می ‌ گویند مس آینده روشنی دارد زیرا با توسعه فناوری ‌ های جدید و تلاش برای رسیدن به نقطه کربن صفر، تقاضا برای برخی فلزات غیرآهنی ازجمله مس افزایش یافته و این نیاز روزافزون بازار فلز سرخ را داغ ‌ تر از قبل خواهد کرد و روند صعودی قیمت ‌ ها را در پی می ‌ آورد.البته پیش ‌ بینی ‌ هایی که درباره رشد قیمت مس در سال ‌ های آتی می ‌ شود متفاوت است اما کارشناسان در این مورد متفق ‌ القول ‌ اند که ناترازی میان عرضه و تقاضا حداقل تا دو دهه آینده بازار مس را پررونق نگاه خواهد داشت. در این میان، کشور ما که تا امروز به کمتر از ۵.۰ درصد ذخایرش مس خود دسترسی یافته است، فرصتی مغتنمی خواهد داشت تا با توسعه اکتشافات زیرسطحی به ذخایر بیشتری از مس دست یابد و سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهد. در گزارش امروز صمت نگاهی داریم به چالش ‌ ها و فرصت ‌ هایی که پیش روی رشد و توسعه صنعت مس قرار دارد.

واکاوی ذخایر مس

گفته می ‌ شود هم دولت، هم بخش خصولتی و خصوصی در حال واکاوی ذخایر مس هستند اما مساله مهم این است که این ذخایر عموما سطحی هستند یا عمق آنها کم است. این در حالی است که بخش قابل توجهی از ذخایر در عمق هستند و هیچ رخنمونی ندارند. ما در اکتشاف این بخش با عقب ‌ ماندگی مواجه هستیم و نتوانستیم به توسعه مدنظر دست پیدا کنیم. به همین دلیل اکتشافات در حوزه مس باید توسعه پیدا کند. بخش خصوصی نیز مشتاق به توسعه است. اما مشکل موجود در این میان فراهم کردن بسترها برای این توسعه است. ما باید به ابزار و تکنولوژی ‌ های نوین دست پیدا کنیم و اکتشافات را از سطح به عمق ببریم.

ورود به زنجیره پایین ‌ دستی

مدیر دفتر انرژی صنعت و معدن مرکز پژوهش ‌ های مجلس شورای اسلامی بر توجه به صنایع پایین ‌ دستی در صنعت مس تاکید کرد. به گزارش معدن نامه، حبیب ‌ الله ظفریان اظهار داشت: فضای نوآوری در کشور فضای نوپایی است که باید حمایت شود و انتظار از صنایع پتروشیمی و فولاد و غیره این است که سرمایه ‌ گذاری کنند تا در حوزه نوآوری پیش بروند.

وی افزود: صنعت مس یکی از صنایع پایه و مادر کشور است. وی افزود: مسئله ما در صنایع مس، فولاد و صنایع توسعه ‌ یافته مبتنی بر انرژی داریم این است که باید این صنایع را وارد چرخه و زنجیره پایین ‌ دستی کنیم تا محصول باارزش ‌ افزوده بیشتر تولید و زمینه تجاری ‌ سازی آن ‌ ها فراهم شود و مسائل را باید برای رونق ‌ بخشی به اقتصاد حل کرد. ظفریان بیان کرد: کار در حوزه فناوری و نوآوری باعث می ‌ شود که این زمینه فراهم شود تا شرکت ‌ های دانش ‌ بنیان ایده ‌ ها را به مرحله بلوغ برسانند و محصولات تجاری ‌ سازی شوند و زنجیره ارزش مس و سایر صنایع معدنی توسعه پیدا کند. وی تصریح کرد: ما قانون تولید و جهش تولید را داریم که زیرساخت نسبتا محکمی دارد برای اینکه از اکوسیستم نوآوری و شرکت ‌ های دانش ‌ بنیان حمایت شود. وی خاطرنشان کرد: ما قانون دیگری یعنی حداکثر استفاده از تولید داخل را داریم که تقاضاهایی را ایجاد می ‌ کند. وی گفت: نگاه مجلس این است که از اکوسیستم حمایت شود تا در کشور بتواند باعث تولید ارزش ‌ افزوده بیشتر شود.

نوآوری، فرصت خلق ثروت

ظفریان تاکید کرد: باید زمینه را برای استفاده از نوآوری فراهم کرد تا خلق ثروت صورت گیرد، صندوق cvc سال گذشته شکل گرفت نگاه مدیران کشور به آن مثبت است تا روی نوآوری و فناوری سرمایه ‌ گذاری شود؛ نوآوری فضای نوپایی است و انتظار از صنایع سرمایه ‌ گذاری است تا مباحث نوآوری را بیشتر استفاده کنند و زمینه خلق ثروت فراهم شود.

پتانسیل توسعه صادرات

محمدجواد مقصودی، عضو هیات ‌ مدیره صنایع مس شهید باهنر با اشاره به فرصت ‌ های صنعت مس و امکان افزایش صادرات در این حوزه گفت: به دلیل مشکلات اروپا در زمینه انرژی که افزایش قیمت تمام ‌ شده تولید در این کشورها را به دنبال داشته است، فرصت صادراتی خوبی شکل گرفت اما متاسفانه نتوانستیم آن ‌ طور که باید از این فرصت استفاده کنیم.

