نظر کارشناسان درباره اهمیت اینترنت در صنعت
«کاغذبازی» منسوخ شده است
تامین رضایت از خدمات با تکمیل زیرساخت‌های اینترنت
فضای مجازی، شبکه‌ای نرم‌افزاری بوده که خلأ سخت‌افزاری، آن را در کشور ما با مشکلاتی همراه کرده است. حجم، سرعت و کیفیت اینترنت، مولفه‌هایی مهم در ارائه خدمات به کاربران است. تامین رضایت استفاده‌کنندگان از این فضای مجازی بستگی به زیرساخت‌های آن دارد؛ از این‌رو تکمیل زیرساخت‌ها برای تسهیل روند فعالیت کسب‌وکارها و خدمات‌دهی تولیدکنندگان در این فضا، بسیار حائز اهمیت است.
صمت به مناسبت روز جهانی اینترنت به بررسی اهمیت اینترنت در صنعت پرداخته است.
جدال صنعت و اینترنت
امروزه میزان تاثیر اینترنت در کسب‌وکارهای صنعتی غیرقابل انکار است. به‌عنوان نمونه، وزارت صنعت، معدن و تجارت از ابتدای سال، شناسنامه‌دار کردن تمام قطعات وارداتی و تولید داخل را به‌طور جدی در دست کار قرار داد. بنابر این تصمیم، تمامی واردکنندگان و تولیدکنندگان قطعات یدکی خودرو موظف هستند برای ورود کالا به زنجیره تامین کشور، متناسب با مجوز فعالیت خود در سامانه جامع تجارت، نسبت‌به اخذ و نصب شناسه کد رهگیری اقدام کنند. مرحله نخست طرح کدشناسا، ۱۵ فروردین امسال آغاز شد و قرار بود تا خرداد، تمام کمک‌فنرها و باتری خودروهای موجود در بازار هم وارداتی‌ها و هم تولید داخل، دارای کدشناسا شوند. در ادامه، ۵۳ قلم اضافه شد و در حال‌حاضر این کد برای ۵۵ قطعه در بازار لوازم یدکی الزامی شده است. دومین مهلت برای دریافت کدشناسا، ۱۵ مرداد تعیین و در نهایت به‌دلیل آماده نبودن زیرساخت‌ها، تا ۱۵ مهر تمدید شد. متاسفانه مشکلات زیرساختی شبکه مدنظر در نهایت فعالان بازار لوازم یدکی موفق به ثبت محصولات و دریافت کد رهگیری نشدند. در حالی‌که از این تاریخ به بعد، هر قطعه‌ای در بازار لوازم یدکی خودرو کد شناسا نداشته باشد، طبق قانون به‌عنوان کالای قاچاق قابل ضبط است. به‌گفته برخی فعالان بازار قطعات یدکی خودرو، این پنجره در سامانه جامع تجارت تا ۱۷ مهر باز نشد و تنها در مقطع زمانی کوتاهی امکان بارگذاری فهرست قطعات فراهم شد و افراد زیادی موجودی قطعات خود را بارگذاری کردند، اما گویا اختلافات درون‌سازمانی سبب‌شده پنجره یادشده در تاریخ تعیین‌شده فعال نباشد. به‌گفته این فعالان در شرایطی که زیرساخت برای اجرای یک طرح کلان آماده نیست، این مشکل اصناف نبوده و به زیرساخت‌های سازمانی و کشوری برمی‌گردد، اما در نهایت دود آن به چشم مردم می‌رود.
زیرساخت‌ها باید کامل باشد
رضا آریاراد از کارشناسان حوزه صنعت درباره تاثیر اینترنت در صنعت به صمت گفت: در یک دهه اخیر، ارتباطات مستقیم کاهش پیدا کرده و نقش فضای مجازی در زندگی روزمره پررنگ‌تر شده است. دسترسی‌ها، وسیع و آنی شده و به‌جای مراجعه حضوری بخش زیادی از امور به شکل مجازی انجام می‌شود.
وی افزود: انجام اینترنتی امور از بار ترافیکی شهرها کاسته و هزینه‌های مالی و زمانی را کاهش داده است. در دو سال اخیر با اپیدمی شدن ویروس کرونا مزایای این بستر ملموس‌تر شده است. بسیاری از افرادی که بیگانه با اپلیکیشن‌ها بودند، ناگزیر به استفاده از اپلیکیشن‌های خبری و خدماتی شده‌اند؛ به‌گونه‌ای که تقاضا در جهان برای خرید لپ‌تاپ و کامپیوترهای خانگی بسیار افزایش یافت. همین امر باعث شد تیراژ تولید چیپ‌ست‌ها پاسخگوی بازار تقاضا نبوده و صنعتگرانی مانند خودروسازان با مشکل مواجه شوند. به‌طوری که قیمت این قطعات در بازار جهانی ۲۰ برابر شد. او ادامه داد: این امر برای شرکت‌های خودروساز داخلی به‌دلیل تحریم مشکل‌سازتر بود.
