شرایط احداث پنل‌ها بر بام واحدهای صنعتی می‌تواند راهکار مناسبی برای توسعه بهتر و سریع‌تر تولید برق خورشیدی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی باشد. فلاح‌زاده مردمی‌سازی و حضور شرکت‌هایی با عضویت مردم با سازکارهای معین را از دیگر راهکارهای توسعه تولید برق خورشیدی دانست و افزود: یکی از برنامه‌هایی که می‌توان آن را در جهت توسعه ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی دنبال کرد، امکان نصب پنل‌های خورشیدی در اراضی کارخانجات و واحدهای صنعتی است به‌طوری که نصب این پنل‌ها به‌عنوان زیربنای ساخت واحد لحاظ شود و متقاضیان با احداث نیروگاه خورشیدی بتوانند نسبت به اخذ پایان کار اقدام کنند. حدود ۳۱ شهرک و ناحیه صنعتی با وسعت ۶ هزار و ۷۴۴ هکتار در استان یزد وجود دارد که افزون بر ۳۰ هزار نفر در این شهرک‌ها و نواحی اشتغال دارند.