در کنار این مورد بحث واردات خودروهای کارکرده نیز مطرح بود که همچنان خبری از این مورد هم نیست. برای بررسی بیشتر این موارد گفت‌وگویی با لطف الله سیاهکلی و سید جواد حسینی کیا، دو عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی انجام دادیم که در ادامه گزارش مشروح آن را می‌خوانید. با صمت همراه باشید.

حسینی کیا در خصوص واردات خودروهای کارکرده به کشور گفت: آیین نامه واردات خودرو‌های کارکرده در دولت به تصویب رسیده است و وزارت صمت باید ابلاغ کند. بنابراین می‌توان انتظار داشت در زمان ابلاغ بخشی از ناترازی بازار خودرو از بین برود. پیش‌بینی بنده برای ابلاغ این آیین نامه این است که به احتمال قوی ظرف یک هفته آینده انجام خواهد شد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا واردات خودرو‌های صفر به کندی انجام می‌شود به صمت گفت: بخشی از این کندی پیشرفت مربوط به تامین ارزی است که برای دولت کمی مشکل است و روند کار را با چالش‌هایی مواجه کرده است. بعد از ابلاغ این ‌آیین‌نامه ثبت سفارشات انجام می‌پذیرد و نگرانی بابت این موضوع وجود ندارد.

این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره تامین قطعات خودروهای وارداتی اظهار کرد: کسانی که وارد‌کننده این خودرو‌ها هستند بخش خدمات پس‌از فروش را باید تضمین کنند و برای تامین این قطعات مشکلی نداریم. لذا پیش‌بینی‌های لازم برای خدمات پس‌از‌فروش صورت گرفته و تمام این موارد در آیین‌نامه ذکر شده است و این تدابیر برای جلوگیری از به دردسر افتادن مردم است.

احتمال دگرگونی در بازار خودرو

حسینی کیا در خصوص آینده نرخ خودروهای داخلی و خارجی بعد از اوج گرفتن واردات گفت: اگر دولت بتواند مشکل تامین ارز را از بین ببرد و ارز مورد نیاز برای واردات خودرو‌های کارکرده تامین شود همچنین به‌اندازه مورد نیاز هم خودرو کارکرده و هم خودرو صفر وارد کشور کنیم بازار خودرو دچار دگرگونی و تحولات بسیار خوبی خواهد شد. اما بالعکس اگر نتوانیم این ارز را تامین کنیم و این برنامه به سرانجام نرسد خیلی اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. تا اینجای کار‌هم تقریبا به‌خوبی کار پیش رفته و امیدواریم که موانع به سرعت از میان برداشته شود تا واردات با سرعت بیشتری انجام شود و این ناترازی‌های بازار خودرو از میان برداشته شود.

ادامه قیمت گذاری توسط شورای رقابت

وی در رابطه با قیمت‌گذاری خودروها توسط شورای رقابت نیز توضیحاتی داد و گفت: در شرایط فعلی که بخشی از آن را انحصار و بخشی دیگر آن به دلیل ناترازی در بازار خودرو وجود دارد باید شورای رقابت در میدان حاضر باشد و قیمت‌گذاری خودرو توسط شورا انجام شود. در جایی قیمت‌گذاری دستوری مناسب نیست و کشور به آن لازم ندازد که تعرفه واردات صفر باشد و انحصاری وجود نداشته باشد. درحال‌حاضر برای واردات خودرو ۱۷۰ درصد تعرفه‌ دارد و حضور شورای رقابت در این بازار الزامی است.

حسینی کیا ادامه داد: برای مثال خودرویی که وارد کشور می‌شود از ۹۵ الی ۱۷۰ درصد تعرفه دارد. یعنی گاهی اوقات به اندازه خود خودرو یا حتی بیشتر دولت برای آن تعرفه ورادات تعیین می‌کند. برای فروش این خودرو هم چه در بورس و چه بازار خودرو فروشنده ‌هم ۱۰ الی ۱۵ درص سود خود را می‌گیرد. پس در نتیجه باید شورای رقابت برای قیمت‌گذاری دستوری نیز حضور داشته باشد. زمانی به حضور شورای رقابت در بازار خودرو نیازی نیست که هرشخصی که خودرویی را که وارد کشور می‌کند بابت آن هیچگونه تعرفه‌ای پرداخت نکند.

