جام جهانی قطر بیست‌ودومین جام جهانی فوتبال محسوب می‌شود. این مسابقات از ساعت 19:30 روز 29 آبان در 8 ورزشگاه و 5 شهر کشور قطر برگزار خواهد شد. این نخستین جام جهانی محسوب می‌شود که یک کشور از جهان عرب میزبان آن است و همچنین بعد از جام جهانی ۲۰۰۲ ، دومین‌بار است که جام جهانی در آسیا برگزار خواهد شد. به‌علاوه این جام جهانی آخرین دوره از مسابقات محسوب می‌شود که در آن ۳۲ تیم شرکت خواهند کرد.

میزبانی ایران از گردشگران جام جهانی یک فرصت استثنایی برای کشور ایران محسوب می‌شود تا ظرفیت‌های خود را نمایان کرده و صنعت گردشگری را به‌شکل کاملا محسوسی توسعه بخشد. بدون‌شک رویدادهای مهم ورزشی همیشه فرصتی برای تکمیل زیرساخت‌های صنعت گردشگری محسوب می‌شوند. یک رویداد ورزشی جهانی مانند جام جهانی قطر که با مشارکت تعدادی از جزایر ایران برگزار می‌شود، یک فرصت عالی برای تکمیل زیرساخت‌های کشور در این جزیره‌ها مانند هتل‌ها، جاده‌ها، اسکله‌ها و از همه مهم‌تر نمادهای شهری و توسعه آنها محسوب می‌شود.

یک فرصت استثنایی برای ایران

قطر کشوری کم‌جمعیت و کوچک محسوب می‌شود که تنها یک درصد از مساحت ایران و حدود ۸ برابر مساحت جزیره قشم را دارد. مساحت کم این کشور باعث شده که احداث کردن هتل‌ها و ورزشگاه‌ها در آن با مشکل روبه‌رو شود، زیرا جمعیت ۳ میلیون نفری قطر نیاز چندانی به این حجم از امکانات ندارد. به‌همین دلیل برخی ورزشگاه‌ها بعد از برگزاری مسابقات جام جهانی دوباره برچیده خواهند شد. برای مثال، برخی هتل‌های شناور قطر برای پوشش دادن جام جهانی روی آب ساخته شدند. ۱۶ هتل که هرکدام از آنها ۱۰۱ اتاق داشته و در مجموع می‌توانند ۱۶۱۶ مسافر را اسکان دهند. همچنین مکان‌یابی آنها در نزدیکی ورزشگاه لوسیل یعنی محل برگزار شدن دیدار افتتاحیه و فینال جام جهانی قطر است و این هتل‌ها بعد از پایان مسابقات، برچیده خواهند شد.

در این بین با در نظر گرفتن محدودیت‌هایی که کشور قطر به‌واسطه مساحت اندک خود دارد، می‌توان استفاده از جزایر ایران را بهترین فرصت دانست تا به میزبانی جام جهانی قطر کمک کنند و از میزان بار و فشار این اتفاق بکاهند. جزایر ایران با توسعه زیرساخت‌ها می‌توانند گردشگری را رونق بخشیده و دیگر نیازی به برچیدن ورزشگاه‌ها و هتل‌ها در این جزایر نیست. گاهی اوقات، هزینه از بین بردن یک هتل یا ورزشگاه بیشتر از هزینه احداث، صدمات جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست خواهد زد.

میزبانی ایران از گردشگران جام جهانی به‌واسطه این مسابقات پرطرفدار، یک فرصت واضح و مسلم بود که تا حد بسیار زیادی از دست رفت. صمت در این گزارش آماده‌سازی تمامی زیرساخت‌ها برای جام جهانی قطر از سوی ایران را بررسی کرده است.

کیش آماده استقبال از مسافران جام جهانی

مهدی کشاورز، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش در رابطه با اقدامات انجام‌شده برای رویداد جام جهانی به صمت گفت: به‌علت تشابه آب‌وهوایی جزیره کیش و نزدیکی فاصله با کشور قطر و داشتن زیرساخت‌های هتلی و گردشگری، این شهر به‌عنوان یکی از کانون‌های جذب گردشگران و هواداران فوتبال در ایام جام جهانی ۲۰۲۲ قطر معرفی شده است. برپایی رویداد جام جهانی قطر، فرصتی خوبی برای معرفی و ارائه ظرفیت‌های منطقه آزاد کیش است و هیات‌های ورزشی جزیره بر آسیب‌شناسی‌های متناوب و مهیاسازی زیرساخت‌ها در راستای رشد و توسعه ورزش و گردشگری ورزش مکلف هستند.

