تورم سبز راهی برای محیط‌زیست پایدار
کارشناسان معتقدند یکی از آثار زیانبار تورم در کشور سودجویی از زمین است که آسیب جدی به محیط‌زیست وارد می‌کند.
کارشناسان معتقدند یکی از آثار زیانبار تورم در کشور سودجویی از زمین است که آسیب جدی به محیط زیست وارد می کند. به عبارت روشن، ثبات اقتصادی در کشور می تواند رای حفاظت از محیط زیست امری ثمربخش باشد. یکی دیگر از مواردی که به ترمیم محیط زیست در مقیاس جهانی کمک می کند، پیگیری تورم سبز است که امروزه سوژه داغ اهالی محیط زیست در سراسر جهان است. صمت در این گزارش به ارزیابی نقش تورم در محیط زیست و رویکردهای تورم سبز پرداخته است.
تورم نباشد، محیط زیست سالم تر می ماند
سیدمحمد مجابی، معاون حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست درباره اثر کنترل تورم بر ۴ سال گذشته که در بهبود وضعیت محیط زیست تاثیری بسزا داشته، گفت: محیط زیست حوزه ای فرابخشی بوده و طبیعی است که سیاست های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در افزایش مراقبت عمومی یا کاهش انگیزه برای این اقدام موثر باشد. رئیس کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه تداوم ثبات اقتصادی می تواند زمینه را برای بهبود عملکرد فراهم کند، اضافه کرد: اقتصاد ایران باید کشش زیست محیطی شدن را در خود ایجاد کند. به هرحال در شرایط کنونی تولید ناخالص داخلی سبز در بسیاری از کشورهای پیشرفته محاسبه می شود، البته برخی کشورها این رقم را اعلام نمی کنند، اما در حقیقت با محاسبه، سیاست گذار را در جریان قرار می دهند. وی با تاکید بر اینکه بسیاری از اتفاقات ناگواری که در طبیعت رخ داده، ناشی از کوتاه نگری ها در حوزه اقتصاد بوده، اظهار کرد: بلایی که بر سر دریاچه ارومیه آمد را در نظر بگیرید. چه اتفاقاتی در این حوزه رخ داد؟ متاسفانه دریاچه ارومیه تحت تاثیر کشاورزی غیراصولی در این منطقه و استفاده نادرست از چاه های مجاز و غیرمجاز آب سبب شد فشار بر این دریاچه افزایش یابد؛ در نتیجه با خشکی روبه رو شود. مجابی گفت: دریاچه در حال خشک شدن بود، اما همچنان برنامه تاسیس سد در دستور کار بود و دولت یازدهم احداث ۲۵ سد را بر این دریاچه متوقف کرد. وی اصلاح ساختار اقتصاد ایران را برای افزایش رویه های حمایتی از محیط زیست ضروری دانست و افزود: تا زمانی که قیمت ها در ایران اصلاح نشود، نمی توان امیدی به این مسئله داشت، فکر می کنم هنوز هم بسیاری از مردم در هنگام خرید خودرو، توجه چندانی به میزان مصرف آن نداشته باشند. مجابی گفت: اگر امروز کسی قصد خرید ماشین لباسشویی و ظرفشویی داشته باشد، چقدر به مولفه مصرف آب در این دستگاه ها دقت می کند؟ برچسب های انرژی نصب شده روی لوازم برقی تا چه میزان از سوی خریداران جدی گرفته می شود؟ منظور این نیست که تنها با افزایش نرخ حامل های انرژی و آب، در صدد اصلاح ساختار اقتصادی باشیم، باید همزمان با برنامه ریزی برای اصلاح نرخ ها، اصلاح ساختار تولید و افزایش بهره وری و استفاده از تکنولوژی های روز که منجر به کاهش مصرف آب و انرژی در فرآیند تولید می شود، اقتصاد را مهیای محیط زیستی شدن کنیم. وی با تاکید بر اینکه محیط زیست به هیچ روی مانعی در برابر توسعه در کشور تلقی نمی شود، اضافه کرد: جامعه ایران حق برخورداری از رفاه را دارد و باید توسعه بیابد، اما بدون تردید اگر این توسعه بی توجه به مسئله محیط زیست انجام شود، پایدار نخواهد بود و عوارضی غیرقابل جبران را متوجه کشور خواهد کرد.
