حرکت چراغ خاموش درهم در بازار موبایل
برای افراد لاکچری‌پسند خیلی نرخ گوشی اهمیت ندارد؛ همین که برند خاصی باشد کافی است تا آن را خریداری کنند.
مدت هاست که دیگر تلفن همراه از جنبه رفع نیاز خارج شده و رویه لاکچری بودن را دنبال می کند، این در حالی است که واردات گوشی به کشور مدت ها است که درگیر حواشی زیادی شده است. از طرفی شاهد ممنوعیت ورود گوشی های بالای ۶۰۰ دلار به کشور هستیم که در این شرایط دست مردم از بسیاری از گوشی های پرچمدار کوتاه خواهد شد و از طرف دیگر تقاضا برای خرید گوشی های پرچمدار در بازار بالا است و به نوعی باید به این درخواست ها پاسخ داده شود. در واقع گوشی های پرچمدار نیز طرفداران پروپاقرص خود را دارند. گاهی افراد در برخورد اول نگاه خود را به موبایل افراد می اندازند تا سر از مدل آن در بیاورند و بدانند در بازار چند است. در حقیقت در بسیاری از موارد خرید موبایل جنبه طبقاتی پیدا می کند، نه رفع نیاز! هرچند خرید موبایل نیز از قاعده «هر قدر پول بدی همان قدر آش می خوری» مستثنا نیست. صمت در این گزارش به بررسی وضعیت بازار موبایل باتوجه به ممنوعیت واردات گوشی های لوکس و تاثیر نرخ ارز بر این بازار پرداخته است.
رجیستر شدن یا نشدن؛ مسئله این است
مهر امسال آیفون ۱۴ وارد ایران شد. اکنون بعد از گذشت بیش از 2 ماه و جابه جایی اخبار گوناگون هنوز خبری از رجیستر شدن این کالا نیست و بنا بر اعلام مسئولان مربوطه موبایل های آیفون ۱۴ که در حال حاضر در بازار هستند به صورت قاچاق یا از طریق رویه مسافری وارد کشور شده و رجیستر نشد ه اند. گفتنی است هر کالایی که در قالب رویه مسافری وارد شود، اگر در گمرکات اظهار شده باشد می تواند رجیستر شود، اما اگر کالای همراه مسافر اظهار نشده باشد، ورود آن غیرقانونی است و رجیستر هم نمی شود. در حال حاضر مسئله این است که اصلا رجیستر شدن یا نشدن آیفون ۱۴ ، تعیین تکلیف نشده است. البته اگر کالایی به صورت قانونی از رویه مسافری وارد شده باشد، اجازه استفاده تجاری ندارد و نباید خریدوفروش شود اما در این زمینه خلأ قانونی وجود دارد و این کالاها در بازار فروخته می شوند.
در هر صورت این بلاتکلیفی و پادرهوا ماندن از شنیدن خبر رجیستر نشدن بدتر است. پیش تر گمانه زنی هایی از تصمیم گیری درباره رجیستر شدن آیفون ۱۴ در آذر منتشر شده بود، اما تا این لحظه تصمیمی در این زمینه گرفته نشده است. این شرایط در حالی است که موبایل های آیفون ۱۴ در بازار و فضای مجازی به فروش می رسند. جست وجوها در فضای مجازی نشان می دهد آیفون ۱۴ بسته به ویژگی های آن، از حدود ۵۲ تا ۹۹ میلیون تومان نرخ دارد.
از سوی دیگر مشکل جدی فعلی تامین منابع مالی برای واردات تلفن همراه از امارات است که خود به تنهایی می تواند زلزله ای در بازار موبایل به پا کند.
درهم کیمیا شد
امیر اسحاقی، دبیر سابق انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی درباره وضعیت بازار موبایل به صمت گفت: وضعیت بازار در حال حاضر خوب است و مشکلی در عرضه نداریم. در حقیقت افزایش نرخ ارز اکنون تاثیری بر بازار نداشته است. در حال حاضر عرضه به شدت بالا و تقاضا در پایین ترین حد ممکن است. همچنین اکنون بازار در آرامش است و گوشی های همراه زیر ۶۰۰ دلار به وفور یافت می شود. البته معاملات بازار تلفن همراه طبق روند همیشگی تا بهمن در رکود است و شب عید دوباره رونق به این بازار بازمی گردد.