کشاورز در ادامه گفت: هواپیمایی کیش به‌عنوان یکی از ابزارهای منطقه آزاد کیش در صنعت گردشگری می‌تواند در ارائه خدمات شایسته به گردشگران از اقصی نقاط دنیا نقش‌آفرینی کند. باتوجه به فاصله نزدیک جزیره کیش تا قطر، در هفته ۳۶ پرواز بین ایران و قطر‌ بر شمار پروازها افزوده خواهد شد.

فرودگاه مکانیزه میزبان گردشگران

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش در راستای زیرساخت‌های موجود در جزیره کیش به صمت گفت: زیرساخت‌های جزیره کیش برای کمک به برگزاری مسابقات جام جهانی تا حدودی آماده شده است. بندرگاه کیش مجهز به یک پایانه مسافری 2طبقه به مساحت ۱۱ هزار مترمربع است که دارای 2 سالن ورودی و خروجی برای سرویس‌دهی به مسافران داخلی، خارجی و کارکنان شاغل در سکوهای نفتی است.

زمین‌های هیبریدی برای نخستین‌بار در کشور

وی بازسازی و احداث چمن هیبریدی برای نخستین‌بار در کشور به مساحت حدود ۱۰ هزار مترمربع را تلاشی در راستای آماده‌سازی زیرساخت‌ها جزیره کیش دانست. تمام مواردی که برای سرویس‌دهی در ایام برگزاری مسابقات جام‌جهانی در نظر گرفته شده و اهمیت دارد، از جمله زمین‌های فوتبال و سالن‌های بدنسازی با سرعت بسیار خوبی پیش رفته‌اند تا در فرصت باقیمانده بتوان استقبال خوبی را از این رویداد جهانی ثبت کرد.

آمادگی برای جذب گردشگر

سهمیه ایران در هر بازی جام جهانی ۸ هزار بلیت است و در این بخش باید رایزنی‌ها انجام گیرد که گردشگر و مسافر بعد از دیدن بازی از طریق کشتی یا هواپیما وارد جزیره شود و یکی از مزیت‌های کیش، فاصله اندک این جزیره با قطر است.

از نظر هوایی، این جزیره با دوحه تنها ۲۷۵ کیلومتر فاصله دارد و در کمتر از ۴۰ دقیقه می‌توان از طریق هوایی از کیش به دوحه رسید، یعنی برای دیدن یک بازی در ساعت ۶ عصر کافی است، مسافران ساعت ۴ عصر سوار هواپیما شوند تا به‌موقع به بازی برسند، البته از طریق دریا هم می‌شود از کیش به قطر رفت.

این مسیر که می‌تواند جذابیت‌های گردشگری زیادی برای گردشگران و طرفداران داشته باشد، ۶ ساعت طول می‌کشد. در ضمن، کیش از نظر آب‌وهوایی شرایطی بسیار شبیه قطر دارد که می‌تواند به‌عنوان کمپ تیم‌های ملی کشورهای شرکت‌کننده در جام جهانی هم انتخاب شود.

از فرصت جام جهانی استفاده کنیم

مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی در رابطه با این موضوع به صمت گفت: برگزاری جام جهانی فوتبال در کشوری مثل قطر که در همسایگی ایران قرار دارد، فرصت مناسبی برای اقتصاد و گردشگری ایران بود که متاسفانه آن‌طور که باید برایش برنامه‌ریزی نشد و باتوجه به فرصت اندکی که تا شروع این رویداد مهم ورزشی باقی مانده، یک فرصت‌سوزی بزرگ انجام گرفته است.

وی افزود: مناطق آزاد و شهرهای جنوبی کشور، اگر آماده پذیرایی از مسافران و تماشاگران جام جهانی قطر می‌شدند، به‌طورقطع زمینه بسیار خوبی برای اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی در این شهرها شکل می‌گرفت، اما متاسفانه جز در شهرهایی مثل کیش برخی زیرساخت‌ها آنچنان زمینه‌ساز جذب تماشاگران جام‌جهانی نیست و باید در این مدت کوتاه روی این زیرساخت‌ها کار شود.

وزارت خارجه صدور ویزا را تسهیل کند

به گفته این اقتصاددان، باتوجه به شرایط ایران که در نزدیکی مرزهای دریایی کشور قطر قرار دارد، در دوران جام جهانی اگر شرایط و تمهیدات محدودی برای بهبود وضعیت به‌کار برده شود، به‌طورقطع می‌توانیم از ظرفیت برگزاری جام جهانی در قطر برای رشد و توسعه اقتصاد ایران استفاده کنیم.

