مسکن در نیمه دوم ۱۴۰۲

طبق این گزارش، متوسط نرخ هر مترمربع واحد مسکونی در تهران در شهریور امسال به نسبت به شهریور پارسال ۷۹ درصد افزایش یافته است. به این ترتیب، تورم مسکن ۳۰ درصد بیش‌تر از تورم عمومی است. بازار مسکن از نیمه‌های زمستان سال گذشته برای یک دوره رونق و رشد خیز برداشته بود و حالا به گواه بازار، چند ماهی است که در رکود به سر می‌برد و فرصت طلایی بهار و تابستان را هم از دست داده و به‌نظر می‌رسد پیش‌بینی نرخ مسکن به چالشی جدی تبدیل شده است.

فاصله بین دو نرخ را جدی بگیریم

آمار رسمی از تحولات بازار مسکن، در حالی عدد ۷۹ درصد را برای نرخ تورم این حوزه نشان می‌دهد، که در شش ماهه اول سال ۱۴۰۲، نرخ تورم سایر کالاها به صورت میانگین عددی حدود ۴۹ درصد بوده است. فاصله موجود بین تورم عمومی و تورم حوزه مسکن نشانگر وجود یک متغیر تاثیرگذار اقتصادی در بازار مسکن بوده که جهش نجومی نرخ مسکن در این چند ساله اخیر متاثر از آن و زیر سایه غفلت سیاست‌گذاران اتفاق افتاده است. فاصله‌ای که توسط کارشناسان این حوزه به مسئولان گوشزد می‌شد.

محمد صالح شکوهی، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت، با تاکید بر اینکه جهش قیمتی در مسکن خیلی بیشتر از سایر کالاها است، می‌گوید: طبق آمار منتشر شده، تورم زمین و مسکن خیلی بیشتر از تورم عمومی بوده و علت آن تبدیل شدن مسکن به کالای سرمایه‌ای است. متوسط جهش قیمتی سایر کالاها از سال ۹۵ تا ۱۴۰۰ سه و نیم برابر شده اما متوسط افزایش نرخ مسکن ۸ برابر است. در همین راستا تورم زمین چند برابر تورم عمومی است. آیا این ناشی از سیاست‌گذاری‌های ما نیست؟ زمین گران‌تر شده چون مساحت شهرها کمتر شده است. ما در این چند سال اخیر با افزایش ارزش زمین مواجهیم، که نتیجه مستقیم، بستن محدوده‌های شهری است. در سال ۹۰ سهم زمین از نرخ تمام شده مسکن زیر ۶۰ درصد بود که اکنون به بالای ۷۰ درصد در تهران رسیده است.

وی در خصوص شبهه کمبود زمین برای توسعه افقی شهرها گفت: طبق پژوهش آمایش سرزمین، ۱۶ درصد از مساحت کل کشور مناسب برای سکونت است. با محاسبه و تقسیم این مساحت در بعد خانوار متوجه می‌شویم که اگر زمین‌های ۴۵۰ متری به مردم می‌دادیم ایران به اندازه یک‌میلیارد نفر جا داشت.

برای پاسخ دقیق به این سوال که آیا تورم نرخ مسکن تنها متاثر از تورم کلی بوده یا خیر؟ کافی است، به این دو تغییر، که هر جفت آن را مرکز آمار منتشر کرده، توجه شود. براساس آمارهای اعلامی از سوی مرکز آمار ایران، در شهریور ماه ١٤٠٢، شاخص نرخ مصرف‌کننده خانوارهای کشور نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۵‌.‌۳۹ درصد افزایش و در ۱۲ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۱‌.‌۴۶ درصد افزایش داشته است.همچنین طبق آخرین گزارش منتشر شده از نرخ نرخ مسکن در تهران، باوجود روند کاهشی نرخ در ۶ ماه ابتدایی امسال، متوسط نرخ هر مترمربع واحد مسکونی در تهران در شهریور امسال نسبت به شهریور پارسال ۷۹ درصد افزایش یافته است. وجود اختلاف ۳۰ درصدی بین تورم سایر کالاها و مسکن یک پیام مهم دارد و آن این است که رشد نرخ نرخ مسکن از نرخ تورم عمومی تبعیت نمی‌کند؛ پیامی که بررسی‌های میان‌مدت نیز آن را تایید می‌کند.