اهمیت زنجیرهتامین برای توسعه
رضا رضایی - فعال صنعت خودرو
صنعت خودرو یکی از صنایع استراتژیک در جهان بهشمار میرود؛ صنعتی که لکوموتیو حدود ۶۰ صنعت دیگر بوده و از آن بهعنوان صنعت پیشران نام برده میشود. چند سالی است صنعت خودرو کشور با چالشهای بسیاری همراه شده است. کمبود نقدینگی، تحریمها، نوسانات بسیار بازار ارز و مواد اولیه و... فعالیت در این صنعت را با معضلاتی روبهرو کرده که تولید را تهدید میکند.
واقعیت این است که با شرایط موجود نمیتوان در صنعت قطعه به موفقیت رسید و توسعه موردانتظار را محقق کرد؛ بنابراین برای عملیاتی شدن اهداف، نیازمند تحول در این حوزه هستیم. به نظر میرسد دولت سیزدهم متوجه این نکته مهم شده که صنعت قطعه از صنعت خودرو، مهمتر است.
اقتدار اقتصادی هر کشوری، پس از اقتدار نظامی که ابزار مهم بازدارندگی برای دفاع از کشور و سرزمین بهشمار میرود، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
پس از انقلاب اسلامی، تحریمها علیه ایران آغاز و در سالهای اخیر با روی کار آمدن دولت ترامپ، نخستین بخشی که موردتحریم واقع شد، صنعت خودرو و قطعهسازی کشور بود، چراکه میدانستند شاهرگ حیاتی اقتصاد هر کشوری صنعت خودرو و بهویژه قطعهسازی آن است.
در دهههای گذشته، چین طبق یک برنامه کارآمد و استراتژی بلندمدت، آینده صنعت خودرو خود را تعریف و براساس آن، راهبرد و سیاست بلندمدت خود را برای توسعه و تقویت آن تعیین کرد. چین متوجه این نکته مهم بود که برای قوی بودن در صنعت خودرو باید قطعهسازی توانمندی در اختیار داشت تا صنعت خودرو به پشتوانه آن قدرت و توانایی تولید بالایی داشته باشد؛ بنابراین کنترل و نظارت بر برنامه بلندمدت در دستور کار چینیها قرار گرفت. سپس با یک ساختار نظارتی و در قالب اقتصاد رقابتی، بخش خصوصی را وارد میدان کرد. شرایط رقابتی در طول چند دهه عاملی شد که خودروسازی چین با تولید بیش از ۳۰ میلیون خودرو از نظر تعداد تولید، رتبه نخست جهان را به خود اختصاص داده است. متاسفانه در کشور بعد از انقلاب و با وقوع جنگ تحمیلی این صنعت با مشکلات عدیده روبهرو شد و موضوع توسعه به کما رفت. پس از پایان جنگ نیز آنطور که بایدوشاید به این صنعت مهم و استراتژیک و البته پیشران توجه چندانی نشد.
بخش خصوصی انتظارات مهمی از دولت دارد و باید در این زمینه سیاستگذاری شود و دولت برنامههای مدون و مشخص را از سوی خبرگان طراحی کرده و درعینحال، نقاط ضعف و قوت این صنعت را شناسایی و واکاوی کند.
ایران با جمعیتی ۶۰۰ تا ۷۹۹ میلیون نفری همسایگان ظرفیت خوبی در بازاریابی دارد. از اینرو باید به بازار منطقه توجه داشت و بازارهای مصرف را برای این صنعت شناسایی کرد.
قوانین مداخلهگر و موانع را از میان برداشت و قوانین تشویقی را وضع کرد تا بخش خصوصی با انگیزه، قدرت و اطمینانخاطر به عرصه تولید قطعات و همچنین بهروز کردن تولیدات این صنعت روی آورد.
به نظر میرسد دولت جدید متوجه این نکته مهم شده که قطعه از خودرو مهمتر است و با شرایط و وضع موجود نمیتوان در این صنعت به کارآیی رسید؛ بنابراین باید در مسیر تحول گام برداشت و با اصلاح قوانین از مشکلات عبور و به بهبود وضعیت فعلی کمک کرد.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در نخستین بازدید خود از کارخانه ایرانخودرو عنوان کرد که باید به مرور تمامی موانع و مشکلات صنعت خودرو و قطعات آن برداشته شود؛ بنابراین با قولهایی که مسئولان و مدیران دولتی دادهاند، امیدواریم آینده بهتری در انتظار صنعت خودرو و همچنین قطعهسازی که پیشنیاز اساسی تولید خودرو است،
باشد.
توسعه صنعت خودرو بهعنوان صنعتی پیشران میتواند به پیشرفت صنایع همراه آن نیز کمک بسیاری کند و بهاینترتیب میتوان به آینده این صنعت امیدوار بود.