گروه آینه: خدمات بیمه و تامین اجتماعی بدون شک یکی از ضرورت‌های هر کشوری برای دستیابی جامعه به رفاه و عدالت است. در بیشتر کشورهای دنیا، میزان توجه دولت‌ها به مسئله بیمه‌ها و درمان جامعه یکی از معیارهای اصلی در محبوبیت و رضایت جامعه از آن دولت محسوب می‌شود.
از طرف دیگر سلامت روان نیز بخش مهمی از حوزه سلامت جامعه را به خود اختصاص می‌دهد که توجه به آن می‌تواند توسعه هر کشوری را سرعت بخشد. خدمات مشاوره‌ای روانشناسی بار اصلی سلامت روان را به دوش می‌کشند، اما هیچ‌یک از این خدمات در کشور ما زیرپوشش بیمه قرار ندارد. عابد فتاحی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگویی که با او داشتیم، معتقد است تنها راه برون‌رفت از شرایط فعلی و دستیابی به عدالت در سلامت تجمیع صندوق‌های بیمه است. در ادامه می‌توانید این گفت‌وگو را بخوانید:
در حال حاضر بخش سلامت چقدر موردتوجه دولت قرار دارد؟
در رابطه به حوزه سلامت در دولت یازدهم گام‌های بزرگی برداشته شد، پس از سال‌ها که بخش بهداشت و درمان چندان موردتوجه قرار نمی‌گرفت، در دولت جدید هیچ حوزه‌ای به اندازه بخش سلامت ازنظر بودجه و حمایت دولتی، بهره‌مند نشد.
منظور شما طرح تحول نظام سلامت است؟
بله، با اجرای این طرح در حال حاضر ۱۰ درصد هزینه‌های درمانی را مردم می‌پردازند و ۹۰ درصد را دولت بر عهده می‌گیرد و می‌توان گفت انقلابی در حوزه سلامت روی داده است.
اما در مورد بیماری‌های روانی شاید اتفاق خاصی نیفتاده است و شاهد تحولی در این بخش نیستیم، آیا دولت در این زمینه ورود پیدا نمی‌کند؟
در حوزه بیماری‌های روانی، آن دسته‌ای که حالت مزمن پیداکرده‌اند یا ازنظر روانی از کنترل خانواده‌ها خارج شده‌اند، موردحمایت قرار می‌گیرند، در مراکز استان‌ها بیمارستان‌های روانی وابسته به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی با هزینه‌های کمتر، خدمات مورد نیاز این بیماران را ارائه می‌دهند. البته در بیرون و مراکز آزاد و خصوصی این مسئله یک معضل است که هزینه‌های دریافتی برای مردم سنگین است.
این مسئله‌ای که به آن اشاره می‌کنید به خدمات بیمارستانی و آسایشگاهی مربوط می‌شود، اما در حوزه مشاوره‌ها و خدمات روانشناسی هیچ پوشش بیمه‌ای وجود ندارد.
ازآنجایی‌که مشاوران روانشناسی حق نسخه‌نویسی ندارند، خدماتشان مشمول پوشش بیمه‌ای نمی‌شود. برخی از روانشناسان هم پروانه کار ندارند.
اینکه برخی پروانه ندارند، مشکل دیگری است، اما چرا صندوق‌های بیمه ازنظر قانونی الزامی به پوشش خدمات روانشناسی ندارند، درحالی‌که بار اصلی سلامت روان جامعه در بیشتر کشورهای دنیا بر دوش این بخش است؟
متاسفانه در این زمینه خلأ قانونی داریم و الزامی برای شرکت‌های بیمه نیست.
البته تعدد صندوق‌های بیمه هم خودش مزید بر علت می‌شود، نظر شما چیست؟
در کجای دنیا هر سازمان و وزارتخانه‌ای برای خودش یک صندوق بیمه و بیمارستان جداگانه دارد. این مسئله به این معناست که وقتی یک نفر در روستا، دفترچه بیمه روستایی دارد، از دریافت خدمات درمانی در بسیاری از بیمارستان‌ها محروم می‌شود.
در حوزه سلامت روان چطور؟ این حوزه معمولا در کشور مورد بی‌توجهی دولت‌ها قرار می‌گیرد، این حوزه را دیگر هیچ‌کدام از صندوق‌های بیمه حمایت نمی‌کنند.
در همه جای دنیا، آموزش و بهداشت به عهده دولت‌هاست. مردم در هر حوزه‌ای که نیاز به درمان داشته باشند باید زیرپوشش بیمه قرار بگیرند. اگر کسی نیاز به خدمات روانشناسی دارد، باید از پوشش بیمه‌ای بهره‌مند باشد.
راهکار چیست؟
برای این کار باید به سمت تجمیع بیمه‌ها برویم. همه شهروند درجه ۱ هستند و باید از حق درمان برخوردار باشند. بیمه‌های تکمیلی هم خودش آسیبی است که باید برای حل آن راهکار درستی اندیشید که همه مردم بتوانند از چنین خدماتی استفاده کنند. عدالت زمانی محقق می‌شود که همه مردم از خدمات درمانی یکسان برخوردار باشند.
در قانون پنجم، تجمیع بیمه‌ها یکی از الزامات بود، اما هیچ اقدامی صورت نگرفت و زمان قانون برنامه پنجم هم به پایان رسید، فکر می‌کنید چه زمانی این مسئله محقق شود؟
بسیاری از بخش‌های برنامه پنجم محقق نشد. در حال حاضر اگر یک نفر بیمار شود، علاوه بر درد بیماری، دچار فقر مالی هم می‌شود. در بیشتر کشورهای پیشرفته یکی از مولفه‌های کاندیداها در هر انتخاباتی پرداختن به حوزه سلامت و تامین اجتماعی است. پس از مدت‌ها در دولت یازدهم است که سلامت یکی از اولویت‌های دولت قرار گرفته است و تا کنون هم گام‌های خوبی برداشته شده است.