موضوع افزایش تعرفه اینترنت همراه، سال‌هاست که مورد اختلاف اپراتورها و رگولاتوری قرار دارد. این در حالی است که اخیرا مدیرعامل ایرانسل گفته است که در صورت عدم افزایش تعرفه، احتمال کاهش کیفیت اینترنت وجود دارد. این در حالی است که همین حالا نیز، اینترنت همراه ایران با روندی نزولی در جایگاه ۷۵ جهان قرار دارد.

چند سالی است که افزایش تعرفه بسته‌های اینترنت همراه، به یکی از مهم‌ترین چالش‌های بخش خصوصی با دولت تبدیل شده است. آنها افزایش کیفیت اینترنت را منوط به تجدیدنظر در نرخ تعرفه‌ها می‌دانند. در حالی که کاربران هم در این میان گلایه دارند که اینترنت همین حالا هم گران و بی‌کیفیت است. با وجود این، بخش خصوصی می‌گوید که برای تامین هزینه‌های ارتقای زیر ساخت باید نرخ تعرفه‌ها بیشتر شود اما مانعی جدی در این میان قرار دارد؛ وزارت ارتباطات که مخالف این افزایش نرخ است. در این میان، گزارش‌های بین‌المللی گویای کاهش سرعت اینترنت در ایران هستند. جدیدترین گزارش سایت اسپیدتست که در زمینه بررسی کیفیت اینترنت ثابت و همراه در کشورهای مختلف فعالیت دارد، بار دیگر نشان‌دهنده کاهش رتبه اینترنت ایران در ماه‌های گذشته است. از سوی دیگر همسایگان ایران در بین ۵کشور دارای بهترین اینترنت همراه قرار گرفته‌اند. بر اساس این گزارش، اینترنت ثابت با افت یک پله‌ای در جایگاه ۱۵۳ دنیا قرار دارد و اینترنت همراه نیز با ۳ پله سقوط در جایگاه ۷۵ قرار گرفته است.

تعرفه‌ها باید افزایش یابد

در چنین شرایطی، بیژن عباسی‌آرند، مدیرعامل ایرانسل گفته است که اگر تعرفه‌ها افزایش پیدا نکند، احتمال کاهش کیفیت اینترنت در سال آینده وجود دارد. اگر تعرفه‌های اینترنتی اصلاح نشوند، سال آینده کاربران هزینه اینترنت را می‌دهند، اما سرویس که می‌گیرند قابل قبول نخواهد بود.

او ضمن اینکه از میزان سرمایه‌ ‎ گذاری بیش از ۱۰ میلیاردی ایرانسل در این سال‌ها خبر داده، گفته است که این اپراتور، با کاهش قدرت سرمایه‌گذاری مواجه شده است.

عباسی‌آرند علت این موضوع را افزایش شدید نرخ دلار در سال‌های اخیر و ثابت ماندن تعرفه‌های اینترنت همراه دانسته و حتی توسعه فیبر نوری را منوط به تفاوت فاحش میان تعرفه اینترنت همراه و ثابت کرده است.

وی افزود: شرکت ما در سال ۹۶ بیش از یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری انجام داده است، اما این رقم امسال به ۳۰۰ میلیون دلار می‌رسد. این در حالی است که سرمایه‌گذاری ریالی این شرکت هر ساله افزایش داشته است. عباسی‌آرند با اشاره به استفاده از فیلترشکن برای دسترسی به سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی مسدود شده گفت: ما هم اعدادی که مشترکان برای خرید فیلترشکن هزینه می‌کنند را می‌شنویم. پولی که در کسب‌وکار فروش فیلترشکن به‌هدر رفته است اگر به سمت اپراتورها می‌آمد، خیلی از مشکلات را حل می‌کرد.

