۱۰عامل بروز نوسان در بازار جهانی طلا
این روزها افزایش نرخ طلا نقل هر محفل و خانواده ایرانی است؛ افزایش نرخ طلا از آنجا که بر اقتصاد خانواده تاثیرگذار است، افراد سعی میکنند با تبدیل پول نقد به هر کالایی که بتواند ارزش دارایی آنها را حفظ کند، بیش از پیش از کاهش سرمایه خود در برابر تورم ناشی از این افزایش نرخ جلوگیری کنند. باید این نکته را مدنظر قرار داد که چون اقتصاد ایران چندسالی است که به طور متوالی نرخهای تورم بالای ۴۰ درصد را تجربه کرده، دیگر خریداران خرد طلا به دنبال کسب سود از این بازار نیستند بلکه در اصل میخواهند از ضرر جلوگیری کنند و ارزش سرمایه خود را در تلاطمهای بازار و اقتصاد کشور و جهانی مصون بدارند.

تسلط فلز زرد بر جهان
برای افراد مهم است که بدانند در آینده بازار فلز زرد چه چیزی در حال وقوع است تا بتوانند زودتر دیگران و حتی قبل از اینکه روند صعودی آغاز شود، آنها در کف نرخ خرید انجام دهند و در بالاترین قله آن را به فروش برسانند تا بتوانند بیشترین سود را از این تلاطم بازار کسب کنند. در چنین شرایطی باید گفت که افزایش نرخ طلا فقط به ایران اختصاص ندارد و کل جهان از نوسان قیمتی در بازار طلا تاثیر میپذیرد که این نوسان خود معلول عوامل دیگری است که رویکردهای سیاستمداران اعم از تصمیمهای ناگهانی و خط مشی حکومت مداری آنها در صدر آن قرار دارد.
دلایل جهانی افزایش ارزش فلز زرد
بازار جهانی طلا بیش از یک سال است که در روند صعودی قیمتها قرار گرفته است اما در هفتههای اخیر این افزایش نرخ به سرعت در حال حرکت است که موتور محرک آن سیاستهای اعلامی ساکن جدید کاخ سفید امریکاست.
البته نمیتوان عوامل طبیعی و بلایای آب و هوایی، حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله یا آتشسوزی که ممکن است به اختلال در زنجیره تولید طلا منجر شوند و نرخ آن را تحت تأثیر قرار دهند را نادیده گرفت.
یا انتخابات ریاست جمهوری و دیگر تغییرات سیاسی در اقتصادهای بزرگ جهانی میتواند موجب نوسان در بازار طلا و تغییر در قیمتها شود.
جنگ و درگیریهای نظامی در جهان نیز میتواند به عنوانی یکی دیگر از عوامل افزایش نرخ طلا در بازارهای جهانی صحبت کرد که میتوان از مهمترین مثالهای آن به وقایع کریمه و جنگ روسیه و اوکراین اشاره کرد؛ در این جنگ جهان غرب از جمله اروپا و امریکا در حمایت از اوکراین به میدان آمدند و بر ضد روسیه صف آرایی کردند اما روسیه نیز به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ طلای جهانی بعد از استرالیا با تحریمهای بینالمللی مواجه شد و نمیتواند طلا صادر کرده و بر بازارهای فلز زرد تاثیرگذار باشد. به همین دلیل عرضه طلا در بازارهای جهان کاهش یافته و کمتر از تقاضا میشود باعث افزایش نرخ طلا در بازارهای جهانی را به همراه دارد.
نوسانات در بازار نفت یکی دیگر از دلایل کاهش یا افزایش نرخ طلا خواهد بود و اگر بازار نفت دچار نوسانات شدید شود، تقاضا برای طلا کاهش یا افزایش خواهد یافت.
ترامپ یک تنه بازار طلا را لرزاند
کمتر از یک ماه از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید میگذرد اما در همین مدت بازارهای جهانی طلا تحت تاثیر اقدامات، سخنان و تهدیدهای وی روند افزایشی را تجربه کردهاند به طوری که میتوان گفت اقدامات اخیر رئیسجمهوری تاجر مسلک امریکا مهمترین عامل افزایش نرخ در بازار جهانی طلا بوده است؛ او برای پیشبرد اهدافش به هر کاری دست میزند تا بتواند دیگران را مرعوب خود کند درحالی که این اقدامات در آینده دولت امریکا تاثیرات عمیقی خواهد گذاشت.