وی افزود: کشورهای همسایه همچون عراق و سوریه نیز اکنون به آرامش نسبی رسیده ‌ اند و با توجه به روند توسعه ‌ ای که در پیش ‌ گرفته ‌ اند به ‌ ویژه در امور زیرساختی، به مواد اولیه، ازجمله مس نیاز دارند که این موضوع نیز ازجمله فرصت ‌ های پیش رو برای افزایش صادرات به شمار می ‌ رود. مقصودی ظهور خودروهای الکتریکی و افزایش تقاضا در این زمینه را یکی دیگر از فرصت ‌ ها در صنعت مس دانست و خاطرنشان کرد: این موارد نشان می ‌ دهد که پتانسیل ‌ های توسعه صادرات وجود دارد و لازم است در این زمینه برنامه ‌ ریزی داشته باشیم.

چالش ‌ های فرصت سوز

عضو هیات ‌ مدیره صنایع مس شهید باهنر با بیان اینکه چالش ‌ هایی همچون وضع قوانین دست و پاگیر و از دست رفتن مشتریان سابق و جدید نیز می ‌ تواند رشد صادرات در این بخش را با مخاطره روبرو کند، افزود: به ‌ عنوان نمونه هم ‌ اکنون در تامین کاتد مس با مشکل جدی مواجه هستیم که این محدودیت به صادرات ضربه می ‌ زند. وی ادامه داد: ضعف سرمایه ‌ گذاری و عدم تدوین گزارش ‌ های کارشناسی در این حوزه چالش دیگر آن است که موجب شده ندانیم برای آینده در چه عرصه ‌ ای باید سرمایه ‌ گذاری ‌ ها را افزایش دهیم.؛ مقصودی عدم وجود شرکت ‌ های کارشناسی تخصصی در این حوزه را موجب روشن نبودن چشم ‌ اندازهای آتی این صنعت دانست و افزود؛ ضعف در این زمینه حتما در آینده تبعات خود را بیشتر نشان خواهد داد.

قطعی برق با مس سونگون چه کرد؟

معبود عباس زاده با اشاره به آسیبی که قطع برق به صنایع مس وارد کرده است گفت: سال گذشته شاهد ۴۵ روز قطع برق بودیم که ۳۰۰ میلیون دلار به شرکت صنایع ملی مس ایران آسیب وارد آورد و ۳۰ درصد آن متعلق به مس سونگون بود.به گزارش ماین نیوز، مدیرعامل مجتمع مس سونگون ادامه داد: نیروگاه ۵۰ مگاواتی ما در حال احداث است که بزرگ ‌ ترین نیروگاه خورشیدی کشور به ‌ حساب می ‌ آید اما این نیروگاه امسال به بهره ‌ برداری نخواهد رسید، بااین ‌ حال تلاش می ‌ کنیم با استفاده از برق اضطراری، مشکلات ناشی از قطعی برق را در ماه ‌ های آینده به حداقل برسانیم.

سخن پایانی

گزارش ‌ ها نشان می ‌ دهد قیمت مس در بازارهای معاملاتی باوجود نگرانی ‌ های موجود در بازار از کاهش تقاضای چین و همچنین افزایش ذخایر جهانی با مس با توجه به بهره ‌ برداری از معدن بزرگ اویو تولگوی مغولستان به مسیر صعودی خود ادامه می ‌ دهد. از آنجا که عمده مصرف مس در صنعت ساختمان و تجهیزات است، بهبود صنایع تولیدی و زیرساختی کشورها به ‌ خصوص در چین که به رشد GDP منجر می ‌ شود به معنی بهبود تقاضای مس و رشد قیمت آن است. تغییرات تولید ناخالص داخلی کشورها ازجمله عوامل کلانی است که بر قیمت این محصول اثر می ‌ گذارد. در کنار عوامل بالا رشد تقاضای خودروهای الکتریکی، باتری ماشین ‌ های الکتریکی و تامین انرژی از طریق توربین ‌ های بادی و خورشیدی باعث رشد تقاضا برای مس خواهد شد. در سال ۲۰۲۱ بیش از ۵/ ۱۶ میلیون دستگاه خودروی الکتریکی در جاده ‌ ها موجود بودند که در سه سال اخیر سه برابر شده ‌ اند. پیش ‌ بینی می ‌ شود تا سال ۲۰۳۰، موجودی خودروهای الکتریکی در جهان تقریبا به ۲۰۰ میلیون وسیله نقلیه خواهد رسید و حدود ۱۰ درصد از ناوگان خودروهای جهانی را تشکیل خواهد داد. بر این اساس تقاضای مس برای باتری ماشین ‌ های الکتریکی تا سال ۲۰۳۰ امکان رشد هزار درصدی را دارد. همین ‌ طور تقاضای مس برای توربین ‌ های بادی به دلیل افزایش تامین انرژی بادی تا سال ۲۰۲۳ امکان دو برابر شدن را دارد. همه این عوامل رشد تقاضای این فلز محبوب و دوستدار محیط ‌ زیست را نشان می ‌ دهد.