مفهوم کارآفرینی که امروزه در برخی موارد تحت‌عنوان استارت‌آپ از آن یاد می‌شود، یک مدل کسب‌وکار نوآورانه و به سرعت در حال توسعه است. بسیاری از مردم جهان، شکل‌گیری نخستین مدل استارت‌آپی و کارآفرینی را مربوط به سیلیکون‌ولی در ایالات‌متحده‌امریکا می‌دانند، اما پیش از تاسیس نهادهای استارت‌آپی فناورانه، بسیاری از افراد در طول تاریخ بودند که با ایجاد یک کسب‌وکار جدید، سیستم کارآفرینی در سطوح مختلف را آغاز کردند. بارزترین نمونه‌های موفق کارآفرینی را می‌توان برندهای مختلف جهانی در عرصه‌های متعدد که دهه‌ها از شکل‌گیری آنها می‌گذرد، عنوان کرد. پیشرفت‌های فناورانه در کنار تغییر و تحولات جدی اقتصادی به گسترش اکوسیستم کارآفرینی در سرتاسر جهان کمک کرده است. این توسعه تا جایی ادامه داشت که به‌تدریج کشورهای مختلف جهان یکی از شروط صدور ویزا یا شهروندی کشور خود به اتباع خارجی را سرمایه‌گذاری یا ایجاد کسب‌وکار در کشور مقصد معرفی کردند. این کشورها به مولفه‌های جذب سرمایه‌گذاران و کارآفرینان جهانی توجه داشته‌اند و با ایجاد بسترهای مناسب قانونی، بانکی و مالی، مسیر ورود کارآفرینان و سرمایه‌گذاران را تسهیل کردند، چرا که نگاه آنان به کارآفرینان به‌عنوان سرمایه‌های انسانی در دنیای تجارت و اقتصاد بوده و این رویکرد، باعث ایجاد بسیاری از فرصت‌های توسعه‌ای برای آنها شده و صمت هم در این گزارش، به بررسی رویکرد کشورهای مختلف به ورود سرمایه و کارآفرینی پرداخته است.

ترکیه دست کارآفرینان را باز گذاشت

شاید در ابتدا به‌نظر نرسد، اما ترکیه یکی از کشورهای پیشرو در حمایت از کارآفرینان منطقه است. ترکیه به‌عنوان یکی از کشورهای منطقه که بیشترین نزدیکی و مراودات اقتصادی را با ایران دارد، رویکردهای تخصصی و مثبتی را نسبت به پذیرش سرمایه‌ها و کارآفرینان در کشور خود ایجاد کرده است. همین مسئله هم سبب شده بخش زیادی از سرمایه‌های کشورهای منطقه به این کشور سرریز شود. یکی از شعارهای مهم ترکیه برای جذب سرمایه‌گذاران و افرادی که قصد ایجاد شغل در کشور دوم را دارند، اعطای امتیاز شهروندی یا صدور ویزای موقت برای کارآفرینان است، حتی این کشور برای کارآفرینان شرایط تامین مالی و وام‌های بانکی کم‌بهره و شرایطی ویژه را برای سرمایه‌گذاری اولیه برای طرح‌های تضمین‌شده مدنظر قرار داده است. به‌طورکلی استارت‌آپ‌ها جایگاه مهمی در اکوسیستم کارآفرینی در حال توسعه در ترکیه دارند. براساس گزارش «شاخص جهانی اکوسیستم استارت‌آپی ۲۰۲۱» که توسط مرکز تحقیقاتی اکوسیستم استارت‌آپی جهانی استارت‌آپ‌بلینک منتشر شده، ترکیه در بین ۱۰۰ کشور دارای بهترین اکوسیستم استارت‌آپی، رتبه ۴۴ را به خود اختصاص داده است. در ۳ ماه نخست سال میلادی ۲۰۲۱، ۶۱ کسب‌وکار نوپا از دولت کشور ترکیه برای نخستین دوره سرمایه‌گذاری خود ۵۰۹ میلیون دلار دریافت کردند، بنابراین باوجود تورم فزاینده در کشور ترکیه و وسعت کم این کشور نسبت به جمعیت حدود ۸۰ میلیونی آن، دولتمردان این کشور همچنان فضای ورود سرمایه‌های مالی و انسانی و همچنین رشد کسب‌وکارهای داخلی را باز نگه داشته‌اند.

