این درخواست با تاکید بر افزایش چشمگیر عوامل تولید سیمان و همچنین ارتقای نرخ تمام‌شده تولید این محصول ساختمانی به‌ویژه در بخش انرژی و تامین مواد اولیه از زمان ورود این محصول به بورس کالا تا زمان کنونی مطرح‌شده است.

بر همین اساس نیز باید منتظر افزایش دست‌کم ۱۲.۸ درصدی بهای سیمان طی هفته‌های آینده و در روند معامله این محصول در بورس کالا باشیم. البته این پایان کار رشد نرخ این محصول ساختمانی نیست، چراکه به‌گفته اعضای انجمن صنفی کارفرمایان سیمان، هنوز اثرات جایگزینی گاز با مازوت در نرخ تمام‌شده تولید کلینکر و سیمان محاسبه نشده است. در ۲ هفته اخیر موج قطعی گاز زودتر از موعد زمستان به سراغ واحدهای سیمانی آمد و درنتیجه از ۷۷ شرکت فعال در این بخش، عملا تولید ۶۰ واحد با اتکا بر مازوت ادامه دارد. همین موضوع نیز سیگنال دیگری از افزایش نرخ مصالح ساختمانی را طی هفته‌های آینده به بازار می‌دهد.

رشد ۱۲.۸ درصدی بهای سیمان

عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در گفت‌وگو با صمت و در پاسخ به سوالی مبنی بر دلایل این انجمن برای افزایش نرخ پایه سیمان در بورس کالا گفت: نرخ گاز و برق صنایع در طول ماه‌های گذشته رشد قابل‌توجهی داشته است. در همین زمان، شاهد افزایش ویژه نرخ حمل‌ونقل جاده‌ای نیز بوده‌ایم. تاثیر موارد یادشده بر نرخ تمام‌شده تولید سیمان محاسبه و برای تعدیل نرخ پایه عرضه این محصول در بورس کالا اعلام شده است.

وی این رشد نرخ را به‌طور میانگین ۱۲.۸ درصد اعلام کرد و افزود: در طول ماه‌هایی که از عرضه سیمان در بورس کالا می‌گذرد، شاهد رشد قابل‌توجه بهای حمل‌ونقل جاده‌ای هستیم. مواد معدنی حجیم هستند؛ بنابراین انتقال آنها به کارخانه‌های فعال در این صنعت، هزینه مضاعف و قابل‌توجهی را به صنایع سیمان تحمیل می‌کند.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: البته در همین زمان سایر عوامل تولید نیز رشد قابل‌توجهی داشتند. به‌عنوان مثال، هزینه تعمیرات و نوسازی و همچنین تامین قطعات یدکی موردنیاز واحدهای سیمانی کشور به‌مراتب بیشتر شده است. اما در پیشنهاد انجمن مبنی بر تجدیدنظر در نرخ پایه سیمان عرضه‌شده در بورس کالا، هیچ‌کدام از این عوامل لحاظ نشده‌اند. در واقع ما به‌دنبال وارد آمدن شوک به بازار سیمان نیستیم و در همین حال از هرگونه بروز التهاب در این بازار جلوگیری خواهیم کرد.

شیخان در ادامه و در پاسخ به سوالی درباره تاثیر مصرف مازوت به‌جای گاز در فرآیند تولید سیمان و تاثیر آن بر این رشد قیمتی، گفت: طی هفته‌های اخیر شاهد کمبود گاز مصرفی صنایع سیمان پیش از آغاز موج سرمای زمستانی بودیم. مصرف مازوت به‌جای گاز، چالش‌های متعددی را برای صنایع به‌دنبال دارد. از جمله آنکه بهای مازوت به‌مراتب گران‌تر از گاز است.

در همین حال، صنایع موظف هستند این هزینه را پرداخت و سپس این سوخت مایع را دریافت کنند. علاوه بر این، هزینه انتقال مازوت به واحدهای تولیدی نیز قابل‌توجه برآورد می‌شود. با این وجود هنوز تاثیر این جایگزینی بر نرخ تمام‌شده تولید سیمان از سوی انجمن محاسبه نشده است. در واقع به‌دنبال آن هستیم تا در روند افزایش نرخ این محصول ساختمانی، شوک قیمتی به بازار وارد نشود و از هر نوع التهابی جلوگیری شود.

