گروه معدن: صنعت آلومینیوم ایران به تعبیر فعالانش، صنعتی مغفول مانده است که علاوه بر بی‌توجهی دولت نسبت به آن در حال حاضر بخش بزرگی از بازار بین‌المللی خود را به‌دلیل فعالیت‌های کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از دست داده است.
اما چطور کشورهای حاشیه خلیج‌فارس توانستند بازار آلومینیوم را از آن خود کنند و در این میان از ایران که جزو اولین تولیدکنندگان آلومینیوم در خاورمیانه است، سبقت بگیرند. شاید مهم‌ترین نکته در رشد صنعت آلومینیوم این کشورها توجه ویژه دولت‌ها بوده است. از سویی دیگر نباید حضور سرمایه‌گذاران خارجی در این صنعت را دست‌کم گرفت نکته‌ای که شاید در کشور ما در سال‌های اخیر دستخوش وضع تحریم‌ها شد.
توسعه مناطق ویژه در برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به رونق بازار آلومینیوم آنها کمک بزرگی کرد. به‌عنوان‌مثال صحار آلومینیوم در منطقه ویژه صحار در کشور عمان سالانه ۳۷۵هزار تن آلومینیوم مرغوب تولید می‌کند. در حال حاضر در کشور امارات در پروژه دوبال ۱میلیون تن و در پروژه امال ۱میلیون تن آلومینیوم تولید می‌شود. همچنین اخیرا این کشور خط تولید آلومینا با ظرفیت ۵/۲میلیون تنی را بین ابوظبی و دوبی در دست احداث دارد. از سویی دیگر نزدیک به ۱میلیون تن آلومینیوم در قطر تولید و برنامه تولید ۲میلیون تن آلومینیوم در عربستان نیز قرار دارد. در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نزدیک به ۵/۷میلیون تن امکان تولید آلومینیوم وجود دارد که هم‌اکنون یا به بهره‌برداری رسیده یا مراحل احداث خود را پشت سر می‌گذارد که می‌تواند بازار منطقه را به قبضه درآورد درنتیجه مسئولان ایران نیز باید با توجه بیشتر به این صنعت برای حضور ایران در بازارهای جهانی و کشورهای همسایه برنامه‌ریزی داشته باشند.
نبض بازار آلومینیوم در حاشیه خلیج‌فارس می‌زند
مدیرعامل آلومینیوم جنوب درباره پیشرفت کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در صنعت آلومینیوم اظهار کرد: از اصلی‌ترین دلایل پیشرفت کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در تولید آلومینیوم حضور موفق این کشورها در معاملات بین‌المللی و تقسیم منافع و ماموریت‌های اقتصادی در منطقه است. این کشورها با توجه به ارتباط ایجادشده با کشورهای بزرگ ازجمله امریکا به پیشرفت‌های خوبی در صنعت‌های مختلف ازجمله آلومینیوم دست‌یافته‌اند.
محمدمهدی مستقیمی افزود: با توجه به ارتباط‌های ایجادشده تامین مواد اولیه برای این کشورها بدون مشکل و با قیمت کمتری صورت می‌گیرد و درنهایت محصول نهایی با قیمت مناسب و سود اقتصادی خوب وارد بازارهای فروش می‌شود.
به گفته وی، عمده محصولات نهایی تولیدشده در این کشورها شمش آلومینیوم است که پس از یک بار فرآوری مجدد به صنایع پایین دستی تبدیل می‌شود.
مستقیمی ادامه داد: علت دیگر برای توسعه صنعت آلومینیوم در این کشورها بحث انرژی است. اصلی‌ترین منبع انرژی برای صنایع آلومینیوم گاز است که تبدیل به برق می‌شود. انرژی استفاده‌شده در این صنعت نزدیک به ۳۵درصد قیمت تمام‌شده را از آن خود می‌کند که در این میان برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بر اساس قراردادهای گازی انرژی موردنیاز خود را از پارس جنوبی تامین می‌کنند. برخی دیگر نیز از گاز خام صادرشده از قطر استفاده می‌کنند. مدیرعامل آلومینیوم جنوب بابیان این موضوع که نگاه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به صنعت آلومینیوم ایجاد چرخه تولید است، تصریح کرد: آنها سعی می‌کنند این چرخه از تولید آلومینا تا تولید شمش و صنایع پایین‌دستی در کشورشان ایجاد شود و طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌گرفته در آینده می‌توانند سهم بسزایی در تولید آلومینیوم داشته و نقش مهمی در اقتصاد کشورشان ایفا کنند.
مستقیمی در ادامه افزود: دلیل دیگر پیشرفت کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در صنعت آلومینیوم حضور سرمایه‌گذاران خارجی و شرکت‌های بزرگ آلومینیومی جهان است. فعالیت این شرکت‌ها در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با توجه به تامین مواد اولیه ارزان‌قیمت و انرژی قابل‌دسترس ازلحاظ اقتصادی به‌صرفه بوده و می‌تواند برای سایر سرمایه‌گذاران ایجاد تمایل کند.
به گفته وی؛ صنعت آلومینیوم ایران نیز باید با ایجاد پروژه‌های اقتصادی و افزایش ظرفیت تولید خود بار دیگر به جایگاه اصلی خود در تولید آلومینیوم بازگردد، زیرا در سال‌های آینده و با توجه به کاهش ذخایر نفتی آلومینیوم ازلحاظ استراتژیک جایگاه ویژه‌ای را از آن خود می‌کند. پس بهتر است امروز با برنامه‌ریزی و رفع موانع، آینده خوبی برای صنعت آلومینیوم ترسیم کنیم.