سامانه‌های گوناگون و وابستگی صنعتی
آریاراد با بیان اینکه بسترهای لازم در حوزه اینترنت در کشور فراهم نیست، گفت: برای کاهش واسطه‌گری و نظارت بیشتر چنین بسترهایی در صنعت مثلا خودروسازی لازم است تا التهاب بازار خودرو کاهش پیدا کند.
وی در ادامه سخنان خود عنوان کرد، اما اینکه اینترنت آیا کارآیی لازم را در حوزه فعالیت‌های صنعتی داشته و رضایتمندی کاربران فعال در صنعت را تامین کرده یا خیر، جای بحث بیشتری دارد. در حال‌حاضر واحدهای صنعتی و حتی کارگاه‌های کوچک تولید برای انجام هر کاری نیاز به ورود به سامانه‌های گوناگون از وزارت صنعت، معدن و تجارت تا گمرکات دارند.
رضایی در بخشی دیگر از سخنان خود به سایت فروش خودرو اشاره کرد و گفت: در عصر حاضر بخش زیادی از بازار از شکل سنتی خارج شده و معاملات مجازی انجام می‌شود. در حوزه ثبت‌نام و فروش خودرو از طریق وب‌سایت‌های خودروسازان گلایه‌هایی به‌وجود آمد که به‌مرور از حجم این اشکالات کاسته شد.
اشتغال‌آفرینی
این کارشناس حوزه صنعت درباره اینترنت ملی و تاثیر آن در فعالیت‌های صنعتی یادآور شد: هر کشوری شاید اپلیکیشن‌های بومی خود را طراحی کرده باشد که بنابر اقتضائات سیاسی و حتی اقتصادی آن کشور است. در این حوزه، اروپاییان پیشرو بوده و روزبه‌روز در این حوزه بیشتر پیشرفت می‌کنند.
وی معتقد است اگر در این بخش، سرمایه‌گذاری شده و اعتمادسازی به‌وجود آید، نخبگان کشور حرف زیادی برای گفتن دارند. کیفیت، تنوع، امکانات و آپشن‌های گوناگون می‌تواند اپلیکیشن‌های داخلی را در صورت رفع محدودیت‌های اینترنتی رقابت‌پذیر کند.
در میان اخبار
او گفت: فضای مجازی اشتغال‌آفرین است و باید به این کارکرد در طراحی‌های اپلیکیشن‌های داخلی توجه شود و با رفع فیلترینگ شبکه‌های مجازی توان رقابت با اپلیکیشن‌های خارجی را داشته باشند.
آریاراد با اشاره به برخی خدمات‌دهی‌های مجازی خودرویی در تامین قطعات و نوبت‌دهی تعمیر، عنوان کرد: زیرساخت‌ها باید کامل باشد تا در این بخش هم، خدمات‌دهی تکمیل و رضایت مشتریان جلب شود. به‌عنوان مثال، سفارش قطعات، تامین آنها و ارسال به نمایندگی‌ها، همه در بستر اینترنت و فضای مجازی ممکن است. فراموش نکنیم که شیوه کاغذبازی دیگر منسوخ شده است.
فعالیت در عصر دیجیتال
در ادامه، امید رضایی از دیگر کارشناسان صنعت درباره تاثیر اینترنت بر فعالیت‌های تولیدی به صمت گفت: نیاز به اینترنت و زیرساخت‌های آن، فراتر از صنعت بوده و سواد رسانه‌ای در این حوزه، ضرورت زندگی در عصر دیجیتال است.
وی افزود: دولت الکترونیک شامل فعالیت‌ها از گمرک تا دادگستری است و صنعتگران برای هر فعالیتی ناگزیر به حضور در فضای مجازی هستند. ثبت‌سفارش اقلام موردنیاز تولید، پرداخت بیمه و مالیات، ترخیص کالاها از گمرکات و... همه وابسته به اینترنت است.
او با اشاره به مشکلات زیرساختی این حوزه، ادامه داد: تولیدکننده برای کارهای بانکی اقدام می‌کند، اما با قطعی شبکه مواجه می‌شود. وقتی هم برای ثبت‌سفارش به وب‌سایت مربوطه مراجعه می‌کند، سایت دچار اختلال است و این در حالی است که اینترنت بستر توسعه بوده و اگر زیرساخت‌ها درست نباشد فعالیت‌ها با مشکل و نارضایتی مواجه می‌شود.
این کارشناس صنعت با بیان اینکه ارتباط‌های سازمانی در دولت الکترونیک در حال بهبود است، گفت: امروز صنعتگر در حوزه واحد صنعتی خود ناچار است با سامانه‌های سازمان ملی حفاظت محیط‌زیست، استاندارد، صنعت، معدن و تجارت و... در ارتباط باشد که عموما با اختلال زیرساختی مواجه است.
