بر اساس آخرین آمار منتشرشده، نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در تابستان ۱۴۰۴ به ۱۰.۶ درصد رسیده است. این نرخ در میان زنان و ساکنان مناطق روستایی بالاتر از میانگین کشوری بوده و سهم فارغ‌التحصیلان از کل جمعیت بیکار کشور به ۴۰.۳ درصد رسیده است. در مقابل، سهم این گروه از جمعیت شاغل تنها ۲۷ درصد است که نسبت به سال گذشته کاهش اندکی را نشان می‌دهد.

این آمار نگران‌کننده نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از جوانان تحصیل‌کرده با چالش ورود به بازار کار مواجه‌اند؛ چالشی که می‌تواند آثار اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای به همراه داشته باشد.

از جمله عوامل مؤثر در بیکاری فارغ‌التحصیلان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم تطابق مهارت‌ها با نیازهای واقعی بازار کار

• کمبود فرصت‌های شغلی مناسب در برخی رشته‌ها و مناطق

• ضعف مهارت‌های عملی و ارتباطی

• موانع جنسیتی و منطقه‌ای در بهره‌مندی از فرصت‌های شغلی

مطابق آمار ارائه‌شده توسط دبیرکل خانه تعاون‌گران ایران، در فاصله سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ بیش از ۳.۹ میلیون نفر توسط سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور آموزش دیده‌اند. با این حال، تنها ۵۱.۱ درصد از مهارت‌آموختگان فعال اقتصادی هستند و نزدیک به نیمی از آنان همچنان غیر فعال باقی مانده‌اند.

این آمار نشان می‌دهد که آموزش مهارت بدون توجه به انگیزه، فرصت‌های اشتغال و سیاست‌های حمایتی نمی‌تواند به تنهایی منجر به بهبود وضعیت بازار کار شود. برای اثربخشی بیشتر، مهارت‌آموزی باید هدفمند، متناسب با نیاز بازار و همراه با حمایت‌های مالی و قانونی باشد.

 راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت اشتغال:

• بازنگری در برنامه‌های درسی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی

• طراحی دوره‌های مهارتی با همکاری بخش خصوصی و صنایع

• ارائه مشوق‌های مالی و تسهیلات بانکی برای کارآفرینی

• تدوین سیاست‌های حمایتی برای زنان و مناطق محروم

• ایجاد سامانه‌های جامع برای رصد و پایش بازار کار

در نهایت، بیکاری فارغ‌التحصیلان به ویژه در میان زنان و ساکنان مناطق روستایی، یک چالش جدی است که نیازمند توجه ویژه، اصلاحات ساختاری و سیاست‌گذاری‌های هماهنگ در حوزه آموزش و اشتغال است.