فناوری محیطی بهعنوان فناوری سبز یا پاک نیز شناخته میشود و به توسعه فناوریهای جدید اشاره دارد که هدف آن حفظ، نظارت یا کاهش تاثیر منفی فناوری بر محیطزیست و مصرف منابع است. باوجود تاثیر منفی فناوری بر محیطزیست، افزایش اخیر نگرانی جهانی درباره تغییرات آبوهوایی منجر به توسعه فناوری زیستمحیطی جدید با هدف کمک به حل برخی از بزرگترین نگرانیهای زیستمحیطی شده است که ما بهعنوان یک جامعه با آن ، از طریق تغییر بهسمت یک محیط پایدارتر مواجهیم.
امروزه، مشکلات و بحرانهای محیطزیستی به یکی از مباحث مهم و مطرح در سطح نظام بینالملل تبدیل شده است، زیرا بحرانهای محیطزیستی بهدلیل قابلیت فرامرزی بودن، تنها مربوط به یک دولت نیستند، بلکه همه دولتها را به شکلهای گوناگون و متفاوت تحتتاثیر قرار میدهند، علاوه بر این، بحرانهای محیطزیستی میتوانند پیامدهای گوناگون سیاسی، اقتصادی و امنیتی را برای دولتها بههمراه داشته باشند. از اینرو توجه به موضوعات محیطزیستی، میتواند برای دولتها بهعنوان اصلیترین بازیگران نظام بینالملل، حائزاهمیت باشد.
درصد زیادی از تغییرات اقلیمی زودرس در کره زمین، منشأ انسانی و در هر منطقهای نمودهای خاص خودش را دارد. برای مثال، در مناطق شمال با خزانهای زودرس خودش را نشان میدهد و در مناطق جنوبی و مرکزی با توفانهای گردوغبار که سال به سال شاهد افزایش آن در بخشهای مختلف کشور از جمله دشت سیستان و استان خوزستان هستیم. همچنین، شیوع آفات کشاورزی هم از دیگر مضرات تغییرات اقلیمی است.
وی افزود: باتوجه به شناختی که نسبت به تاثیر تشدیدکنندگی آلایندهها بر آثار تغییرات اقلیمی بهوجود آمده است، باید در گام نخست منابع انتشار گازهای گلخانهای و آلاینده را اولویتبندی کرد و به سنجش میزان آن پرداخت تا آثارشان بهطورمحسوس و ملموس کاهش یابد.
مقدسی بااشاره به اهمیت نقش فناوری در بهبود وضعیت محیطزیست گفت: مصرف بیرویه انرژی در کشور باعث شده است که انتشار گازهای گلخانهای در ایران زیاد باشد، بنابراین لزوم بکارگیری فناوری برای مصرف انرژی بهشدت احساس میشود.
وی ادامه داد: باتوجه به ظرفیت ایران در بحث توسعه انرژی تجدیدپذیر بهویژه انرژی خورشیدی میتوان اقدامات موثری برای کاهش گازهای گلخانهای انجام داد. اما پیش از هر اقدامی باید به تامین سرمایه پرداخت و تمام نگاهها نباید به بودجه دولتی باشد. امروزه در بیشتر کشورها، تامین سرمایه جمعی یکی از راهکارهای توسعه تجدیدپذیرها است.
بهگفته این اقلیمشناس، برای توسعه سرمایهگذاری لزوم حل ریشهای مشکل عدماطمینان در سرمایهگذاری مشهود است. مسئله اصلی در بیشتر کشورها رفتن بهسمت اقتصاد سبز است که اگر استقرار و دوام پیدا کند، خود باعث بازدهی مثبت میشود.
وی گفت: باید ثبات اطمینانبخشی در عمل برای توسعه اقتصاد سبز شکل بگیرد و لازمه توسعه این رویکرد، ضمانت به بخش خصوصی بهمنظور توسعه سرمایهگذاری است. تا این موضوع حل نشود، اتفاقی برای بهبود وضعیت انرژی در کشور نمیافتد.
مقدسی درباره اهمیت کاربرد فناوری و دانشبنیان در بهبود وضعیت انرژی در کشور گفت: آنچه باعث پیشرفت برخی کشورها شده و آنها توانستهاند راه خود را در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر پیدا کنند، کاربرد فناوری بوده است. این کشورها بهمدد ایجاد روشهای نوین تامین مالی توانستند فناوریهای کارآمدی را بهکار بگیرند. در واقع، از کانال دانشبنیان میتوان معضلات مربوط به انرژی را تا حد زیادی رفع کرد؛ چه در حوزه کشاورزی، چه در حوزه آب و.... براساس تجربه بسیاری از کشورها، کاربرد فناوریهای نوین توانسته است معضلات زیادی را در محیطزیست حل کند.
وی ادامه داد: یکی از تاثیرات کاربرد فناوری، رشد امنیت غذایی در کشورها است و متاسفانه سهم ایران در واردات مواد دامی و علوفهای بالا بوده و این امر باعث شده است که در بحث امنیت غذایی با مشکلات عدیدهای روبهرو شویم. بیشک اگر هر کشوری بتواند حداکثر ضریب امنیت غذایی خود را بیشتر کند، بهتر توسعه پیدا میکند. با مدد فناوری میتوان به ثبات بیشتری رسید. بهاعتقادمن، با کاربرد فناوری میتوانیم ۲ برابر وضع موجود، تولید غذا داشته باشیم.