وی با اشاره به نوسانات نرخ ارز و تاثیر آن بر بازار تلفن همراه بیان کرد: بی ثباتی نرخ ارز موجب کاهش تقاضا در بازار تلفن همراه می شود؛ به این دلیل که افراد منتظر کاهش قیمت گوشی می مانند. براساس آمار 91 درصد نیاز بازار گوشی های تلفن همراه با گوشی های زیر ۶۰۰ دلار تامین می شود اما در زمینه تلفن های همراه بالای ۶۰۰ دلار که کالای لوکس محسوب می شود و ورود قانونی آن ممنوع است، بلاتکلیفی بسیاری وجود دارد.
کاهش واردات تبلت
دبیر سابق انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی با بیان اینکه در حال حاضر دو مانع جدی در مسیر واردات رسمی تبلت وجود دارد، گفت: باوجود اینکه اعتبار موردنیاز برای واردات سالانه تبلت به کشور حدود ۲۰۰ میلیون دلار برآورد شده، تاکنون رقمی حدود ۳۳ میلیون دلار برای واردات این کالای مصرفی در نظر گرفته شده است. البته در ماه های اخیر با محاسبه مجموع واردات 2 سال اخیر، اعتبار موردنیاز واردات تبلت بازنگری و به رقم ۶۶ میلیون دلار افزایش پیدا کرد. اسحاقی با اشاره به کافی نبودن اعتبار در نظر گرفته شده برای واردات گفت: در کل واردات تبلت نسبت به موبایل با دشواری های خاصی مواجه است و واردکنندگان باوجود اینکه توانایی واردات این کالا را دارند، به دلیل قوانین دست وپاگیر رغبتی به واردات ندارند. وی مشکل دوم در مسیر واردات تبلت را رعایت الزامات سازمان ملی استاندارد دانست و افزود: در ۳ سال گذشته از راه های مختلف، نامه نگاری هایی با وزارت صمت صورت گرفته، با این وجود همچنان الزام استاندارد برای رعایت برخی مفاد مرتفع نشده است؛ بر همین اساس چندی پیش نامه ای از سوی وزیر صمت به ریاست جمهوری و شورای عالی استاندارد به منظور تغییر رویه فعلی ارسال شده است. در سازمان ملی استاندارد مواردی از قبیل نداشتن شارژر، ملاک قرار می گیرد و با همین توجیه، اجازه واردات تبلت داده نمی شود، در حالی که سیاست فعلی تولید در جهان همین است و به نظر می رسد باید در قواعد نظارتی تعیین شده توسط این سازمان تغییر ایجاد شود. بازار تبلت کشور دارای تقاضای مناسبی است، اما واردات این کالا به کشور به دلایل گفته شده، توجیه اقتصادی ندارد و همین امر سبب شده سرمایه گذاران تمایل کمتری به واردات تبلت داشته باشند.
کمبود درهم با بازار چه کرد؟
اسحاقی با اشاره به اینکه ۹۵ درصد نیاز بازار موبایل از امارات تامین می شود، افزود: ما تحت تحریم هستیم و چاره ای جز تهیه تلفن همراه از امارات نیست. برای واردات موبایل از امارات باید نرخ اصلی موبایل که حسب دلار است را به درهم امارات تبدیل کرد. با این روند در هفته های گذشته به علت تقاضای زیاد درهم امارات به ناگهان نرخ این ارز افزایشی شد و حباب زیادی را به بازار نیما تحمیل کرد. در حال حاضر تمام صرافی ها می گویند تبدیل دلار به درهم سخت شده که این موضوع در بلندمدت در بازار تاثیرگذار است.
دبیر سابق انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی با اشاره به مشکل جدی کمبود درهم و تاثیر آن در واردات موبایل اظهار کرد: درهم از گذشته برای واردات کالا از بنادر تجاری امارات مورداستفاده قرار می گرفت و به خاطر حجم بالای واردات ایران از امارات به عنوان نماد تقاضای واقعی ارز شناخته می شود. مشکل اصلی بازار حواله که بیشتر نیازهای ارزی کشور در آنجا تامین می شود آن است که در آن تقاضا برای خرید درهم زیاد است، اما در سوی مقابل میزان ذخایر درهمی کشور کم است. الان به میزان زیادی یوآن چین و لیر ترکیه در سبد ارزی کشور وجود دارد اما متاسفانه تقاضا برای این ارزها به اندازه درهم امارات نیست. به علاوه اینکه باتوجه به برنامه ریزی های صورت گرفته برای استفاده از ارز آزاد و نیمایی در فرآیند تجارت، ارز نیمایی به اندازه کافی وجود دارد. براساس شواهد گاهی بازار با کمبود درهم مواجه و همین امر منجر به بروز نوسان در نرخ تمام شده گوشی های همراه وارداتی می شود.
