بازار کمرونق صنایع سنگ
ایران ظرفیت ممتازی در حوزه سنگهای زینتی و تزئینی دارد؛ هرچند تاکنون از این ظرفیتها آنطور که باید استفاده نشده است. نبود ایدههای جدید و نوین برای ساخت زیورآلات، طراحی و اجرای آن، حلقه گمشده بهرهگیری از این مزیتهاست. در چنین شرایطی، انجمن سنگ ایران بهدنبال این است تا فضایی برای ورود هنرمندان به عرصه سنگهای تزئینی فراهم کند.
مصنوعات سنگی ما در طول سالهای گذشته در قالبهای سنتی یا کپیبرداری از طرحهای کشورهای دیگر بودهاند و در واقع نقطهضعف این حوزه، طراحی بهشمار میرود که مانع پیشرفت این صنعت در سطح ممتازی شده است.
در ادامه صادرات مصنوعات حاصل از سنگهای تزئینی و زینتی نیز از ایران بسیار محدود است. برای رفع این کمبود باید با برگزاری فستیوالها زمینه جذب هنرمندان به این بخش و بهبود در شرایط طراحی را فراهم کرد. در واقع ترکیب هنر با سنگ و ایدههای ارائهشده در این بخش به حضور موفق این صنعت در جهان منجر خواهد شد.
البته دلایل دیگری نیز مانع توسعه صادرات و حضور موفق این صنعت در بازارهای جهانی میشود. سیاستهای کلان اقتصادی کشور با چالشهای جدی روبهرو است. تحریم و محدودیت در روابط بینالمللی سالهاست کشور را با چالش روبهرو کرده و همچون سدی در مسیر صادرات و فروش جهانی واقعشده است. وضعیت اقتصادی کشور، نبود ثبات در نرخ ارز و... موجب میشود صنایع در تامین مواد اولیه، تجهیزات و ماشینآلات با دشواری روبهرو باشند.
در همین حال بر نرخ واردات میافزاید و زمینه رشد نرخ تمامشده را فراهم میکند. هزینه سرمایه در جهان حدود یک تا ۲ درصد برآورد میشود اما این رقم در ایران به بیش از ۲۵ درصد هم رسیده است. در چنین شرایطی، توسعه صنایع بهدشواری انجام میشود و محصولات تولیدشده در کشور از پس رقابت در بازارهای جهانی برنخواهند آمد.
حضور در نمایشگاههای بینالمللی شرط دیگری برای حضور موفق صنایع در بازارهای جهانی است. بسیاری از صنایع ایران از امکانات مالی کافی برای حضور در نمایشگاههای بینالمللی و معرفی محصولات خود ندارند؛ درنتیجه بازاریابی بینالمللی آنها با چالشی جدی روبهرو است. این درحالی است که برخی کشورها همچون ترکیه زمینه حضور صنعتگران خود را در نمایشگاههای بینالمللی فراهم میکند.
در مجموع ۲۲۰۰ معدن سنگ تزئینی در کشور وجود دارد که ظرفیت اسمی این معادن، ۲۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برآورد میشود. از این تعداد معدن سنگ تزئینی حدود ۱۲۸۹ معدن فعال و ۹۲۲ معدن سنگ تزئینی کشور نیز غیرفعال هستند. البته سنگهای تزئینی کاربردی بهمراتب گستردهتر از سنگهای زینتی دارند. در شرایط موردبحث میزان تولید در این صنعت بهمراتب پایینتر از ظرفیت این معادن برآورد میشود. در واقع این معادن فقط با یکسوم ظرفیت فعالیت میکنند که این ظرفیت پایین از دلایل متعددی نشأت میگیرد. در درجه نخست آنکه فعالان بخش معدن و صنایع معدنی براساس نیاز بازار محصول تولید میکنند و در حالحاضر نیاز بازار در این بخش محدود است. در این میان، رکودی که بر اقتصاد کشور سایه افکنده از جمله دلایل محدودیت تقاضا از سوی بازار بهشمار میرود.
در همین حال سنگهای تزئینی ایران سهم قابلقبولی از بازار صادراتی را در اختیار ندارند و همین موضوع زمینه افت تولید در این بخش را فراهم میکند. در حالحاضر فعالیت در بخش معدن با چالش فرسوده بودن ماشینآلات و تجهیزات روبهرو است و در چنین شرایطی، لزوم بازسازی ماشینآلات و تجهیزات معدنی در کشور ضروری بهنظر میرسد. در ادامه باید بخش فرآوری نیز بهروز شود تا امکان توسعه صادرات و ارتقای تولید در این بخش فراهم شود.
صنعت فرآوری سنگهای تزئینی بهخوبی در کشور رشد کرده است. در همین حال امکان ساخت ماشینآلات و تجهیزات فرآوری در کشور وجود دارد. البته کیفیت ساخت این تجهیزات با ماشینآلات ایتالیایی یکسان نیست اما امکان تولید با استانداردهای جهانی را داریم. در واقع مدیریت خوب ضعف ماشینآلات را پوشش میدهد. بنابراین امید میرود با بهرهمندی از ظرفیتهای موجود و توجه به مطالب یادشده شاهد رشد و بهبود عملکرد این حوزه باشیم.