سیاستهای اقتصادی ترامپ در وضع تعرفهها برای کالاهای وارداتی و به تبع آن خروج سرمایهها از تولید و حرکت به سمت طلا میتواند این اقتصاد بزرگ را با بحرانی عمیق روبهرو کند چون سرمایهها درحال خروج از تولید بوده و به سمت فلز زرد به عنوان مهمترین کالایی که میتوان روی آن جهت حفظ سرمایه حساب کرد، حرکت میکند. از سوی دیگر بانک مرکزی امریکا (فدرال رزرو) به عنوان سیاستگذار اصلی پولی و بانکی در امریکا با افزایش یا کاهش نرخ بهره میتواند بر تمایل سرمایهگذاران برای سرمایهگذاری در طلا تاثیر فراوانی داشته باشد. البته برعکس این موضوع نیز قابل توجه است، یعنی سرمایهگذاری روی صنایع تولیدی و توسعه و افزایش تولید ناخالص داخلی میتواند باعث کاهش نرخ طلا در بازار شود یعنی سرمایهها چون در بازار تولید سرمایهگذاری میشوند، تقاضا برای خرید طلا کاهش مییابد و نرخ آن نیز به تبع کاهشی خواهد شد. نرخ تورم نیز رابطه مستقیمی با نرخ طلا در بازار دارد زیرا با افزایش نرخ تورم، ارزش پول کاهش یافته و سرمایهگذاران به دنبال دارایی هایی مانند طلا برای حفظ ارزش داراییهای خود هستند.
بازار ایران تحت تاثیر نرخ طلا و ارز
بازار طلا در ایران نه تنها متاثر از نوسان در نرخ جهانی این فلز گرانبهاست بلکه به طور مستقیم از نوسانات ارزی بهخصوص دلار نیز تاثیر میپذیرد زیرا نرخ طلا بر اساس دو عامل نرخ جهانی و نرخ دلار تعیین میشود؛ همین موضوع باعث تاثیر مستقیم بر نرخ این فلز شده و بر افزایش و کاهش آن تاثیر مستقیم دارد.
یکی از تاثیرگذاران بر نرخ دلار در داخل، بحثها و مسائل سیاسی است که بیشتر جنبه روانی بر بازار و نگرانی بابت اتفاقات پس از آن دارد؛ در عین حال اتفاقات جهانی مانند تحریم ها، جنگ تعرفهای امریکا با چین، کانادا، مکزیک، اروپا و حتی بریکس و همچنین تحریمهای مختلف بر افزایش نرخ ارز اثرگذار است.
افزایش انتظارات تورمی
یکی دیگر از مهمترین دلایل افزایش نرخ طلا افزایش انتظارات تورمی است یعنی مردم فکر میکنند که در آیندهای نزدیک قرار است اتفاقات بدی در حوزه تورمی رخ دهد به دلیل همین توهم تورمی، تقاضا برای خرید طلا در بازار افزایش مییابد. تشدید تنشهای ژئوپلتیکی، افزایش خرید طلا توسط بانکهای مرکزی، سقوط بازارهای سهام جهانی، نوسانات و افت ارزش ارزهای دیجیتال، کاهش نرخ تولید معادن طلا، افزایش حجم نقدینگی، بالا رفتن نرخ انس جهانی طلا، مقایسه با قیمتهای پایین دهه 90، رشد تقاضا در کشورهای در حال توسعه وعدم قطعیت در سیاستهای اقتصادی میتواند از نشانههای افزایش نرخ طلا در بازار باشد.
سخن پایانی
با توجه به آنچه گفته شد، هرچه اقتصاد و سیاست جهانی به سمت کاهش درگیری و تنش پیش برود و رشد اقتصادی تداوم یابد، بازار جهانی طلا نیز روی آرامش میبیند؛ بر این اساس افزایش نرخ بهره بانکی، تقویت ارزش دلار، بهبود در شاخصهای اقتصادی جهانی، کاهش تورم، ثبات سیاسی و ژئوپلتیکی، افزایش تولید و استخراج طلا، اشباع بازار و کاهش تقاضای صنعتی و جواهرسازی، بهبود بازار سهام و سرمایهگذاری، کاهش نرخ انس طلای جهانی و رشد نامطلوب یا تضعیف اقتصاد چین به عنوان بزرگترین مصرفکننده طلا میتواند در کاهش قیمتهای جهانی طلا تاثیر زیادی داشته باشد.
با این تفاسیر میتوان فهمید که در شرایط کنونی به نظر نمیرسد شاهد کاهش نرخ جهانی طلا و یا بهبود نرخ دلار در بازار داخلی باشیم و بر این اساس، بازار طلا نیز متاثر از آن خواهد بود و میل به نزولی شدن قیمتها نخواهد داشت.