همچنین برای اینکه در کشور امکان پیشرفت و جایگزینی امکانات فراهم شود، پرداخت مالیات الزامی خواهد بود. مالیات، انتقال بخشی از سود فعالیت‌های اجتماعی به دولت است، چراکه دولت ابزار و امکان این فعالیت‌ها را فراهم می‌کند. در گذشته برای محافظت از کشور در مقابل بیگانگان، مردم مالیات پرداخت می‌کردند اما امروزه معنی و کاربردهای مالیات ضروری‌تر شده و هر کس طبق قوانین خاص کشور خود مشمول رعایت قوانین مالیاتی است. باوجود مزیت‌های اخذ مالیات برای اقتصاد کشور‌، افزایش نرخ‌های مالیاتی در تمامی کشورها می‌تواند منجر به بی‌انگیزگی برای سرمایه‌گذاری شود و زمینه فرار مالیاتی و دور زدن مالیات را نیز فراهم ‌آورد؛ بنابراین دولت‌ها و اداره مالیات نیز باید در وضع نرخ مالیاتی و قوانین جانب احتیاط را رعایت کنند و همه ابعاد مسئله را بسنجند. صمتدر این گزارش به بررسی وضعیت پرداخت مالیات در کشور و همچنین فرار‌های مالیاتی پرداخته است.

فرار مالیاتی اجحاف در حق دیگران است

حسن نوروزی، نایب‌رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی درباره فرار مالیاتی مشاغل خاص به صمتگفت: یکی از مسائل مزمن در نظام حکمرانی اقتصادی ایران، بحث عدم پرداخت یا فرار از پرداخت مالیات است، این در حالی است که مالیات برای پرداخت حقوق کارکنان دولت و سرمایه‌گذاری‌های عمرانی و پایدار دارای منفعت برای کشور هزینه می‌شود و کارگران و کارمندان قبل از واریز حقوق‌شان، مالیات خود را به‌طور کامل پرداخت می‌کنند و فرار مالیاتی برخی مشاغل خاص به هیچ وجه قابل‌قبول و عادلانه نیست.

هوشمندسازی نظام مالیاتی

نایب‌رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: افراد زیادی سعی می‌کنند از پرداخت مالیات فرار کنند. برخی افراد اگر کالایی را می‌فروشند به‌جای استفاده از دستگاه پُز از خریدار درخواست پول نقد یا از کارت‌ اشخاص نزدیک خود استفاده می‌کنند. خیلی از پزشکان در کنار دستگاه‌های پُز از روش‌هایی مانند دریافت پول نقد یا کارت به کارت استفاده می‌کنند و با این روش سعی دارند از پرداخت مالیات فرار کنند. وکلایی هستند که درآمدهایی بیش از ۱۰ میلیارد تومان دارند و کارهای حقوقی سنگین انجام می‌دهند؛ در داخل و خارج درآمد خوب دارند اما از روش‌هایی برای عدم پرداخت مالیات‌شان استفاده می‌کنند. بعضی از پزشکان روزانه شاید ۵، ۶ عمل جراحی داشته باشند و هر عمل جراحی درآمد خوب دارد و کاسبانی داریم که درآمدهای آنچنانی دارند اما از پرداخت مالیات فرار می‌کنند. همه این مشاغل خاص باید موردتوجه قرار بگیرند و با هوشمند شدن نظام مالیاتی و تکمیل سامانه‌های داده‌ای درآمدی مشاغل نظیر سامانه مؤدیان و توجه به همه ورودی و خروجی حساب‌های مؤدی مالیاتی به‌‌ویژه در برخی مشاغل خاص، امکان به حداقل رساندن فرار مالیاتی وجود دارد.

ثبات در مدیریت سازمان امور مالیاتی

وی خاطرنشان کرد: باید رئیس سازمان امور مالیاتی به مدت ۱۰ سال تغییر نکند؛ لزومی ندارد مدیر مالیاتی عوض شود و پست دیگری را انتخاب کند. لازم است کارمندان قوی و به تعداد زیاد در اختیار این سازمان باشد و اگر جاهایی گزارش آمد که نقل و انتقالی وجود دارد که مالیات آن پرداخت نشده، بلافاصله ماموران و ممیزی‌های مالیاتی ورود کنند. سامانه‌ها باید دقیق، به‌روز و آنلاین باشند و رسیدگی کنند. با خیلی از تجار که صحبت می‌کنیم راه‌های فرار زیادی در اختیارشان است. همه باید مالیات خود را پرداخت کنند و اینکه عده‌ای مالیات پرداخت نمی‌کنند ظلم به کشور و خودشان می‌کنند و این خیانت است.

اهمیت مشوق‌های مالیاتی در توسعه تولید

عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با صمتبر اهمیت اقتصاد دانش‌بنیان و تولید تاکید کرد و مشوق‌های مالیاتی را برای توسعه تولید، نگهداشت سرمایه و نیروی انسانی در کشور امری ضروری دانست. لطف‌الله سیاهکلی گفت: ۲ سال است که مجلس شورای اسلامی در حوزه تولید مصوبه دارد و معافیت‌های مالیاتی را اعمال می‌کند و آنها را از ۲۵ درصد به ۱۸ درصد رسانده است. این نشان می‌دهد مجلس سمت‌وسوی کار و اهمیت اقتصاد دانش‌بنیان و حمایت از شرکت‌های بزرگ صنعتی را می‌داند. تولید‌کننده باید بتواند اقدامات تولیدی خود را به‌صرفه کند؛ یعنی هزینه و فایده برای تولید‌کننده یا فعال اقتصادی متناسب باشد. وقتی درآمدی وجود نداشته باشد و هزینه‌ها بیشتر از سود باشد به تولیدکننده و کشور ضربه وارد می‌شود. از طرف دیگر جمعیت قابل‌توجهی از کارکنان این تولیدکننده نیز متضرر می‌شوند. شرکت‌های دانش‌بنیان و امور مربوط به تحقیق و توسعه کارآفرین محسوب می‌شوند و باید از آنها حمایت کرد.