پیش‌فرض‌های رشد صنعت
رضایی مشکلات نرم‌افزاری را در ابتدای کار طبیعی می‌داند، اما در ادامه با روزآمدی فرآیند باید خدمات اینترنتی با کمترین مشکل در اختیار کاربران قرار گیرد. حجم شبکه، محدودیت‌ها در نقل‌وانتقال داده‌ها و... مشکل زیرساختی بوده که در کشور ما دردسرهایی برای تولیدکنندگان به‌وجود آورده است.
این کارشناس حوزه صنعت با بیان اینکه یکی از پیش‌فرض‌های رشد صنعت همین موضوع است، ادامه داد: در حال‌حاضر بخشی از ارتباطات تولیدکنندگان صنایع بزرگی مانند زنجیره تامین خودروسازی با همتایان خارجی در بستر اینترنت انجام می‌شود. اگر اسناد و مدارکی ایمیل یا مکاتباتی با ایمیل رسمی انجام می‌شود به‌لحاظ حقوقی دارای اعتبار بوده و قابل استناد است. این مکاتبات حکم توافق داشته و ارزشمند است علاوه‌بر اینکه به‌عنوان سند قابل ارجاع خواهد بود. در داخل هم تمام سفارش‌ها بین خودروساز و زنجیره تامین در بستر اینترنت انجام می‌شود.
تاثیر اینترنت ملی
رضایی درباره اینترنت ملی و صنعت اظهار کرد: کشورهای صنعتی در حوزه اینترنت پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته‌اند و مزایا و معایب کار در این کشورها مشخص شده است. شاید بخشی از فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی این کشورها به‌لحاظ امنیتی در بستر اینترنت ملی انجام شود. به‌عنوان مثال، دولت الکترونیک به‌دلیل فعالیت‌های داخلی و خاص، بیشتر در بستر اینترنت ملی یا از طریق سرورهای داخلی انجام می‌شود. وی خاطرنشان کرد: البته مسئله مهم فراهم بودن زیرساخت‌هاست، چه اینترنت ملی و چه بین‌المللی باشد. هر کدام درست اجرا شود، مفید خواهد بود. این کارشناس صنعت تاکید کرد: اپلیکیشن‌ها باید به‌روز و کاربردی باشند. دسترسی سراسری، کار را تسهیل کرده و کیفیت خدمات‌دهی در هر حوزه از تولید تا فروش را ارتقا می‌دهد.
سخن پایانی
امروز در ایران، بیشتر اپلیکیشن‌های داخلی در حوزه خدمات فعالیت داشته و در سایر حوزه‌ها کمتر فعالیت وجود دارد. اپ‌های داخلی بیشتر کپی از روی نمونه‌های خارجی بوده ضمن اینکه کارآمدی آنها را هم ندارند. در صنعت خودرو در بحث فروش خودرو، ارائه خدمات پس از فروش، قطعات یدکی و... اپلیکیشن‌های زیادی در بستر اینترنت فعالیت دارند. درگاه‌های نوین ارتباط مشتریان با تولیدکنندگان بدون هیچ واسطه‌ای برای خدمات با استقبال کاربران مواجه شده است. بسیاری از خدماتی که پیش از راه‌اندازی این اپلیکیشن‌ها، فقط با مراجعه مشتری به شبکه نمایندگی‌ها یا تماس تلفنی میسر بود، هم‌اکنون از طریق اپلیکیشن و با چند کلیک، با سهولت بیشتر به صورت شبانه‌روزی در دسترس همگان قرار دارد. قابلیت‌های برخی از این نرم‌افزارها رایگان بوده و خدمات دریافتی از آنها پشتوانه و ضمانت شرکتی دارد.
پرسش‌هایی همچون «دنبال یک راه ساده و سریع برای درخواست تعمیرکار خودرو هستید»، «نزدیک‌ترین تعمیرگاه را پیدا کنید، مشخصات این تعمیرگاه را بررسی کنید و از قابلیت مسیریابی تا محل تعمیرگاه استفاده کنید» و... نوع خدمات‌دهی را به مشتریان معرفی می‌کنند. گستره اینترنت در جهان امروز به وسعت کره‌زمین بوده و هرجایی که اینترنت وجود نداشته باشد، نوعی عقب‌ماندگی اجتماعی محسوب شده و عقبگرد سیاسی و اقتصادی پیامد آن خواهد بود. صنعتگران هم در انجام فعالیت‌های خود وابستگی زیادی به شبکه‌ها و وب‌سایت‌ها داشته و اختلال در آن، روزها و ماه‌ها امور را با تاخیر همراه می‌کند.
