سهام عدالت یکی از مهمترین ابزارهای توزیع دارایی و کاهش نابرابری درآمدی است. سهام عدالت با هدف افزایش مالکیت عمومی و بهره‌مندی همگان از سود شرکت‌های دولتی و خصوصی، به صورت ارزان و با شرایطی عادلانه به عنوان فروش به عموم مردم عرضه می‌شوند. این سهام با مشارکت همگانی و خریداری از آن‌ها، می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر در کاهش نابرابری درآمدی و افزایش رفاه اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، ترویج فرهنگ مشارکت همگانی و افزایش دسترسی به سهام عدالت می‌تواند موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور شود.

در سال ۱۳۸۴ پس از تصویب و اجرایی شدن طرح سهام عدالت تعدادی از افراد به دلایل مختلف از ثبت نام و دریافت این سهام جا ماندند و پس از آن مدام اخبار مختلفی از اعطای سهام به جاماندگان در دولت‌های متخلف مخابره می شود. اعطای سهامی که بخشی از قانون بر آن تاکید کرده و بند ج سیاست‌های کلی اصل ۴۴ به واگذاری سهام به طبقات مختلف مردم اشاره دارد.

دولت سیزدهم نیز پس از روی کار آمدن اعطای سهام به جاماندگان را در دستور کار خود قرار داد و بر همین اساس رئیس جمهور، آقای ابراهیم رئیسی موافقت خود برای اعطای سهام عدالت را اعلام و موضوع را به سازمان برنامه و بودجه جهت تامین منابع ارجاع داد.

در نهایت نیز پس از گذشت ۱۰ ماه از تصویب طرح اعطای سهام عدالت به جاماندگان در لایحه بودجه، در مهر ۱۴۰۱ مصوبه تخصیص این سهام به جاماندگان به تصویب هیئت دولت رسید و بالاخره ۱۳ آذر طبق تصویب‌نامه هیئت وزیران با معرفی افرادی که به عنوان جامانده سهام عدالت شناسایی شده‌اند، جزئیات واگذاری این سهام اعلام و ابلاغ شد.

اما پس از ابلاغ این طرح در آذر، اشکالاتی به آن وارد شد که در همین زمینه آقای حسین قربان زاده، رئیس سازمان خصوصی سازی گفته بود: تخصیص سهام عدالت به جاماندگان در قانون بودجه پیش‌بینی شده است، البته پرتفوی این سهام به اصلاحیه نیاز دارد که متن اصلاحیه به دولت ارسال شده و بررسی آن در نوبت است. این اصلاحیه درمورد تغییر برخی شرکت‌ها در پرتفوی سهام است که باید در هیئت دولت بررسی و تصویب شود.

بعد از این گفت و گو در ۲۳ بهمن، آقای قربان زاده، رئیس سازمان خصوصی سازی در گفت و گوی دیگر با باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص زمان اعطای سهام عدالت به جاماندگان و این که آیا تا پایان سال ۱۴۰۱ اعطای سهام نهایی خواهد شد؟ گفت: در این زمینه هیئت تطبیق مجلس ایراداتی را گرفته و با ایراد هیئت تطبیق مجلس عملا آیین نامه‌ای که هیئت وزیران تصویب کرده باید به تصویب شورای عالی سیاست‌های اصل ۴۴ برسد، در غیر این صورت امکان تخصیص سهام وجود ندارد.

او در ادامه افزود: اگر جلسه شورای عالی سیاست‌های اصل ۴۴ که از سه قوه در آن عضو هستند (که البته امسال تنها یکبار جلسه آن‌ها تشکیل شده است) تا پایان سال تشکیل شود و فرصتی اگر باقی بماند امکان تخصیص سهام عدالت به جاماندگان وجود دارد.

در نهایت نیز در ۱۶ اسفند آقای احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی در صفحه خود در فضای مجازی نوشت: با مصوبه شورای‌عالی اجرای سیاست‌های اصل ۴۴، هموطنان که فاقد سهام عدالت بودند (حدود ۳.۵ میلیون نفر) در روز‌های آینده مالک سهام عدالت خواهند شد.

طرح اعطای سهام عدالت به جاماندگانی که سال ۱۴۰۱ بی نتیجه ماند

در حالی که جاماندگان سهام عدالت منتظر دریافت سهام خود بودند آقای قربان زاده رئیس سازمان خصوصی‌سازی ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ در صفحه شخصی خود نوشت: تخصیص سهام عدالت به جاماندگان، تکلیف بودجه امسال بود و فعلا مشخص نیست در بودجه سال آینده چه تصمیمی در این مورد گرفته شود، اما امسال (۱۴۰۱) به دلیل مخالفت معاونت حقوقی ریاست جمهوری با پرتفوی مربوطه، این موضوع به نتیجه نرسید.

جاماندگان مشمول دریافت سهام عدالت تا پایان سال سهام دریافت می کنند

اعطای سهام عدالت به جاماندگان موضوعی که با رفت و برگشت‌های بسیار در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته بود، اما چهارشنبه ۳۰ فروردین آقای احسان خاندوی، وزیر امور اقتصادی در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران، خبری جدید در خصوص اعطای این سهام داد و گفت: با توجه به اینکه از نظر مجلس و دولت افراد مشخص شده مستحق‌ترین گروه برای دریافت سهام عدالت هستند، دولت تمام تلاش خود را خواهد کرد که جاماندگان در این بخش تا پایان سال سهام عدالت دریافت کنند.

مجلس پیگیر اعطای سهام عدالت به جاماندگان است

اعطای سهام عدالت به جاماندگانی که در بودجه امسال نیز در خصوص آن تاکید شده و آقای شهبازی نماینده مجلس در رابطه با آن به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: مجلس نیز از قبل پیگیر اعطای سهام عدالت به جاماندگان بود و در بودجه سال ۱۴۰۲ نیز پیش بینی شده است و در کل مجلس پیگیر و به دنبال اعطای سهام عدالت به جاماندگان است و بسیار تاکید دارد که این انتقال سهام امسال انجام گیرد.

اما جاماندگان سهام عدالت چه کسانی هستند؟

پیش از این خانم راضیه ذوالنوریان، مدیرکل دفتر امور سهام عدالت سازمان خصوصی سازی در رابطه با مشمولان دریافت سهام عدالت اعلام کرده بود: در ارتباط با کسانی که جا مانده سهام عدالت هستند، به استناد مصوبه‌ای که هیئت دولت تصویب کرد، شرایط فراهم شد که در راستای اجرای قانون بودجه ۱۴۰۱، افرادی که تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی کل کشور، سه دهک اول درآمدی جامعه و ایثارگران هستند، سهام دار سهام عدالت شوند.

اعطای سهام عدالت به جاماندگان، موضوعی که با توجه به در برگیری آن بسیاری از افراد را چشم انتظار تحقق وعده ها در خصوص نهایی شدن انتقال این سهام نگه داشته است، اعطای سهامی که به گفته وزیر اقتصاد در بودجه امسال نیز همانند سال گذشته پیش بینی شده است؛ حالا باید منتظر ماند و دید که سرانجام طرح اعطای سهام عدالت به جاماندگان، امسال به نتیجه خواهد رسید یا مانند سال گذشته بی ثمر خواهد ماند؟