اسحاقی ضمن تاکید بر ضرورت حل مشکل تامین درهم در بازار ارز و بازارهای مبادلاتی بیان کرد: برای جبران کمبود درهم توصیه بانک مرکزی این است که گوشی های همراه از چین و با یوآن وارد شوند، در حالی که نوع اندروید کالاهایی که در چین تولید می شود متناسب با زیرساخت شبکه تلفن همراه ایران نیست؛ در نتیجه بیشتر کشورهای منطقه گوشی های همراه را از امارات وارد می کنند. راهکار حل این مشکل ایجاد مسیر قانونی برای واردات کالا توسط تجار ایرانی است و بهترین مسیر نیز تهاتر ارز صادراتی با کالای وارداتی است. در حال حاضر شرکت ها در یک بلاتکلیفی قرار دارند و نمی دانند باید چه کاری انجام دهند و از طرفی در حال زیاندهی هستند.
گرانی در راه است؟
دبیر سابق انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی با اشاره به تاثیرات منفی کمبود درهم بر بازار اظهار کرد: کمبود درهم در ارتباط با همه گوشی های پرطرفدار و پرچمدار صادق است. اگر مشکل تامین درهم امارات برای واردات ادامه داشته باشد، در بلندمدت آسیب زا خواهد شد و تاثیرات منفی بر بازار خواهد گذاشت. پیش بینی می شود در ماه های آینده این مشکلات بیشتر شود. هرچند ممکن است در عرضه مشکلی وجود نداشته باشد، اما افزایش قیمت ها محتمل خواهد بود.
محمد یونسی، عضو هیات مدیره اتحادیه صنف فروشندگان دستگاه های صوتی و تصویری، آلات موسیقی، تلفن همراه و لوازم جانبی تهران درباره وضعیت فعلی بازار موبایل به صمت گفت: در حال حاضر عرضه در شرایط خوبی قرار دارد، اما به علت افزایش قیمت ها تقاضا کم شده، این در حالی است که معمولا در این فصل سال بازار موبایل همیشه با کاهش تقاضا همراه است.
بلاتکلیفی رجیستری آیفون ۱۴
یونسی درباره رجیستری آیفون ۱۴ اظهار کرد: هنوز رجیستری آیفون ۱۴ ممنوع است، اما براساس تصمیمات گرفته شده مسافران می توانند به صورت یک یا سه ماهه از گوشی هایی که در اختیار دارند در داخل کشور استفاده کنند. در حال حاضر مشکلات بسیاری در زمینه رجیستری آیفون ۱۴ ایجاد شده، این در حالی است که سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز تاکید کرده تصمیمی برای واردات آیفون ۱۴ اتخاذ نشده و واردات این گوشی به کشور ممنوع است. دولت فعلا قولی برای رجیستر شدن آیفون ۱۴ نداده و مردم باید مراقب سوء استفاده گران باشند و به هیچ عنوان اقدام به خرید این کالای قاچاق نکنند. وی با اشاره به پیگیری این موضوع اظهار کرد: البته جلساتی برای رجیستری آیفون ۱۴ در حال برگزاری است تا یک راهکار در رفع مشکلات مردم و مسافران برسیم، اما هنوز نتیجه ای حاصل نشده است. مردم باید مراقب باشند به هیچ عنوان گوشی که رجیستر نمی شود را خریداری نکنند، چراکه در استفاده از آن دچار مشکل خواهند شد. همچنان این موضوع بلاتکلیف است؛ هرچند اکنون باوجود گذشتن زمان مقرر، گوشی های فروخته شده قطع نشده است.
بازار متاثر از ارز
عضو هیات مدیره اتحادیه صنف فروشندگان دستگاه های صوتی و تصویری، آلات موسیقی، تلفن همراه و لوازم جانبی تهران با تاکید بر اینکه نرخ ارز بر همه کالاها تاثیرگذار است، افزود: نرخ بسیاری از کالاها وابسته به ارز است که به تناسب آن نرخ نهایی کالا تغییر می کند.
سخن پایانی
این روزها که نوسانات نرخ دلار نقل محافل اقتصادی است، در همین حوالی در سکوتی درهم خود را پشت دلار پنهان کرده است. کمبود درهم به تنهایی می تواند زلزله ای شدید در بازار به راه بیندازد و بازار را به شدت تکان دهد. ضعف در تجارت با امارات و تقویت صادرات به کشورهای اروپایی می تواند از دلایل مهم این اتفاق باشد. امیدواریم مسئولان راهکاری درست برای بهبود واردات موبایل داشته باشند تا در آینده شاهد قیمت های نجومی در بازار این کالای کاربردی نباشیم.