وزیر ارتباطات با افزایش نرخ اینترنت موافق است؟

در این میان، عیسی‌ زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، تا کنون اظهارنظرهای زیادی در مورد کیفیت اینترنت و نرخ آن کرده است. در جدیدترین آنها، وی در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر افزایش نرخ تعرفه اینترنت همراه گفته بود: ما تلاش می‌کنیم زیرساخت‌ها را فراهم کنیم تا اپراتورهای مخابراتی بتوانند اینترنت بهتری را به مردم ارائه کنند. اما فعلا برنامه‌ای برای افزایش نرخ تعرفه بسته‌های اینترنت نداریم. البته این حوزه دست بخش خصوصی است و اگر شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات نتوانند سرمایه‌گذاری کنند، عملا زیرساخت شبکه ارتقا نمی‌یابد.همچنین خانه ملت، اوایل سال گذشته به نقل از وزیر ارتباطات ۳ شرط را برای افزایش نرخ اینترنت مطرح کرده بود. زارع‌پور در پاسخ به برخی سوالات خبرنگاران درباره سرنوشت جنجالی نرخ اخیر اینترنت گفته بود: وزارت ارتباطات فعلا با درخواست اپراتورها برای افزایش نرخ اینترنت موافقت نکرده اما اجازه حذف بسته‌هایی که براساس مصوبه سال ۱۳۹۵ کمیسیون تنظیم مقررات کمتر از کف نرخ بوده‌اند را داده است.

وی گفته بود: افزایش نرخ اینترنت را منوط به آن کرده‌ایم که کیفیت اینترنت و ارتباطات افزایش پیدا کند. به این معنا که این شرکت‌ها ظرف ۳ سال آینده سرعت را دو برابر کنند، پوشش ۴ G را صد‌درصد کنند و ۱۰ درصد ارتباطات نیز مبتنی بر نسل پنجم شود.

موافقت ضمنی با افزایش نرخ اینترنت

البته شواهد نشان می‌دهد، وزارت ارتباطات به طور ضمنی موافق افزایش تعرفه‌های اینترنت همراه است اما ظاهرا تلاش می‌کند که دیگر جوانب کار را بسنجد و راه‌حلی برای آن پیدا کند؛ راهی که هم اپراتورها را راضی نگه دارد و هم کاربران را. در عین حال، افزایش کیفیت اینترنت را نیز تضمین کند. در این میان اما، گسترش محدودیت‌ها و افزایش فیلترینگ، در کنار هزینه‌های بالای تهیه فیلترشکن و استفاده از پهنای باند بین‌الملل و همچنین برخی نگرانی‌ها از پیامدهای محدودکننده گسترش شبکه ملی اطلاعات، برخی کاربران را نگران و ناراضی کرده است.با وجود این، چندی پیش مهدی روحانی‌نژاد، معاون راهبری سازمان تنظیمات مقررات در نشست هم‌اندیشی اپراتورها و رگولاتوری درباره اصلاح تعرفه اینترنت‌ گفته بود: وزارت ارتباطات نیاز به افزایش تعرفه را پذیرفته و در اجرایی شدن آن مصمم است. اما اولویت اول و مهم دولت و حاکمیت افزایش مصرف و سهم ترافیک داخلی در قبال اینترنت است و هرگونه اطلاح و افزایش نرخ باید با مدلی صورت بگیرد که تقویت‌کننده ترافیک داخلی باشد.معاون راهبری سازمان تنظیمات مقررات در رابطه با واکنش مردم به افزایش نرخ اینترنت گفت: باید ذی‌نفعان و بازیگران این صنف در یک حرکت هماهنگ رسانه‌ای در کنار وزارت ارتباطات قرار بگیرند. این اقدام برای آماده‌سازی اجتماعی و ذهنیت مردم جهت لزوم افزایش قیمت‌ها، حفظ و ارتقای کیفت شبکه است. همچنین چانه‌زنی صنفی با دیگر نهادهای تصمیم‌گیر در کشور جهت اصلاح ذهنیت مسئولان باید به نحو احسن صورت گیرد.

سخن پایانی

تعرفه‌های اینترنت ثابت و تلفن همراه از سال ۱۳۹۵ تاکنون با وجود چند برابر شدن هزینه‌ها، ثابت مانده است؛ وزارت ارتباطات ادعا می‌کند که به دنبال ارتقای کیفیت شبکه است، اما از آنجا که سرمایه‌گذاری برای توسعه توسط بخش خصوصی یعنی اپراتورها انجام می‌شود، این شرکت‌ها نیز در مقابل مدعی هستند که امکان توسعه زیرساخت‌ها وجود ندارد، زیرا درآمد آنها ثابت مانده و هزینه‌ها چند برابر شده است. در این شرایط کاربران هم نه از کیفیت اینترنت راضی هستند و نه از هزینه آن.