پنج‌شنبه 09 فروردین 1403 - 28 Mar 2024
کد خبر: 17358
تاریخ انتشار: 1401/03/18 03:09

کشتی تخریب بر امواج دریا

سیدعلی آزرم‌سا- استاد دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی

 

اقیانوس‌ها اهمیت بسیار زیادی برای انسان و محیط‌زیست دارند، چرا که بیش از ۷۰ درصد کره زمین را اقیانوس‌ها تشکیل می‌دهند، در نتیجه زمانی که صحبت از محیط‌زیست روی سیاره زمین می‌کنیم، باید بدانیم که بخش عمده آن را اکوسیستم‌های اقیانوسی شکل داده است. اقیانوس‌ها حاوی منابع زیستی و معدنی و ذخایر غنی از تنوع زیستی است. این ذخایر هم از لحاظ اکولوژیک و هم از نظر اقتصادی ارزشمند است. یکی از مهم‌ترین استفاده‌های اقتصادی انسان از اقیانوس‌ها به حمل‌ونقل برمی‌گردد که بر زندگی همه انسان‌ها تاثیرگذار است.

از جنبه دیگری، اقیانوس‌ها تامین‌کننده پارامترهای محیطی‌زیستی ما از جمله تنظیم دمای محیط‌زیست هستند، حتی دمای خشکی‌ها به‌ویژه شهرهای نزدیک به دریا به این طریق تنظیم می‌شود و از یک محدوده خاصی کمتر و از یک دماهایی بالاتر نمی‌رود.

در گذشته، آلودگی‌های انسان‌ساز بیشتر مربوط به کشتی‌ها بود. امروزه نیز کشتی‌ها آلودگی‌های مختلفی به اقیانوس‌ها و دریاها وارد می‌کنند، به‌طورمثال این کشتی‌ها به‌طورمعمول برای تنظیم آب کشتی، مقداری آب وارد فضاهای خالی خود کرده و زمانی که در بنادر بار خود را تخلیه می‌کنند، این آب‌ها نیز تخلیه می‌شود. این آب با آلودگی‌های سوختی ترکیب می‌شود و محیط دریایی و ساحلی را نیز آلوده می‌کند.

در کمتر از یک قرن اخیر استفاده از شهرهای ساحلی به‌منظور گردشگری و اسکان در آن به‌شدت تحت‌فشار قرار گرفته‌اند، به‌همین ترتیب ترددهای پیاپی یا ورزش‌ها و تفریحات آبی باعث شده که هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم آلودگی‌هایی از جمله پلاستیک‌ها به محیط دریا و ساحلی وارد شود. منشأ دیگر آلودگی دریاها نیز فاضلاب‌های شهری و صنعتی است که ممکن است در برخی نقاط بدون اینکه تصفیه و مهار شوند، به دریا بریزند. این اتفاق در گذشته یبشتر بوده، اما هنوز هم در بسیاری از کشورها از جمله ایران اتفاق می‌افتد.

از طرفی تنوع زیستی به‌خاطر آلودگی‌ها و آسیب‌هایی که به اکوسیستم‌های اقیانوسی و دریایی وارد می‌شود، به‌شدت موردتهدید است. صید بی‌رویه ماهی و گونه‌های دریایی و همچنین تاثیر تغییرات اقلیمی بر گونه‌هایی مثل آب‌سنگ‌های دریایی از جمله این مخاطرات است که کاهش تنوع زیستی و افزایش انقراض گونه‌ها را رقم زده است.

انسان‌ها نیز از آسیبی که به اقیانوس‌ها و دریاها وارد می‌شود، در امان نیستند. مواد مضری که در فاضلاب‌های صنعتی و خانگی وجود دارد یا آلودگی‌های نفتی که وارد آب‌ّ‌ها می‌شود، ماهی‌ها و گونه‌هایی را که انسان از آن استفاده می‌کند، به‌خطر می‌اندازد و گاه مرگ‌ومیرهای زیادی را ایجاد می‌کند. باقیمانده پلاستیک یا حتی در قوطی‌ها در بدن برخی گونه‌های دریایی مشاهده شده که باعث مرگ یا اختلال در روند زندگی آنها شده است.  یکسری از این گونه‌ها ممکن است به‌طور مستقیم انسان را تحت‌تاثیر قرار دهند و جزو مواد خوراکی باشند و برخی هم مصرف مستقیم نداشته باشند، اما به‌دلیل تغییر در چرخه زیستی و اکوسیستم، تاثیر خود را بر انسان نیز بگذارند. به‌همین دلیل است که حفاظت از اقیانوس‌ها برای انسان یک ضرورت است. انسان باید تمام عوامل ایجاد آلودگی اقیانوس‌ها را بشناسد و راه‌های مقابله با آن را اجرایی کند. فاضلاب‌های صنعتی و خانگی نباید وارد آب‌ها شود. سواحل باید تمیز باشد. پلاستیک و پسماند نباید در مناطق ساحلی رها شوند.  ترددهای دریایی که انجام می‌شود باید با در نظر گرفتن حساسیت‌های اکوسیستم‌های دریایی باشد. بنادر باید بتوانند از ورود آلودگی به دریا جلوگیری کنند؛ برای مثال کارخانجاتی مثل پتروشیمی‌هایی که در عسلویه وجود دارد، از آب دریا به‌عنوان خنک‌کننده استفاده و دوباره آب گرم‌شده را وارد دریا می‌کنند، در صورتی که چنین اقدامی باید باتوجه به ملاحظات محیط‌زیستی بوده و تاثیرات منفی نداشته باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/4j5pmp