چهارشنبه 05 اردیبهشت 1403 - 24 Apr 2024
کد خبر: 19835
تاریخ انتشار: 1401/07/12 05:48

چابهار از تجارت جهانی عقب ماند

محمدرضا مودودی ـ سرپرست سابق سازمان توسعه تجارت ایران

 

چابهار بزرگترین بندر تجاری ایران در خارج از تنگه هرمز، نقطه اتصال کریدور شرق ایران به آبهای آزاد و نزدیکترین بندر به بازارهای آسیای میانه و افغانستان است. این بندر مهمترین مزیتها برای سرمایهگذاری را بهویژه در امر ترانزیت و انتقال بار دارد، اما باوجود تمام نقاط مثبت عنوانشده، طی دهههای گذشته این بندر آنطور که باید و شاید رشد نکرد. میتوان مهمترین دلیل این عقبماندگی را تامین نشدن زیرساختهای لازم و بهطورکلی بیتوجهی به منطقه آزاد چابهار عنوان کرد، بهطورکلی موارد متعددی را میتوان بهعنوان عوامل فعالیت محدود بندر چابهار معرفی کرد، اما مهمترین این دلایل، نبود وحدتنظر برای جذب سرمایهگذار خارجی است. ورود سرمایهگذاران خارجی در عرصههای اقتصادی مختلف در هر کشوری مانند تولید یا تجارت، میتواند زمینه رشد و توسعه را فراهم کند. این افراد میتوانند ضمن فراهم کردن منابع مالی مناسب برای توسعه و بهبودهای زیرساختی، دانش فنی را برای ارتقای فعالیتها وارد کشور کنند، از اینرو توجه به ورود سرمایههای خارجی از اولویتهای مهمی است که طی سالهای اخیر نسبت به آن بیتوجه بودیم. تا اواخر دهه 90، مشکلات قانونی متعدد سبب شده بود تا سرمایهگذاران خارجی نتوانند بهراحتی وارد فعالیتهای اقتصادی و تجاری در ایران شوند. افراد مختلفی از کشورهای مختلف بهویژه همسایگان ایران، تمایل زیادی برای سرمایهگذاری ثروت خود در بنادر ایران داشتند، اما بهدلیل وجود قوانین بازدارنده، شرایط سختگیرانهای برای ورود سرمایهگذاران وجود داشته و این موضوع سبب شد تا افراد از سرمایهگذاری در ایران منصرف شوند. حتی طی این مدت، شاهد خروج سرمایههای خارجی از پروژههای داخلی بودیم که یکی از دلایل این اتفاق را باید مانعآفرینی قوانین عنوان کرد، هرچند طی سالهای اخیر تفاهمنامههایی میان ایران و برخی کشورهای منطقه برای توسعه و بهبود وضعیت چابهار منعقد شد، اما این قراردادها تا به امروز ثمره چشمگیری نداشتهاند. مشکل دیگری که مانع توسعه بندر چابهار شده، کمبودهای تجهیزاتی و زیرساختی است. متاسفانه زیرساختهای لازم برای جابهجایی کالا در کریدور شمال ـ جنوب وجود نداشته و هنوز نتوانستهایم بندر چابهار را به همسایگان شمالی کشور متصل کنیم تا از طریق این بندر، بتوانیم جابهجایی کالاها را در سطح گسترده شاهد باشیم، بنابراین کشورهای همسایه ایران نتوانستند از شرایط ژئواکونومیک ایران استفاده کنند و سایر مسیرهای جایگزین را برای فعالیتهای تجاری خود برگزیدند که این یک اتفاق نامطلوب در عرصه تجارت بینالمللی ایران بهشمار میرود. نقایص زیرساختی تنها مربوط به خود بندر نیست و شرایط دیگری نیز در عملکرد بندر چابهار تاثیرگذار هستند، بهعنوان مثال، زمانی که کشتی وارد بندر شده و تخلیه بار را انجام داده، باید کامیونها وارد بندر شده و بار را تحویل گیرند، اما از آنجایی که فعالیتهای صادراتی چشمگیری نداریم، کامیونهای خالی وارد این بنادر شدند تا بارها را به بخشهای مختلف منتقل کنند. نبود بار صادراتی برای تحویل به بنادر، صرفه اقتصادی را برای حملونقل بارهای وارداتی از بین میبرد، چرا که تنها در یک مسیر کامیونها بار داشته و هزینه حملونقل افزایش چشمگیری خواهد یافت، بنابراین بیشتر کامیونداران و رانندگان تمایلی برای حمل بار از بندر چابهار ندارند. از سویی دیگر، برای انتقال بار از این بندر به کشورهای همسایه مانند پاکستان و افغانستان، سیستم حملونقل ریلی توسعه چندانی نیافتند و این کشورها خط ریلی مناسبی برای انتقال بار ندارند،پس تنها راه، حمل بار با کامیون است که بهدلیل بهصرفه نبودن، این حملونقل انجام نمیگیرد،از اینرو نبود زیرساختهای تجهیزاتی مانند حمل بار در محدودههای داخلی و خارجی از اهمیت بالایی قرار دارد. زمانی که بار نتواند از بندری منتقل شود، این بندر بهتدریج ضعیف و کمفعالیت شده و بندر چابهار نیز در چنین شرایطی قرار دارد،بنابراین ضروری است تا ضمن در نظر گرفتن برنامههای جدی برای توسعه صادرات بهویژه از بندر چابهار، زیرساختهای تجهیزاتی در محدودههای داخلی و همچنین مرزهای مهم با کشورهای همسایه را تامین کنیم.

 

 

 


کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/3kekk8