سودجویی از طبیعت‌دوستی
سوگل جوانبخش-کارشناس حوزه مد
در سال‌های اخیر به‌دلیل تشدید انتشار آلایندگی‌ها در جو زمین، آگاهی مردم نسبت به محیط‌زیست بیشتر و این باعث شده است که آحاد زیادی از جوامع، خواهان استفاده از محصولاتی باشند که ردپای کربن کمرنگ‌تری برجای گذاشته و میزان آلایندگی کمتری را به جو زمین وارد کرده‌اند. به این ترتیب، شرکت‌های بزرگ صنعت مد و لباس هم که یکی از آلوده‌کننده‌ترین صنایع در جهان به‌حساب می‌آیند، به این فکر افتادند که به اقناع مشتریان در بحث حفاظت از محیط‌زیست بپردازند و بسیاری از شرکت‌ها به‌دنبال روش‌هایی از بازاریابی رفتند که در نهایت مشتریان را مجاب می‌کرد که کالای موردنظر آسیبی به محیط‌زیست وارد نکرده است. در حالی که آنها به موارد گفته‌شده در تبلیغات خود اتکایی نداشتند و به آنها عمل نمی‌کردند.
در اینجا بسیاری از مشتریان نمی‌دانستند که چنین روندهایی تنها برای تبلیغات است و واقعیت ندارد. بی‌شک تغییری در شیوه تولید برندها اتفاق نیفتاده است. گفتنی است، ایالات‌متحده‌امریکا، چین و هند که جزو آلوده‌کننده‌ترین کشورها به‌حساب می‌آیند، در بحث سبزشویی پیشرو هستند.تحقیقات نشان داده است که ۶۶ درصد مصرف‌کنندگان در سطح دنیا حاضر هستند که بابت کالایی که در فرآیند تولیدش، آسیب کمتری به منابع‌طبیعی وارد شده است، پول بیشتری بپردازند، اما به هر حال باز هم صاحبان برندها از این احساسات سوءاستفاده کرده و این تبلیغات بیشتر در حد حرف باقی مانده است و کم پیش می‌آید که به تعهدات خود در تبلیغات وفادار باشند. در سبزشویی معمولا از برچسب‌های دروغین استفاده می‌کنند. البته ناگفته نماند که هستند برندهای بزرگی که در دنیا تاحدی در این حوزه شفاف‌سازی کردند و گام‌های مهمی را برداشتند. حتی برخی رسانه‌های جهان هم به‌منظور شناسایی این برندها اقدامات موثری را در پیش گرفتند. برندهای بزرگی مانند زارا، اچ‌اند ام، نایک، آدیداس و... در تلاش برای شفاف‌سازی هستند. ناگفته نماند که سبزشویی تنها مربوط به حوزه مد و لباس نمی‌شود، بلکه در صنایع لوازم الکترونیک و لوازم‌خانگی و حتی لوازم‌بهداشتی هم، چنین روندی مشاهده می‌شود.
به‌اعتقادمن، چند روش برای شناسایی محصولات دوستدار محیط‌زیست وجود دارد که افراد می‌توانند به‌منظور پیشگیری از محیط‌زیست آنها را پیگیری کنند. ابتدا اینکه افراد می‌توانند با بررسی وب‌سایت برندها، پی به فرآیند تولید ببرند و درباره معیارهای زیست‌محیطی که تولیدکنندگان در تولید شفاف‌سازی کرده‌اند، بدانند. در واقع، درباره تهیه مواد اولیه تا فرآیندهایی که منجر به تولید محصول نهایی شده است، می‌توانند در وب‌سایت‌های برندهای بزرگ بخوانند. برخی شرکت‌ها حتی دارای توافقنامه‌هایی هستند که افراد می‌توانند با خواندن آنها به فعالیت برندها پی ببرند؛ این روش حتی برای برندهای داخلی هم کارساز است. دومین راهکار این است که به‌دنبال شواهد دقیق علمی باشند. در واقع از نظر کارشناسان بهره بگیرند و بیشتر درباره کالاهای دوستدار محیط‌زیست جست‌وجو و شناخت بیشتری از آنها کسب کنند.
برای مثال، آنها می‌توانند گزارش‌هایی را از هر برندی که منتشر شده است، پیدا کنند و بخوانند، چراکه اغلب این گزارش‌ها از سوی شخص سوم نوشته می‌شود و صداقت بیشتری دارد. همچنین، برخی وب‌سایت‌ها وجود دارند که افراد می‌توانند با رجوع به آنها بفهمند که چه برندی یا چه شرکت بزرگی، چه میزان به محیط‌زیست اهمیت می‌دهد و ردپای کربن آن چقدر است. برای مثال، در وب‌سایتی به نام گود آن یو « good on you » افراد می‌توانند با جست‌وجوی هر برند در آن، اطلاعاتی را که می‌خواهند، کسب کنند. اینکه مشتریان درباره برندهایی که خریداری می‌کنند، اطلاعات کافی به‌دست آورند، یک روش مهم است. در واقع، همه مردم باید بدانند که پول‌شان صرف خرید چه کالایی می‌شود و آن کالا چقدر برای محیط زیست‌شان هزینه‌ساز و ضرربار بوده است. این یکی از حقوق مشتریان در بحث خرید کالاها است. یک روش دیگر هم این است که افراد باید گواهینامه‌های برندها را بررسی کنند و بدانند که شرکت‌ها چه گواهینامه‌هایی، در چه زمینه‌هایی دریافت کرده‌اند. حتی مشتریان می‌توانند با مسئولان روابط‌عمومی در شرکت‌های بزرگ و کوچک ارتباط برقرار کنند و سوالات خود را در بحث محیط‌زیست از آنها بپرسند.
یکی از نمودهای اصلی سبزشویی که به‌شدت موجب فریب مردم می‌شود چرم‌های گیاهی است؛ بسیاری از افراد تصور می‌کنند این نوع چرم آسیبی به محیط‌زیست وارد نمی‌کند. با اینکه مواد اولیه این چرم حیوانی نیست، اما بیشتر از آنکه از گیاهان استفاده شده باشد، از پلاستیک استفاده شده و برپایه سوخت فسیلی است و آلاینده زیادی را وارد محیط‌زیست می‌کند. در نتیجه، نمی‌توان انتظار وگان بودن از این چرم‌ها را داشت و چندان هم برپایه گیاه نیستند. بنابراین، باید خیلی مراقب انتخاب‌های‌مان باشیم و حواس‌مان باشد که گول برندها را نخوریم و انتخاب آگاهانه و هوشمندانه‌تری داشته باشیم.
