در سال ۱۳۹۹ روند صعود شارپی در بازار سهام آغاز شد که این مهم تحت‌تاثیر مولفه‌‌‌‌‌‌های خاصی قرار داشت و در محدوده‌‌‌‌‌‌هایی شیب تند صعود را دنبال کرد. نوسانات ایجاد شده در نرخ بهره بین بانکی و تغییرات در نرخ ارز از جمله عوامل قابل ملاحظه در این زمینه محسوب می‌‌‌شوند. در ادامه عبور از کرونا نیز قیمت کامودیتی‌‌‌ها را در بازار‌‌‌های جهانی به بالاتر از سقف تاریخی و سقف میانگین دوره‌‌‌های قبل رساند. در اکثر کامودیتی‌‌‌ها نیز قیمت‌‌‌ به بالاتر از اعدادی راه یافت که قبل از کرونا تثبیت شده بود. این ۳ عامل در کنار حمایتی که از سمت دولت قبل در راستای ورود مردم به بازار سرمایه صورت گرفت در نهایت باعث شد که بازار رشد بسیار بااهمیتی را تجربه کند.

در ادامه با تغییر مولفه‌‌‌‌‌‌ها، آرام شدن شرایط و روی کار آمدن بایدن به عنوان رئیس جمهوری ایالات متحده، فضای معاملاتی صعودی و هیجانی، جای خود را به انتظار داد. در این میان نرخ ارز به ثبات نسبی رسید، نرخ بهره بین بانکی افزایش یافت و نرخ اخزا‌‌‌ها به دلیل شرایط دولت در زمینه فروش اوراق و انتشار‌‌‌های مجدد رشد پیدا کرد.

تمامی عوامل مطرح شده در نهایت موجب شد تا P/ E بازار در سال ۱۳۹۹ نسبت به میانگین تاریخی خود بسیار بالاتر برود و در سال ۱۴۰۰ میانگینP/ Eنسبت به میانگین تاریخی پایین‌‌‌تر آمده است، به این معنی که تعداد نماد‌‌‌هایی که کمتر ازP/ Eنسبی یا میانگین خود هستند بسیار افزایش پیدا کرده است.

در چنین شرایطی اگر متغیر‌‌‌ها مانند امروز باشد بازار کم‌ریسک خواهد بود. میزان نوسان بازار به شدت کاهش پیدا کرده است، به این معنی که قیمت سهام نسبت به قیمت شروع هر روز خود نوسان کمتری را نسبت به گذشته به طور میانگین ثبت می‌کند که در این حالت می‌توان گفت ریسک بازار در حال کاهش و هیجان در حال فروکش کردن است.

گاه زمانی که بازار تحت‌تاثیر یک اتفاق منفی نزولی می‌شود شیب بسیار تندی را به دلیل ترس سرمایه‌گذاران، بدبینی نسبت به تصمیمات دولت و نگرانی از تکرار ریزش سنگین تجربه می‌کند.

به طور کلی بورس در نقطه‌‌‌ای قرار دارد که اگر تغییری در متغیر‌‌‌ها ایجاد نشود و شوک و هیجان منفی نیز به بازار ورود پیدا نکند می‌توان بر این نکته اذعان داشت که اکنون کف قیمتی سهام شرکت‌ها مشخص شده است و تقریبا در اغلب سهم‌‌‌ها انتظاری برای یک بازده منفی در پروسه میان‌مدت نیست. طی ۶ ماه آینده مجامع شرکت‌ها آغاز می‌شود. در دی ماه گزارش‌های مهم ماهانه مربوط به عملکرد آذر توام با گزارش‌های فصل پاییز مربوط به سود و زیان را خواهیم داشت که تمامی این موارد در کنار یکدیگر مبنای بسیار مهمی در راستای تحلیل سال ۱۴۰۱ نزد تحلیلگران است.

از این رو می‌توان گفت اکنون از پتانسیل‌‌‌هایی برخورداریم که می‌تواند بازار را به سمت بالا هدایت کند. در عین حال تا رفع شدن ابهامات اساسی به نظر می‌رسد که بازار در یک حالت نرمال نمی‌تواند رشد شارپ را به نمایش بگذارد.

برخی از اهالی بازار گاه در انتظار شروع رالی صعودی قوی هستند. با این حال به نظر می‌رسد که بازار در مجموع مسیر صعودی تا فصل مجامع (۶ ماه آینده) دارد و از طرفی می‌تواند بازده مطلوب به پرتفو‌‌‌هایی که به صورت منطقی چیده شده‌‌‌اند اختصاص دهد. مشوق‌‌‌ها از سمت دولت در صورتی که منجر به فضایی شود که خوش‌بینی در اذهان اهالی بازار سهام ایجاد کند -هر چند که مشوق یا محرک به طور واقعی اثر‌‌‌گذار نباشند- اما تاثیر آن روی قیمت سهام بااهمیت ارزیابی می‌شود. به این معنی که تاثیر روانی اقدامات دولت اگر سرمایه‌گذاران آن را به نفع یا به ضرر بازار ارزیابی کنند به شدت بیشتر از اثر واقعی خواهد بود. به طور کلی انتظار می‌رود که در ماه‌‌‌‌‌‌های آتی وضعیت مطلوبی را مشاهده کنیم.

در حال حاضر قیمت گاز در اروپا به دلیل فضا و درگیری سیاسی که بین اروپای غربی و روسیه ایجاد شده است، شرایط خاصی را تجربه می‌کند. قیمت گاز به نقطه‌‌‌ای رسیده که بسیاری از صنایع اروپا در حال متوقف کردن تولید خود هستند.

ایالات متحده آمریکا نیز در راستای جلوگیری از این اقدام روسیه در تلاش بوده که در جبهه سیاسی به نوعی و در جبهه اقتصادی با ارسال گاز مایع، بتواند قیمت‌ها را بهبود ببخشد که به نظر می‌رسد در این زمینه تا حدی موفق عمل کرده است. تحت‌تاثیر چنین شرایطی ممکن است قیمت گاز در اروپا هم کاهش پیدا کند که از این حالت غیر‌منطقی خود خارج شود، به این علت که اکنون گاز در منطقه آمریکا و کانادا حدود ۱۰ تا ۱۴ سنت است اما در اروپا تا ۶۰ سنت نیز رشد پیدا کرد که اکنون به رقم ۳۸ تا ۴۰ سنت عقب‌‌‌نشینی کرده است.

در بازار کامودیتی‌‌‌ها هم به نظر می‌رسد که ابتدای سال ۲۰۲۲ می‌تواند فضای مطلوبی شکل بگیرد. در این میان نباید انتظار یک اتفاق منفی را داشت اما با این وجود برخی از کامودیتی‌‌‌ها مانند اوره و‌‌‌ مس نیز می‌توانند به طور کلی فضای بهتری را در سطح بازار جهانی تجربه کنند و اتفاقات بهتری برای آنها روی دهد.

منبع: دنیای اقتصاد