اهمیت اشتغالزایی در ترکیه

ترکیه مانند تمامی کشورهای جهان، راه‌های مختلفی را برای پذیرش افراد به‌عنوان شهروند یا صدور ویزای موقت چند ساله برای مردم جهان قرار داده است. خرید ملک، سرمایه‌گذاری و ایجاد کسب‌وکار در این کشور، از مهم‌ترین شروط صدور ویزا یا ارائه کارت شهروندی هستند که هر یک شرایط مختص به خود را دارا است. برای اخذ شهروندی کشور ترکیه، افراد می‌توانند مبلغی را حدود ۲۵۰ هزار دلار امریکا به‌عنوان سرمایه‌گذاری وارد این کشور کنند. این رقم تا پیش از این، ۵۰۰ هزار دلار بود، اما در سال‌های اخیر به‌منظور تسهیل ورود سرمایه، ترکیه آن را به‌طور چشمگیری کاهش داد. افراد می‌توانند به شیوه‌های گوناگون به کسب‌وکارهایی که نیاز به سرمایه‌گذار دارند، منابع مالی خود را وارد کنند و از این طریق شهروند ترکیه شوند، اما اهمیت کارآفرینی برای ترکیه به این اقدام محصور نشده و دولت ترکیه به‌راحتی برای افراد متقاضی راه‌اندازی کسب‌وکار در این کشور، اجازه فعالیت صادر
می‌کند.

 به‌گزارش residencepermitturkey.com، دولت همزمان که به توسعه‌های اقتصادی توجه دارد، اشتغالزایی افراد بومی ترکیه را جزو اولویت‌های اصلی خود قرار داده است. هر فردی که قصد ایجاد شرکت یا راه‌اندازی کسب‌وکاری جدید در ترکیه را دارد، باید تعدادی از بومیان این کشور را به استخدام رسمی خود درآورد. تعداد مصوب استخدامی براساس مقیاس کسب‌وکارها متفاوت است، اما به‌طورکلی برای یک شرکت متوسط و به‌نسبت بزرگ، کارآفرین خارجی باید حداقل ۵۰ نفر ترکی را استخدام کند. این میزان برای شرکت‌های بزرگ تا پیش از این، ۱۰۰ نفر کارمند ترک بود.

تفاوت سرمایه‌گذاری و کارآفرینی

همان‌طور که پیش‌تر عنوان شد، سرمایه‌گذاری در ترکیه یکی از شیوه‌های رایج و قطعی دریافت شهروندی در این کشور است، اما سرمایه‌گذاری وجهه‌های گوناگون دارد؛ سرمایه‌گذاری تنها به‌معنای شراکت با شرکت‌ها و سهیم شدن در کسب‌وکارهای بومی نیست. یکی از شیوه‌های رایج و مهم سرمایه‌گذاری، خرید ملک است. افراد با خرید ملک در ترکیه می‌توانند ویزای موقت قابل‌تمدید ۳ تا ۵ ساله یا شهروندی دائم این کشور را اخذ کنند. تفاوت در این موضوع بر سر میزان سرمایه واردشده در خرید ملک است. به‌عبارتی، افراد تنها با خرید ملک با ارزش بالای ۲۵۰ هزار دلار می‌توانند شهروند دائم ترکیه شوند. برای دریافت اقامت نیز محدودیتی وجود ندارد و با هر مبلغی افراد می‌توانند اقدام به خرید ملک و دریافت اقامت کنند. از آنجایی که بازار ملک و ساختمان در ترکیه، اقتصادی قوی و پرتقاضا را تشکیل می‌دهد، از این‌رو دولت نگاهی ویژه به این بخش دارد، اما همواره این کشور نگاهی حمایتی به کارآفرینان دارد و اشتغالزایی را یکی از ارکان توسعه اقتصادی می‌داند.

توسعه امارات با ورود سرمایه‌های مالی و انسانی

کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس که تا دهه‌های قبل رنگ‌ و بویی از توسعه و سرمایه‌داری را ندیده بودند، در دهه اخیر تکامل‌های جدی را در بدنه اقتصادی خود تجربه کردند. امارات‌متحده‌عربی یکی از این کشورها است که ضمن نگه ‌داشتن ارزش واحد پول ملی خود در نوسانات اقتصادی جهانی، از سال‌ها قبل در کشور خود را برای ورود سرمایه‌گذاران و کارآفرینان باز کرد. امارات‌متحده‌عربی یک پادشاهی انتخابی از همبستگی 7امارت است که شامل ابوظبی (پایتخت)، عجمان، دوبی، فجیره، رأس‌الخیمه، شارجه و ام‌القیوین می‌شود. تشکیل‌دهندگان این پادشاهی بر این باور هستند که گستردگی فرصت‌ها در امارات زیاد است و کارآفرینان می‌توانند کسب‌وکار خود را از ابوظبی به کل خاورمیانه و جهان گسترش دهند.  به گزارش immigrantinvest.com، اخذ ویزای اقامت موقت در امارات‌متحده‌عربی بسیار ساده‌تر از گرفتن شهروندی این کشور است. در سال ۲۰۱۹، شیخ محمد یک سیستم ویزای «کارت طلایی» ایجاد کرد که امکان اقامت ۱۰ساله را ارائه می‌دهد.

