دولت در چند مدت اخیر، بحث اجرایی کردن طرح کالابرگ را به‌طور جدی پیگیری کرده و خبرهایی مبنی بر احتمال اجرایی شدن آن از مهر امسال به‌گوش می‌رسد. به‌گفته معاون وزیر اقتصاد، دولت با مسئولیت وزارت رفاه و بانک مرکزی در حال پیگیری اجرای پایلوت طرح کالابرگ است و زیرساخت‌های فنی نیز آماده شده.

دولت خبر داده امکان اجرای پایلوت آن از مهر برای برخی کالاها وجود دارد تا نرخ این کالاها با نرخ سال ۱۴۰۰ محاسبه شود، از این‌رو پرداختن به ابعاد این طرح و همچنین پیامدهای احتمالی آن، شایان توجه به‌نظر می‌رسد.

 اجرای طرح کالابرگ از چندین جهت شایان بررسی است؛ نخست آنکه باید دید زیرساخت‌های فنی و تجهیزاتی این کار تا چه میزان آماده و مهیا شده، چرا که نقص‌های فنی در طرح‌های این‌چنینی، رکنی اساسی و مهم را ایفا می‌کند. از سویی دیگر، تنها آماده بودن زیرساخت‌ها از سوی نهادهای دولتی، کافی نبوده و باید دید مردم نیز به‌عنوان طرف مقابل و بازیگر اصلی این طرح، تا چه حد برای اجرایی شدن طرح کالابرگ آماده
هستند.

 بخشی از مردم همواره زیرساخت‌های فنی لازم مانند حساب بانکی را ندارند یا حتی هنوز یارانه‌ای به‌دلیل نقایص فنی به آنها پرداخت نمی‌شود.

 این بخش از مردم از اقشار ضعیف و پایین‌دست جامعه هستند که از اتفاق بیشتر از سایرین به حمایت‌های مالی دولت نیاز دارند.

 برای پرداخت یارانه یا دیگر حمایت‌های دولتی هنوز برای این بخش از جامعه زیرساخت‌هایی فراهم نیست و اجرای طرح کالابرگ، می‌تواند این بخش را از دسترسی به کالاهای اساسی مهم محروم کند.

در ادامه، این اقشار پایین‌دست برای تهیه مایحتاج خود مجبور هستند از بازار سیاه کالاها را خرید کنند که در نهایت به ضرر آنها تمام خواهد شد.

یکی از پیامدهای مهم اجرای طرح کالابرگ، ایجاد بازار سیاه برای اقلام اساسی است. در این شرایط، کالاهای اساسی چند نرخی شده و هر زمان که افراد به هر دلیلی نتوانند مایحتاج بدیهی خود را توسط کالابرگ تهیه کنند، باید آن را با قیمت‌های چندبرابری از بازار آزاد و بازار سیاه خریداری کنند. در این شرایط همهمه‌های جدی در بازار رخ می‌دهد و اقتصاد به‌سامان نخواهد رسید.

بدیهی است، ایجاد کالابرگ باعث شکل‌گیری صف‌های طولانی برای خرید کالاهای اساسی می‌شود و چالش‌های جدیدی را برای مردم پدید خواهد آورد. با شکل‌گیری بازار سیاه برای کالاهای اساسی مردم، حاکم شدن ثبات اقتصادی، امری دور از ذهن به‌نظر می‌رسد، حتی برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند سوءاستفاده‌های زیادی در بحث اعطای کالابرگ و خرید و فروش با آن شکل خواهد گرفت که این موضوع از دیگر مشکلات اجرای طرح کالابرگ است.

 از سویی دیگر، کارشناسان معتقدند زمانی که دولت بر کالاهای اساسی تمرکز داشته باشد و با تصمیمات خود مبادله کالا را در بازار محدود کند، توازن عرضه و تقاضا نیز به هم خواهد خورد، در این صورت، تولیدکننده نیز با تغییر قیمت‌های تمام‌شده کالای خود، به‌دلیل افزایش تقاضا، تنش‌های بازار را بیشتر می‌کند، بنابراین به‌نظر می‌رسد با اجرای طرح کالابرگ، بازار، آشفتگی سنگینی را تجربه کند و چالش‌های جدید و سخت‌تری برای مردم ایجاد شود و حتی در صورت آماده بودن بسترهای فنی و زیرساختی، نمی‌توان به ابعاد اجرای این طرح خوش‌بین بود.

کشورهای اروپایی برای تنظیم اقتصاد خود، بازار را به‌دست عرضه و تقاضا می‌سپرند و قوانین بازار آزاد در این کشورها حاکم است. در چنین شرایطی، هر شخص متناسب با نیاز و موجودی بازار، سبد کالایی خود را تنظیم و مدیریت می‌کند و در این میان بازار می‌تواند به ثبات و سامان برسد.