این فعال صنعت سیمان در پایان تاکید کرد: در ۲ هفته اخیر از مجموع ۷۷ واحد سیمانی کشور، ۶۰ شرکت از مازوت به‌عنوان جایگزین گاز استفاده کرده‌اند. البته در حال‌حاضر مخازن مازوت این واحدها رو به پایان است و به‌دنبال تامین مجدد و انتقال آن هستند.

شرایط تداوم تولید

شهریار گراوندی، فعال صنعت سیمان در گفت‌وگو با صمت و در پاسخ به سوالی مبنی بر ارزیابی دلایل انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان مبنی بر رشد نرخ پایه این محصول در بورس کالا، گفت: انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان درخواست خود را مبنی بر افزایش بهای فروش سیمان از این هفته و در روند معاملات این محصول ساختمانی در بورس کالا مطرح کرده است. البته هنوز این روند افزایش نرخ قطعی نیست اما تلاش فعالان صنعت سیمان برای تحقق این رشد قیمتی ادامه دارد.

وی افزود: در حالت کلی انجمن این اختیار را دارد تا براساس مستندات ارائه‌شده، نرخ پایه سیمان را افزایش دهد، با این وجود، عموما این اقدام با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت، اجرایی می‌شود.

این فعال صنعت سیمان گفت: روند کلی تورم حاکم بر اقتصاد کشور قابل‌توجه است و همین تورم نیز زمینه افزایش بهای تولید صنعتگران را فراهم می‌کند. با این وجود در طول ماه‌های گذشته، نرخ پایه سیمان در رینگ معاملات بورس کالا ثابت گزارش شده است. علاوه بر این، هزینه حمل‌ونقل نیز در طول ماه‌های اخیر رشد قابل‌توجه ۳۰ درصدی را از آن خود کرده است. افزایش چشمگیر نرخ نقل‌وانتقال مواد معدنی تولید سیمان، به‌منزله رشد هزینه تمام‌شده تولید این محصول ساختمانی است.

گراوندی گفت: در همین بازه زمانی، هزینه حامل‌های انرژی نیز به‌مراتب افزایش داشته است. طبیعتا در چنین شرایطی، هیچ منطقی ثابت ماندن نرخ سیمان را تایید نمی‌کند. با این وجود، چنانچه سیاست‌گذاران به هر علتی مانع تحقق رشد نرخ سیمان شوند، واحدهای تولیدی با چالش‌های جدی در مسیر فعالیت خود روبه‌رو خواهند شد. این صنعت در طول سال‌های گذشته، بارها از سیاست سرکوب قیمتی ضربه خورده و دیگر توان تحمل چنین استراتژی‌های اشتباهی را ندارد.

وی افزود: صنایع سیمان کشور در حال‌حاضر با چالش‌های جدی در مسیر تامین نقدینگی روبه‌رو هستند. به‌ویژه آنکه پس از جایگزینی گاز با مازوت در روند تامین سوخت موردنیاز صنایع، واحدهای تولیدی ناچارند مبلغ موردنظر برای تامین سوخت خود را نقدی پرداخت کنند. درنتیجه ایجاد هر نوع مانعی در مسیر افزایش نرخ به‌منزله کاهش نقدینگی موردنیاز این صنایع است و توقف تولید آنها را به‌دنبال خواهد داشت.

این فعال صنعت سیمان افزود: جایگزینی گاز با مازوت برای تامین سوخت موردنیاز صنایع سیمان، تاثیر بسزایی بر روند افزایش بهای تمام‌شده تولید این محصول ساختمانی دارد. با قطع گاز موردنیاز واحدهای سیمانی کشور، تولیدکنندگان ناچار هستند از مازوت به‌عنوان سوخت جایگزین استفاده کنند. در موارد متعددی این مازوت در مسافت طولانی حمل می‌شود و زمینه رشد قابل‌توجه بهای تمام‌شده تولید سیمان را فراهم می‌کند. توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که هزینه حمل بسته به اینکه نزدیک‌ترین مرکز پخش در چه فاصله‌ای از واحدهای تولیدی واقع‌شده، تفاوت دارد. در مواردی این هزینه حمل‌ونقل حتی از هزینه خرید مازوت نیز بیشتر است. در چنین شرایطی، بهای تمام‌شده هر تن کلینکر تولیدی ما دست‌کم و به‌طور میانگین ۳۰ هزار تومان افزایش می‌یابد.