این ویزای طلایی به دروازه‌ای برای راه‌اندازی کسب‌وکار در دوبی برای بسیاری از افراد تبدیل شده است، چرا که تا پیش از این، کارآفرینان می‌توانستند ویزای موقت ۵ ساله این کشور را اخذ کنند، اما امارات فرصتی را فراهم کرده تا سرمایه‌گذاران و افرادی که خواهان ایجاد کسب‌وکار در این کشور هستند، بتوانند از مزیت و فرصت اقامت ۱۰ ساله این مجموعه امارت بهره‌مند شوند. دارا بودن شهروندی یا حتی ویزای کشور امارات، مزایای اقتصادی ـ اعتباری بین‌المللی دارد. این عامل در کنار امن بودن بسترهای سرمایه‌گذاری در امارات‌متحده‌عربی باعث شده تا این کشور تبدیل به یک کشور بالقوه برای ورود کارآفرینان شود.

روش‌های سرمایه‌گذاری در امارات

پیش‌تر به فرصت‌های مختلف سرمایه‌گذاری در کشورها اشاره شد. در امارات‌متحده‌عربی نیز خرید ملک به‌عنوان یکی از مصادیق سرمایه‌گذاری شناخته شده و فردی که خواهان اخذ شهروندی این کشور است، باید ملکی حداقل به ارزش یک میلیون درهم خریداری کند، اما امارات‌متحده‌عربی طیف وسیعی از فرصت‌های تجاری را در اختیار افراد قرار داده و برای سرمایه‌گذاران و کارآفرینانی که سرمایه‌های کمتری در اختیار دارند نیز، برنامه‌هایی تدوین کرده است.

یکی از برنامه‌هایی که به کارآفرینان، ویزای ۵ الی ۱۰ساله امارات را اعطا می‌کند، ثبت شرکت در این کشور با پرداخت هزینه‌ای حدود ۲۰ هزار درهم (۲۰۰ میلیون تومان) و پرداخت سالانه ۵ درصد مالیات است.

با این اقدام، کارآفرینان می‌توانند با هزینه‌ای بسیار مقرون به صرفه، برای کسب‌وکار خود شرکت ثبت کرده و شروع به فعالیت‌های مختلف اقتصادی و تجاری کنند. همزمان نیز، برای خود و خانواده‌شان (غیر از پسران بالای ۱۸ سال) ویزای ۵ ساله امارات‌متحده‌عربی را دریافت کنند.

به‌گزارش immigrantinvest.com، اگر هم فردی قصد داشته باشد با سرمایه‌گذاری در کسب‌وکار، شهروندی امارات را اخذ کند، باید مبلغی حداقل ۵۰۰ هزار درهم را در پروژه‌ای در این کشور سرمایه‌گذاری کند.

به این ترتیب، امارات طی سال‌های اخیر به‌طورمداوم نسبت به اصلاح ساختارهای قانونی و مالی خود حرکت کرد تا افراد با بودجه‌های مالی مختلف بتوانند از مزیت کار و حضور در این کشور بهره‌مند شوند. این کار ضمن جذب سرمایه‌های خرد و کلان باعث شد تا به یکی از کشورهای جهان در امر حمایت از کارآفرینی تبدیل شود.

روی خوش کانادا به کارآفرینی

اگر بخواهیم فراتر از کشورهای منطقه را بررسی کنیم، نمی‌توانیم کشور کانادا را از قلم بیندازیم. کانادا همواره به‌عنوان یکی از کشورهای امن برای سرمایه‌گذاران و کارآفرینان شناخته شده و فرصت‌های ایجاد کسب‌وکاری که این کشور در اختیار افراد خارجی و حتی مردم بومی خود قرار می‌دهد، مثال‌زدنی است.

به‌گزارش canstartco.com، دولت فدرال کانادا اعلام کرد که در سال ۲۰۲۱، ۴۴.۵ میلیون دلار برای کمک به کارآفرینان و مشاغل کوچک سرمایه‌گذاری کرده است.