در ادامه صحبت‌ها لطف الله سیاهکلی درباره تامین قطعات خودروهای وارداتی گفت: مشکل چندانی در تامین قطعات نداریم و از طرفی با وجود خرید‌های اینترنتی صادرات و واردات به آسانی انجام‌ می‌پذیرد. افراد می‌توانند در هرجای دنیا خرید خود را به‌صورت اینترنتی انجام دهند.

نتایج آزادسازی واردات خودرو

سیاهکلی درباره آینده قیمت‌ها در بازار خودرو اظهار کرد: مسئله واردات چندین نتیجه به‌همراه خود دارد. اولا باعث می‌شود نرخ بازار خودرو فروکش کند و التهاب و جو روانی که در کشور حاکم شده است کاهش یابد. همچنین بورس و دلال بازی از میان‌برداشته و عرضه و تقاضا متعادل می‌شود. در کنار این موارد خودروسازان داخلی ترغیب می‌شوند تا محصولات بهتری تولید کنند تا موحب ترغیب مردم شود و مردم به سراغشان بروند.

وی در ادامه گفت: واردات خودرو باعث می‌شود کیفیت در تولیدات داخلی بالا برود و بازار رقابتی در خودروسازی ایجاد می‌شود. بالطبع مشتری مداری در راستای تولید ارتقا پیدا می‌کند. چون ما در سال ۱.۵ تا ۲ میلیون خودرو در سال نیاز داریم و واردات چند درصد این ‌آمار را می‌تواند برطرف کند.

سیاهکلی در ادامه اشاره‌ای به نرخ خودروهای چینی در بازار کرد و گفت: به دلیل اینکه در بازار میزان عرضه با تقاضا با یکدیگر همخوانی ندارد و ضمن اینکه بعضی از وارد‌کنندگان و تولیدکنندگان خودرو عادت به گرانفروشی‌ پیدا کرده‌اند آنها محصولات را هرچقدر می‌خواهند نرخ بالاتری می‌فروشند. اما اگر میزان عرضه دربازار افزایش پیدا کند باعث تعدیل بازار خودرو می‌شود. نرخ خودروهایی که در بازار ایران مونتاژمی‌شود کاذب است و در واقع به نوعی از شرایط بازار سوءاستفاده صورت می‌گیرد. همچنین بحث واردات هم به این دلیل است که باعث تنظیم بازار خودرو شود و بازار از چنگ بورس بازی و دلال بازی خارج شود.

وی در ادامه افزود: درحال‌حاضر خودروهای بی‌کیفیت در بازار بسیار گران است و قیمت‌ها در این بازار حتما باید شکسته شود. در قانون ساماندهی خودرو و واردات خودرو دولت و مجلس تمام تلاششان بر این است که میزان عرضه و تقاضا با یکدیگر هم‌خوانی پیدا کند و باعث ایجاد بازار رقابتی شود. تا این اتفاق رخ ندهد رانت، فساد، دلالی و مافیا از بازار خودرو ازبین نمی‌رود. برای از بین بردن گرانی و گرانفروشی دربازار خودرو باید اساس آن را درست کرد و هیچ راهی جز رقابتی کردن بازار خودرو و شکستن انحصار آن وجود ندارد. تاکنون نسخه‌های زیادی در طی این ۴۰ سال آزمایش شده و هیچ نتیجه‌ای جز افزایش گرانی و تورم در بازار خودرو نداشته‌اند.

وی در پایان گفت: تا زمانی که بازار خودرو در انحصار وجود دارد بنابر قانون شورای رقابت باید باید قیمت‌ها تعیین شود. اما به محض اینکه از انحصار خارج شود دیگر دلیلی وجود ندارد تا شورای رقابت در این مسئله دخالت کند و این مورد به‌دلیل این است که بنابر قانون، شورای رقابت در جایی ورود پیدا می‌کند که بنابر قانون انحصار در آن بازار‌وجود داشته باشد. زمانی که انحصار شکسته شود و رقابت بین خودرو سازان شروع شود بازار نرخ را تعیین می‌کند. به محض اینکه دولت آیین نامه واردات خودرو‌های کارکرده را ابلاغ کند این‌فرآیند آغاز شده و آیین نامه طی چندروز آینده ابلاغ می‌شود.

سخن پایانی

آنطور که به نظر می‌رسد به زودی بحث واردات خودروهای کارکرده هم روی روال خود می‌افتد و می‌توان منتظر واردات این محصولات هم بود. البته باید منتظر ماند و دید که واردات خودرو سرعت بیشتری می‌گیرد یا خیر. در این صورت می‌توان انتظار کاهش بیشتر قیمت انواع خودروها از داخلی تا مونتاژی و وارداتی را در بازار داشت.