آیا تورم سبز پروژه های انرژی های تجدیدپذیر را تهدید می کند؟
در کنار موارد یادشده جالب است بدانید اصلاح تورم سبز به نقش انرژی تجدیدپذیر در اقتصاد اشاره دارد. به عبارت دیگر، تورم سبز یعنی افزایش هزینه مصرف کننده ناشی از افزایش نرخ محصولات مرتبط با انرژی چه آنهایی که در زمره کربن صفر قرار دارند و چه آن دسته محصولاتی که از راه سوخت های فسیلی تولید می شوند. سرمایه گذاران می گویند افزایش نرخ کالاهای اولیه که برای تولید انرژی های تجدیدپذیر لازم است هزینه پروژه های جدید تولید برق سبز را افزایش می دهد، اما با دسترسی متعادل به منابع مالی و با صرفه جویی های تولید انبوه، این معضل قابل حل است. به نقل از رویترز، کارشناسان انرژی در نشست بازارهای جهانی گفتند که افزایش هزینه ها و نیز مشکلات مربوط به زنجیره تامین برای برخی کالاها و کالاهای موردنیاز پروژه های سبز در بلند مدت تهدیدی برای ماندگاری اقتصادی انرژی های پاک نخواهد بود و هزینه های اضافی را می توان با صرفه جویی های تولید انبوه از جمله حق الزحمه های مجوزها، هزینه کارگران برای نصب و راه اندازی و هزینه های تملک مشتری کاهش داد. هری بوید کارپنتر، مدیر بخش اقتصاد سبز و تغییرات اقلیم در بانک اروپایی نوسازی و توسعه می گوید: از آنجایی که موانع کمی بر سر راه این صنعت وجود دارد، هزینه های اضافی این صنعت هم روندی رو به کاهش خواهد نهاد. وایبهاوب چاتورودی، تحلیلگر انجمن انرژی، محیط زیست و آب هم «تورم سبز» یا هزینه های مربوط به انرژی های سبز را نگرانی هایی از نوع نگرانی های کوتاه مدت می بیند. نرخ فلزاتی مانند قلع، آلومینیوم، مس، نیکل و کبالت که برای تکنولوژی های گذار انرژی نیاز است امسال بین ۲۰ تا ۹۱ درصد افزایش یافته است.
تورم سبز به دنبال سیاست های دوستدار محیط زیست
استراتژیست ها بر این باورند که اعمال سیاست های جدید محیط زیستی می تواند موجب افزایش تورم در سراسر جهان شود. به گزارش سی ان بی سی، تلاش های جهانی برای استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و شکل گیری موج تورم سبز موجب افزایش نرخ بلند مدت حامل های انرژی و نرخ مصرف کننده در تمام کشورهای جهان خواهد شد. تورم محیط زیستی اصطلاح جدیدی است که از ترکیب دو واژه محیط زیست و تورم ساخته شده و به افزایش قیمت های ناشی از اقدامات دوستدار محیط زیست اطلاق می شود. تورم محیط زیستی به تورم سبز ( Greenflation ) نیز معروف است.
سیماشاه، استراتژیست ارشد شرکت سرمایه گذاری Principal Global می گوید: فشارهای تورمی ناشی از تلاش دولت ها و شرکت های دانش بنیان برای پیشبرد اهداف کربن صفر می تواند نرخ حامل های انرژی را بسیار افزایش دهد. این اقتصاددان معروف به سرمایه گذاران توصیه کرد از فرانشیزهای بلو چیپ ها حمایت کنند تا شرکت ها و دولت ها بحران تورم محیط زیستی را آسان تر پشت سر بگذارند. اصطلاح بلوچیپ در بازار بورس نیویورک به انواعی از سهام اطلاق می شود که از نظر کیفیت، اطمینان و قابلیت سودآوری تضمین شده هستند و معمولا این شرکت ها که تشکیل دهنده شاخص صنعتی داوجونز هستند، از بیشترین ارزش بازار برخوردارند. گرچه در تحقیق جدیدی که در اجلاس اخیر کوپ ۲۶ قرائت شد، سیماشاه اعلام کرد: تغییرات پرسرعتی که شرکت ها در تمام صنایع و کسب وکارها در راستای پیشگیری از آلاینده ها آغاز کرده اند، در نظر سرمایه گذاران، بی اهمیت تلقی می شود. سیستم تبادل انتشار اتحادیه اروپا، کارخانجات، شرکت های انرژی و شرکت های هواپیمایی را ملزم می کند به ازای انتشار هر تن کربن در هوا مبالغی را به عنوان «مالیات کربن» به سازمان های مسئول در حوزه محیط زیست پرداخت کنند. گرچه این اتحادیه به برخی صنایع، مجوزهای معافیت از مالیات کربن می دهد تا قادر به رقابت با شرکت های بین المللی مهم که در معرض پرداخت مالیات کربنی نیستند، باشند. بسیاری از صنایع مهم آلاینده از سال ۲۰۲۶ از رده خارج خواهند شد و اتحادیه اروپا نیز بسیاری از مجوزهای اعطاشده به صنایع را لغو خواهد کرد.
سخن پایانی
کارشناسان معتقدند ثبات موقعیت اقتصادی در ۴ سال گذشته تاثیری بسزا بر کاهش جرایم زیست محیطی مانند از میان بردن کوه ها و جنگل ها داشته است. حال با توجه به موارد یادشده، وقتی نرخ زمین دائم در حال افزایش نباشد، انگیزه برخی سودجویان برای دست درازی به طبیعت و محیط زیست نیز کاهش می یابد؛ در نتیجه مشاهده می شود ثمرات کنترل تورم در اقتصاد چگونه تمامی بخش های کشور را به طور مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر قرار می دهد؛ بنابراین باید گفت تورم، یکی از اصلی ترین مولفه های آسیب زننده به محیط زیست است.