مزایای بی‌شماری مانند انواع کمک‌های مالی و وام‌های ارائه‌شده توسط دولت کانادا برای کمک به کارآفرینان در این کشور وجود داشته و این موارد کانادا را تبدیل به یکی از کارآفرین‌پذیرترین کشورهای جهان کرده است.

دولت کانادا اکنون بیش از صدها مزیت برای راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا در کانادا ارائه می‌دهد. این کشور حتی به افرادی که تنها ایده‌ای منحصر به فرد داشته و علاقه به کارآفرینی دارند، بسترها و منابع مالی اختصاص می‌دهد.

این شیوه برخورد کانادا تنها محصور به بومیان این کشور نیست و اتباع خارجی نیز می‌توانند از مزیت‌های قانونی و نگاه توسعه‌ای دولتمردان کانادا به کسب‌وکارهای نوپا بهره‌مند شوند. به‌عنوان مثال، یکی از راهکارهایی که افراد می‌توانند به‌راحتی اقامت موقت کانادا را اخذ کنند، ارائه طرح ایده برای تاسیس کسب‌وکاری جدید در این کشور است.

کارآفرینان با ورود سرمایه‌ای اندک، یک الی ۲ سال زمان برای اجرایی کردن ایده‌های خود دارند و پس از آن اگر به هر دلیلی نتوانند طرح اولیه خود را به‌ثمر برسانند، اجازه تغییر شغل خواهند داشت. به‌عبارت دیگر، کانادا هیچ‌وقت عرصه کارآفرینی را برای افراد محدود نمی‌کند.

برنامه‌های حمایت‌های مالی دولت از کارآفرینان

برای یک کارآفرین، الهام‌بخش‌ترین چیز روی زمین در هنگام راه‌اندازی یک استارت‌آپ جدید، دریافت بودجه برای شروع طرح روی کاغذ است. دولت کانادا کارآفرینان را در این جریان تنها نگذاشته و تامین منابع مالی را تنها محصور به حضور سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نکرده است. دولت کانادا اکنون بیش از صدها مزیت برای راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای جدید در کانادا ارائه می‌دهد.

از جمله این برنامه‌ها می‌توان به برنامه کمک به نوآوری (IAP) که توسط دولت فدرال تحت برنامه کمک تحقیقات صنعتی (IRAP) ارائه می‌شود، اشاره کرد. این برنامه برای شرکت‌های کوچک و متوسط و مشاغلی است که به‌دنبال نوآوری مبتنی بر فناوری هستند. IAP یارانه دستمزد را به کارفرمایان واجد شرایط تا ۱۲ هفته ارائه می‌دهد.

علاوه‌ بر آن، صندوق توسعه کارآفرینی و تجارت (EBD) به کارآفرینان جدید با ایده‌های نوآورانه و جدید برای استارت‌آپ‌ها، کسب‌وکارها و نهادهای تجاری برای گسترش کسب‌وکار خود در کانادا، حمایت مالی ارائه می‌کند.

صندوق نوآوری استراتژیک (SIF) ، یک ابتکار دولت کانادا برای تشویق کارآفرینان به ارائه نوآوری‌های جدید است. این صندوق به افراد تازه‌وارد با فرآیندهای مختلفی مانند ساده‌سازی فرآیند درخواست، پردازش سریع‌تر درخواست، کمک‌هایی زیادی کرده و فرآیند فعالیت آن بیشتر نتیجه‌محور است.

سخن پایانی

طی سال‌های اخیر، تعاریف مختلفی از کارآفرینی عنوان و در هر تعریف، از دریچه جدیدی به این مسئله نگاه شده است. تعریف کلی کارآفرینی در ابعاد جهانی، ایجاد یا استخراج ارزش اقتصادی است. با این تعریف، کارآفرینی به‌عنوان یک تغییر پرریسک در نظر گرفته می‌شود. در نهایت این تغییر می‌تواند ارزش‌های جدید اقتصادی و گاه غیراقتصادی را فراتر از آنچه افراد در نظر دارند، ایجاد کند. در جدیدترین تعریف کارآفرینی، نگاه کردن به مشکلات جهان به‌عنوان فرصت برای ایجاد تغییر است. بنابراین، نمی‌توان به کارآفرینان نگاهی سطحی و گذرا داشت. در این راستا، نقش دولت‌ها در ایجاد بسترهای امن برای ورود سرمایه و حمایت از ایجاد کسب‌وکارهای نوپا اهمیت زیادی دارد. کشورهایی که به کارآفرینان نگاه ایمن‌تر و صحیح‌تری دارند، از توسعه‌های اقتصادی و حتی تجاری بیشتری برخوردار هستند.