وی ادامه داد: مجلس برای آنکه به تولیدکننده کمک شود مالیات را کم کرد که البته درستش نیز همین است. در بیشتر کشورهای دنیا برای سرمایه‌گذار و تولیدکننده به‌ویژه در امر اقتصاد دانش‌بنیان و تولید دانش احترام ویژه‌ای قائل هستند و ما نیز باید برای حمایت از آنها مزایایی در اختیارشان قرار دهیم. طبیعتا این امر موجب نگهداشت سرمایه و نیروی انسانی می‌شود، وگرنه خیلی از این تولیدکنندگان جایی را برای سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی انتخاب می‌کنند که برای‌شان فرش قرمز پهن می‌کنند و مزایای خوبی در اختیارشان می‌گذارند.

چه‌ کسانی مشمول معافیت می‌شوند

عضو کمیسیون صنایع مجلس ادامه داد: معافیت‌های مالیاتی باید برای کسانی‌ که مسئولیت اجتماعی بر عهده می‌گیرند، خدمات می‌دهند و تولیدی دارند در نظر گرفته شود. از طرف دیگر کسانی که درآمد دارند و تاجر هستند یا جزو مشاغل خاص و پردرآمد محسوب می‌شوند باید مالیات بدهند و اتفاقا باید قانونی پیاده شود که از فرار مالیاتی این افراد جلوگیری شود. به‌هرحال مالیات منبع درآمدی دولت محسوب می‌شود، اما بکارگیری درست این منبع نیز ضروری است، چراکه می‌تواند هم به دولت کمک کند و هم به سود اقتصاد کشور و دانش و تولید خواهد بود.

وی افزود: تولید‌کننده زحمت زیادی می‌کشد و کارش هم سخت است؛ بنابراین اعطای مشوق‌های مالیاتی برای رونق و جهش تولید و تشویق به سرمایه‌گذاری در حوزه تولید کمک می‌کند، این در حالی است که تولید یعنی استقلال و آرامش کشور و تضمین آینده مردم. پیامدهای مثبت این موضوع مبرهن و واضح است؛ ضمن اینکه رهبر معظم انقلاب نیز بر اهمیت اقتصاد دانش‌بنیان، توجه ویژه به تولید و دانش روز تاکید دارند.

حذف کلیه مشوق‌های مالیاتی تحقیق و توسعه

وی در واکنش به حذف کلیه مشوق‌های مالیاتی تحقیق و توسعه در برنامه هفتم گفت: این رویکرد اشتباه است. اقتصاد دانش‌بنیان و بحث تولید اقتصادی برای پیشرفت کشور امری ضروری است. باتوجه به شرایط تحریمی، مشکلات اقتصادی و دغدغه‌های جوانان برای اشتغال باید توجه ویژه به امر تولید داشت و ابزار حمایتی قابل‌توجهی برای توسعه دانش اقتصادی فراهم آورد.

سیاهکلی گفت: طبق قانون مصوب مجلس باید این رویکرد در برنامه هفتم لحاظ شود، چراکه اعطای مشوق‌های مالیاتی برای اقتصاد امری ضروری و یکی از کلیدواژه‌های جدی اقتصاد داخل است؛ بنابراین حتما در این خصوص نمایندگان پیگیری لازم را انجام خواهند داد.

تناقض‌ در قوانین

وی با اشاره به تناقض قانونی تصمیم دولت در برنامه هفتم توسعه مبنی بر حذف مشوق‌های هدفمند مالیاتی بخش مولد اقتصاد گفت: مشوق هدفمند اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه در قانون جهش تولید دانش‌بنیان به تصویب مجلس رسید و برای اجرا نیز توسط دولت ابلاغ شد، اما اکنون شاهد تناقض قانونی در این زمینه هستیم.

وی افزود: طبیعتا حذف مشوق‌ها به نفع دانش‌بنیان شدن اقتصاد کشور نیست؛ بنابراین مجلس با هرگونه عقبگرد و حذف مشوق‌های هدفمند مالیاتی در برنامه هفتم توسعه مخالف است. باید توجه ویژه به تولید‌کننده و سرمایه‌گذار داشت و معتقدیم باید تولید به هر شکلی حمایت شود، چراکه پایه‌های اصلی اقتصاد را تولید و اقتصاد دانش‌بنیان تشکیل می‌دهد.

سخن پایانی

پرداخت مالیات در هر کشوری لازم و ضروری است. در کشورهای توسعه‌یافته، دولت‌ها با دریافت مالیات از شهروندان، عواید آن را صرف آسایش و رفاه شهروندان می‌کنند، این در حالی است که متاسفانه در ایران به ازای دریافت مالیات‌های سنگین هیچ‌گونه خدماتی به شهروندان ارائه نمی‌شود، به همین دلیل مردم هیچ تمایلی به پرداخت مالیات ندارند و همین موجب افزایش فرار مالیاتی می‌شود.