وی در ادامه و دربارع چگونگی تامین مازوت گفت: این محصول از طریق مراکز پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی تامین می‌شود. با این وجود، مراکز پخش و پالایش نیز اولویت خود را در تامین مازوت به نیروگاه‌ها اختصاص می‌دهند. این در حالی است که در حال‌حاضر اغلب صنایع سیمانی کشور از مازوت به‌عنوان سوخت جایگزین گاز استفاده می‌کنند. در واقع تنها واحدهایی که در حاشیه شهرهای بزرگ همچون تهران قرار دارند، همچنان گاز می‌سوزانند.

گراوندی گفت: در حال‌حاضر ۲ هفته زمان ذخیره مازوت برای برخی واحدها به پایان رسیده؛ درنتیجه هرچه زودتر باید دوباره مازوت موردنیاز این واحدها تامین شود. تامین نشدن مازوت به‌منزله توقف درصد قابل‌توجهی از ظرفیت تولید سیمان کشور است و بازار خریدوفروش این محصول را با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد کرد.

این فعال صنعت سیمان گفت: لازمه تداوم تولید سیمان، تامین سوخت موردنیاز واحدهای تولیدکننده این محصول ساختمانی است. صنایع سیمان کشور هیچ‌علاقه‌ای به مصرف مازوت ندارند، چراکه از یک‌سو هزینه تولید آنها را افزایش می‌دهد و از سوی دیگر، تاثیر منفی بر بهره‌وری تولید آنها دارد. تامین نشدن سوخت موردنیاز این واحدها در موقعیت کنونی به‌منزله توقف تولید در صنایع سیمان است. درنتیجه از یک‌سو تولیدکنندگان خسارت‌های جدی را متحمل می‌شوند و از سوی دیگر، شاهد شدت گرفتن التهاب در بازار و افزایش قیمت‌ها خواهیم بود.

وی افزود: مازوت تحویلی به اغلب کارخانه‌ها درصد بالایی سولفات دارد و همین موضوع نیز از کیفیت آن می‌کاهد؛ در چنین شرایطی، شاهد افزایش توقفات در کارخانه‌ها و حتی کاهش تولید خواهیم بود. وی در ادامه و در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیر استفاده از مازوت به‌عنوان سوخت مصرفی واحدهای سیمانی کشور و تاثیر آن بر آلودگی هوا گفت: مازوت در رده سوخت‌های آلاینده است. فیلترهای نصب‌شده در واحدهای سیمانی، غبار خروجی از این صنایع را جذب می‌کند اما آنچه ناشی از احتراق مازوت است، برای هیچ نیروگاه و کارخانه‌ای قابل فیلتر شدن نیست. گازهای ناشی از احتراق وارد هوا می‌شود و محیط‌زیست را آلوده می‌کند.

سخن پایانی

فعالان صنعت سیمان از هفته‌ها قبل نسبت به افزایش بهای فروش این محصول ساختمانی هشدار داده‌ و حالا نیز نخستین گام را برای ارتقای نرخ این محصول برداشته‌اند. در همین راستا، انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در نامه‌ای با اشاره به افزایش نرخ برق و گاز و سایر نهاده‌های تولید سیمان، خواستار افزایش نرخ پایه سیمان در بورس کالا از هفته جاری شده‌ است. با این وجود، هنوز اثرات مصرف مازوت به‌جای گاز بر نرخ تمام‌شده تولید این محصول ساختمانی لحاظ نشده است.

در واقع باید منتظر چند موج دیگر از رشد نرخ سیمان طی ماه‌های آینده باشیم. در همین حال باید نسبت به قطع روند تولید این محصول ساختمانی در اثر تامین نشدن مازوت هم هشدار داد، چراکه با توجه به شرایط پیش‌رو آغاز التهاب مجدد در این بازار دور از ذهن نیست.