هدیه تعرفهای آمریکا به تهران
افزایش ناگهانی تعرفههای وارداتی آمریکا بر کالاهای هندی، صنعت حملونقل هوایی جهانی را دچار اختلال کرده و در عین حال، فرصتی استراتژیک برای ایران فراهم آورده تا با تقویت همکاریهای هوایی با هند، به هاب ترانزیتی منطقه تبدیل شود.

از ۵ شهریورماه، تعرفههای وارداتی آمریکا بر کالاهای هندی تا ۵۰ درصد افزایش یافته و این تصمیم صادرات هوایی هند به آمریکا را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. دادههای بازار جهانی بار هوایی (WorldACD) نشان میدهد که در دو هفته نخست سپتامبر، حجم بار هوایی در این مسیر ۱۳ درصد کاهش یافته و نسبت به سال گذشته ۱۰ درصد افت داشته است.
این بحران تنها به هند محدود نیست؛ مسیرهای هوایی از دبی به آمریکا نیز با کاهش بیش از یکسوم نسبت به میانگین ماههای جولای و اوت مواجه شدهاند. در مقابل، مسیرهای اروپایی انعطاف بیشتری نشان دادهاند و چین و هنگکنگ نیز با کاهش ۸ درصدی بار هوایی به آمریکا، اما رشد ۸ درصدی در مسیر اروپا روبهرو بودهاند.
در این میان، ایران با موقعیت جغرافیایی ویژه خود، میتواند از این اختلال جهانی بهرهبرداری کند. بردیا باقری، کارشناس روابط بینالملل، معتقد است که تنش تجاری هند و آمریکا، بهویژه در سایه روابط هند با روسیه، فرصتی بینظیر برای فعالسازی کریدور شمال–جنوب فراهم کرده است. این کریدور که در سال ۱۳۷۹ میان ایران، هند و روسیه توافق شد، میتواند مسیر جایگزین صادرات هند به اروپا و روسیه باشد.
کارشناسان تأکید دارند که ایران با تقویت خطوط بار هوایی میان تهران و شهرهای کلیدی هند مانند بمبئی و دهلی، نهتنها نیاز صادرکنندگان هندی برای دسترسی سریعتر به اروپا را پاسخ میدهد، بلکه ارزآوری و ارتقای جایگاه استراتژیک کشور را نیز به همراه خواهد داشت.
در شرایطی که مسیرهای سنتی تجارت هوایی با آمریکا دچار اختلال شدهاند، ایران میتواند با دیپلماسی هوشمند و تصمیمگیری چابک، نقشی محوری در بازآرایی زنجیره تأمین منطقهای ایفا کند و به کانون توجه تجارت هوایی در آسیا و اروپا تبدیل شود.