نکروز حاد هپاتوپانکراس، یک بیماری ویروسی است که می‌تواند به سرعت در مزارع پرورش میگو گسترش یابد و این بیماری باعث تخریب بافت‌های کبدی و پانکراس میگوها می‌شود و در نتیجه منجر به مرگ و میر بالا در جمعیت میگوها می‌شود.

با شیوع این بیماری، تولید میگو در استان بوشهر به شدت کاهش یافته و با توجه به اهمیت اقتصادی این صنعت در استان بوشهر، کنترل و مدیریت این بیماری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

این موضوع نه تنها به کشاورزان و پرورش‌دهندگان آسیب زده، بلکه بر زنجیره تأمین و بازار نیز تأثیر منفی گذاشته است. کاهش تولید می‌تواند به افزایش قیمت‌ها و کمبود عرضه در بازار منجر شود که این خود تهدیدی برای مصرف‌کنندگان و اقتصاد محلی خواهد بود.

برای مقابله با بیماری نکروز حاد هپاتوپانکراس، نیاز به اقدامات اصلاحی و راهکارهای مؤثر است که می‌توان به آموزش و آگاهی بخشی، بهبود شرایط محیطی، نظارت مستمر و تبادل تجربیات و دانش اشاره کرد.

برگزاری دوره‌های آموزشی برای پرورش‌دهندگان میگو به منظور آشنایی با علائم بیماری و روش‌های پیشگیری، کنترل کیفیت آب، دما و تغذیه میگوها برای کاهش استرس و افزایش مقاومت آنها در برابر بیماری‌ها، تحقیق و توسعه واکسن‌های مؤثر برای پیشگیری از شیوع بیماری، ایجاد سیستم‌های نظارتی برای شناسایی زودهنگام شیوع بیماری و اتخاذ تدابیر فوری از دیگر اقدامات است.

امسال در استان بوشهر بیش از ۶ هزار هکتار از اراضی ساحلی زیر کشت میگوی پرورشی رفت که با ذخیره‌سازی بیش از ۲ میلیارد قطعه بچه میگو در استخرهای پرورشی، میزان تولید به ۱۷ هزار و ۵۸ تن رسید.

بخش زیادی از میگوی پرورشی استان بوشهر به خارج از کشور صادر می‌شود که با توجه به اهمیت صادرات و ارزآوری، لازم است که تدابیر لازم برای مهار بیماری و افزایش تولید فراهم شود.

کاهش تولید میگو در استان بوشهر

مدیرکل شیلات استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به بروز بیماری نکروز حاد هپاتوپانکراس در مزارع میگوی استان بوشهر، از کاهش میزان تولید این محصول مهم و صادراتی در استان طی سال جاری خبر داد.

عقیل امینی با اشاره به تولید ۲۴ هزار تن میگوی پرورشی در سال گذشته، از کاهش هفت هزار تنی تولید میگوی پرورشی طی سال جاری خبر داد و کل تولید میگوی استان بوشهر در سال جاری را ۱۷ هزار و ۵۶ تن اعلام کرد.

وی با اشاره به اینکه تولید میگوی استان بوشهر در سال جاری متناسب با پیش‌بینی‌ها نبوده است، از تشکیل کارگاه‌های تخصصی برای مهار بیماری نکروز حاد هپاتوپانکراس و افزایش تولید در استان خبر داد.

مدیرکل شیلات استان بوشهر با اشاره به پایان برداشت میگو در اراضی ساحلی و استخرهای پرورشی، از برنامه‌ریزی برای مهار بیماری و افزایش تولید در سال‌های آینده خبر داد.

راهکارهای مقابله با بیماری

مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی کشور در گفت‌وگو با مهر اظهار کرد: استان بوشهر قطب آبزی پروری به‌ویژه تولید میگوی پرورشی کشور است که از نظر صادراتی برای سازمان دامپزشکی کشور اهمیت بسیار زیادی دارد. در سال‌های اخیر مزارع پرورش میگوی استان بوشهر با بیماری نکروز حاد هپاتوپانکراس روبه‌رو شده است

کاظم عبدی با بیان اینکه محصولات تولیدی استان بوشهر به کشورهای اوراسیا، چین و جنوب شرق آسیا صادر می‌شود افزود: در سال‌های اخیر مزارع پرورش میگوی استان بوشهر با بیماری نکروز حاد هپاتوپانکراس روبه‌رو شده است که در استان هرمزگان نیز شاهد بروز این مشکلات هستیم.

وی تصریح کرد: این بیماری در بقیه کشورها نیز رو به رشد بوده ولی در بقیه کشورها با ارتقای سیستم امنیت زیستی و ارتقای سیستم‌های تشخیصی و بهبود ساختار موفق شدند بر این بیماری فائق بیایند.

عبدی ادامه داد: بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت دام و سازمان خوار و بار جهانی بهترین راه برای مقابله با این بیماری استفاده از مولدهای اس‌پی‌اف است و یکی دیگر از اقدامات بروزرسانی مزارع تکثیر و مزارع پرورشی را بروزرسانی کنیم و از نرسری استفاده کنیم.

لزوم استفاده از نرسری

وی استفاده از نرسری را یکی از مهمترین راهکارهای مقابله با این بیماری عنوان کرد و ادامه داد: استفاده از نرسری در مزارع پرورش میگو باعث می‌شود که میگوهای تولیدی یک دست باشند و مقاومت بالایی در مقابل بیماری داشته باشند.

مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی کشور خاطرنشان کرد: وقتی که یک ماه تا ۴۵ روز در نرسری باقی می‌مانند حساست خود را نسبت به این بیماری از دست می‌دهند و مقاومت بهتری خواهند داشت.

وی تصریح کرد: بهترین راه در مزارع برای مقابله با این بیماری اصلاح ساختار است. مزارع فعلی ما سنتی هستند و برای تولید صنعتی نمی‌توانیم به این مزارع موجود اتکا کنیم. بایستی مزارع را کوچک‌تر کرده و مستطیلی شکل کنیم و عمق استخرها را زیاد کنیم و باید لاینر و ژئوممبر کنیم و ارتباط میگو با خاک را از بین ببریم.

ارتقای تولید با مکانیزاسیون

عبدی با بیان اینکه باید به سراغ مکانیزاسیون برویم و از غذا ده‌های اتوماتیک و آب با سیستم‌های بسته استفاده کنیم که بر این بیماری غلبه کنیم گفت: کشورهایی که از این روش‌ها استفاده کرده‌اند، تولیدات خود را از زیر یک کیلوگرم در هر مترمکعب آب به ۳.۵ کیلوگرم برسانند.

وی تصریح کرد: سازمان دامپزشکی برای مقابله با این بیماری در سال جدید سیستم خود را ارتقا داده و آزمایشگاه‌ها را بروزرسانی کرده و آزمایشگاه‌های مدرن و پیشرفته ایجاد شده است.

مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی کشور اظهار کرد: آماده هستیم که سیستم مزارع را تغییر دهیم و طوری برای سال بعد خود را آماده کنیم که کمترین ریسک بیماری را داشته باشیم.

سخن پایانی

با توجه به چالش‌های پیش روی صنعت پرورش میگو در استان بوشهر، ضروری است که تمامی ذی‌نفعان اعم از دولت، محققان و پرورش‌دهندگان همکاری کنند تا بتوانند بر بیماری نکروز حاد هپاتوپانکراس غلبه کنند و تولید را افزایش دهند. امید است با اجرای راهکارهای مناسب، این صنعت حیاتی دوباره به رونق برسد.