غذای نذری دادن در ماه محرم یکی از سنت‌های زیبا و پسندیده مسلمانان، به‌ویژه مردم ایران است، به‌طوری که در این ماه عزیز مردم به‌صورت گروهی در هیات‌ها و مساجد و حتی حیاط منازل به پخت غذای محرم مشغول می‌شوند تا آن را در بین مردم و عزاداران توزیع کنند. این روزها همه در تب و تاب برگزاری مراسم عزاداری سالار شهیدان (ع) و یاران باوفایش هستیم و یکی از سنت‌های خوب ما ایرانیان دادن غذای نذری است؛ هرچند کرونا این سنت را تا حدی به سمت توزیع بسته‌های مواد غذایی هدایت کرد اما هنوز هم در برخی شهرها و محله‌ها این سنت پابرجاست. در این میان موضوعی که برخی درباره آن بی‌مهری و غفلت می‌کنند محیط‌زیست اطراف‌مان است که با بی‌دقتی تمام، آن را با ظروف یکبار مصرف پلاستیکی آلوده می‌کنیم. از نشانه‌های ایمان، رعایت پاکیزگی و نظافت فردی و اجتماعی است؛ پس هر فرد مسلمان و مومنی باید به پاکیزگی محیط‌زیست خود بها بدهد.

فرهنگ‌سازی کنیم

محمود کلنگری- فعال محیط‌زیست: چه خوب است بعد از نذری خوردن ظروف و لیوان‌های یکبارمصرف را در درون سطل‌های زباله قرار دهیم و چهره خیابان‌های شهرمان را زشت و آلوده نکنیم. پس از رواج یافتن فرهنگ استفاده از ظروف یکبارمصرف پلاستیکی، شاهدیم مردم این ظروف را در کف خیابان‌ها و کوچه‌ها رها می‌کنند که این کار علاوه بر کثیف شدن شهر، زحمت بیش از پیش کارگران شهرداری را برای نظافت خیابان‌های شهر به‌دنبال دارد. علاوه بر این ظروف یکبار مصرفی که از جنس پلاستیک هستند، در طبیعت تجزیه نمی‌شوند و تا هزار سال به همان صورت باقی می‌مانند و باعث آلودگی خاک می‌شوند؛ از همین رو بهتر است دست‌کم، از ظروف یکبار مصرف گیاهی یا پلاستیکی تجزیه‌پذیر استفاده کنیم.  همان‌طور که به انجام اعمال ویژه ماه محرم و عزاداری امام حسین (ع) مشغول هستیم می‌توانیم با تمیز نگه داشتن محیط اطراف‌مان و نریختن ظروف یکبارمصرف در خیابان‌ها نشان دهیم که به محیط زیست‌مان اهمیت زیادی می‌دهیم و نسبت به بهداشت و نظافت آن احساس مسئولیت داریم. امسال هم با آغاز محرم به‌دلیل افزایش نذورات مردمی حجم تولید زباله‌ها به‌ویژه ظروف یکبارمصرف افزایش یافته که باید در این زمینه فرهنگ‌سازی صورت گیرد.

استفاده از ظروف خانگی

آزاده عرفانی‌فر- کارشناس تغذیه: استفاده از ظروف پلاستیکی یکبارمصرف برای سلامت شهروندان مضر است؛ بنابراین ظروف خانگی و ظروف یکبارمصرف گیاهی بهترین ظروف برای توزیع نذری هستند که توصیه می‌کنیم عزاداران هنگام دادن نذری از این ظروف استفاده کنند.

استفاده از ظروف یکبارمصرف و ریختن غذای داغ در آنها موجب بیماری‌هایی چون سرطان می‌شود، به همین دلیل بهتر از این نوع ظروف به هیچ عنوان در توزیع غذای نذری استفاده نشود.

پیشنهاد می‌شود باتوجه به مضراتی که استفاده از ظروف یکبار مصرف برای سلامت انسان و محیط‌زیست دارد، افراد برای نذری گرفتن از ظروف منزل خود استفاده کنند.

به‌علاوه اینکه رعایت بهداشت در پخت غذای نذری ازسوی مساجد، تکایا و هیات‌ها بسیار ضروری است. صاحبان هیات‌ها باید هنگام پختن غذاهای نذری ضوابط بهداشتی را رعایت کنید، چراکه رعایت نکردن ضوابط بهداشتی، امکان مسمومیت‌ غذایی افراد را به‌دنبال دارد. توصیه دیگر به شهروندان این است که غذاهای نذری بیش از ۲ روز در یخچال نگهداری

نشود. باید مواد اولیه برای تهیه و آماده‌سازی غذا از مواد اولیه سالم و بسته‌بندی شده تهیه شود.

پویش «محرم‌شهر پاک» در خوزستان

استفاده بی‌رویه و بدون محدودیت از کیسه‌های پلاستیکی و ظروف یکبارمصرف یکی از آسیب‌های زندگی امروزه است که خسارت‌های آن متوجه انسان و محیط‌زیست است.

گفته می‌شود سالانه حدود ۱۸۵‌ هزار تن و روزانه ۵۰۰ تن پلاستیک در ایران تولید می‌شود. بعضی منابع نیز مصرف پلاستیک در ایران را روزانه بیش از 3 هزار تن و سالانه حدود یک‌میلیون تن عنوان کرده‌اند که تجزیه آنها ۲۰۰ تا ۴۰۰ سال طول می‌کشد. این مسئله پویش‌های فعالان محیط‌زیست را به‌دنبال داشته که از آن جمله در ایام محرم بوده است. در خوزستان این پویش‌ها از حدود 4 سال پیش به صورت متوالی راه‌اندازی شده است.  هدف از راه‌اندازی پویش «محرم‌شهر پاک» در این استان ترویج فرهنگ استفاده نکردن از پلاستیک در میان عزاداران و فرهنگ نه به ظروف یکبارمصرف عنوان شد. در ۲ سال گذشته استفاده از ظروف یکبارمصرف برای ایام محرم و توزیع نذورات در این استان ممنوع اعلام شد. همچنین نشست‌هایی ازسوی اداره آموزش و مشارکت‌های مردمی اداره کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان با ائمه جماعات و مداحان برای همکاری در ترویج آموزه‌های زیست‌محیطی به‌ویژه در استفاده نکردن از ظروف یکبارمصرف پلاستیکی و جایگزینی آنها با ظروف پایه گیاهی برگزار شد. دوستداران محیط‌زیست خوزستانی در سال‌های اخیر فعالیت‌های گسترده‌ای برای کاهش مصرف ظروف پلاستیکی و پاکسازی محیط شهری داشته‌اند.

سخن پایانی

استفاده از ظروف یکبارمصرف در میان شهروندان به‌ویژه در مناسبت‌هایی مثل محرم، برای توزیع غذای نذری و چای و نوشیدنی در هیات‌ها و مواکب رواج پیدا کرده و متاسفانه برخی شهروندان با ریختن این ظروف در معابر، علاوه بر آلودگی محیط شهری، به تولید بیش از اندازه زباله‌های پلاستیکی نیز دامن می‌زنند، در حالی که این زباله‌ها بیشتر تجدیدناپذیر هستند. در همین راستا برخی توصیه می‌کنند شهروندان به‌جای توزیع غذای نذری گرم در ظروف یکبارمصرف پلاستیکی، از سبد غذایی خشک استفاده کنند؛ به‌عبارتی همان هزینه را صرف خرید اقلامی مثل برنج، روغن، ماکارانی، مرغ، گوشت، رب گوجه، حبوبات و... و آنها را بین نیازمندان توزیع کنند.