افقه عنوان ‌کرد: اگر بخواهیم در این فرصت باقیمانده از شرایط فراهم‌شده در قطر به بهترین شکل استفاده کنیم، دولت و وزارت خارجه باید وضعیت صدور ویزا را تسهیل کنند تا بتوانیم شاهد استفاده حداکثری از ظرفیت حضور مسافران جهانی در قطر باشیم. هر چند، مسائل فرهنگی و مذهبی در کشور وجود دارد که  روی حضور و سفر مسافران به درون کشور تاثیرگذار است.

شرایط را برای حضور تماشاگران در ایران مهیا کنیم

افقه ادامه داد: گردشگران و مسافرانی که سازگاری بیشتری با محدودیت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ایران دارند، اگر شرایط سفر برای آنها مهیا باشد، قطعا به ایران خواهند آمد و ما باید شرایط را برای حضور این افراد در کشور و استان‌های جنوبی ایران از جمله خوزستان مهیا کنیم تا بتوانیم نهایت بهره‌برداری را از فضای ایجادشده در جام جهانی داشته باشیم و بیشتر از این فرصت‌سوزی نکنیم.

دولت باید برای استفاده از ظرفیت‌های برگزاری جام‌ جهانی برنامه‌ریزی کند تا از این فرصتی که مهیا شده، چه در صنعت گردشگری و چه در راستای بالا بردن ظرفیت‌های اقتصادی، حداکثر استفاده را ببرد.

اقتصاد گردشگری در کشور فراموش شده است

افقه ادامه داد: اقتصاد گردشگری یکی از مسائلی است که طی سالیان گذشته در کشور فراموش شده، اما اکنون که فرصت به این وسعت و در سطح جهانی در همسایگی ایران در حال رخ دادن است، باید نهایت استفاده از آن را داشته باشیم. باید متناسب با این شرایط و وسعت برنامه‌ریزی داشته باشیم و زیرساخت‌ها را مهیا کنیم، زیرا زیرساخت‌های شهرهای جنوبی کشور جز جزیره کیش، چندان برجسته و مناسب نیست و باید هرچه می‌توانیم زیرساخت‌ها را مهیا کنیم. وی در پایان گفت: در طول دهه‌های اخیر، فرصت‌های استثنایی را برای رشد شاخصه‌های اقتصادی کشور و استفاده از ظرفیت کشورهای همسایه از دست داده‌ایم.

 بروکراسی‌های ناکارآمد و نداشتن برنامه‌ریزی در بخش‌های مختلف باعث شده تا از فرصت‌های این‌چنینی برای بهبود رفاه و معیشت مردم در کشور کمترین بهره را ببریم، اما امیدواریم شرایطی مهیا شود تا بتوانیم از ظرفیت ایجادشده درباره برگزاری جام جهانی قطر، نهایت استفاده را ببریم.

سخن پایانی

باتوجه به اینکه فقط چند روز تا شروع رویداد بزرگ جام جهانی ۲۰۲۲ قطر مانده است، کشور فرصت کمی برای انجام هماهنگی‌های لازم برای بهره‌برداری از این فرصت طلایی اقتصادی دارد، هرچند این کشور در طول ۱۰ سال گذشته زیرساخت و ظرفیت‌های لازم را متناسب با تعداد تماشاگرانی که پیش‌بینی شده، وارد این کشور شوند، به‌وجود آورده است، اما انتظار می‌رفت، درک این مسئله که کشور ساحلی و کوچک قطر می‌تواند ایران را نیز در این امر سهیم کند؛ مسئولان کشور ما را به مطالعه و برنامه‌ریزی برای انجام اقدامات مقتضی و توسعه زیرساخت‌های لازم وادارد، اما متاسفانه تاکنون هیچ اقدام درخور توجهی در این راستا انجام نشده و بحث مشارکت ایران در بهره‌برداری از فرصت بی‌نظیر جام جهانی قطر، در حد همان بحث و تبادل‌نظر باقی مانده است. این در حالی است که باتوجه به مساحت ۱۱ هزار کیلومترمربع کشور قطر که در حدود وسعت استان قم است و باتوجه به نبود تفریحات و جاذبه‌های متنوع و  برخوردار نبودن از تنوع آب‌وهوایی، به‌طورقطع تماشاگران جام جهانی ترجیح می‌دهند، مدتی از اقامت 2هفته‌ای خود در قطر را به سفر به کشورهای اطراف اختصاص دهند. در این میان، کشور ایران از حیث برخورداری از تنوع و جاذبه‌های ممتاز گردشگری و همچنین فاصله اندکی که با این کشور دارد، به‌نظر می‌رسد اقبال بیشتری را در جذب تماشاگران این رویداد نسبت به سایر کشورهای همسایه قطر دارد که متاسفانه تا این زمان تحقق نیافته است.