دوشنبه 28 اسفند 1402 - 18 Mar 2024
کد خبر: 20740
نویسنده: شهرام شیرکوند
تاریخ انتشار: 1401/09/09 10:33

نقش استراتژیک «اقتصاد دفاع» در امنیت

شهرام شیرکوند - پژوهشگر صنعت
نقش استراتژیک «اقتصاد دفاع» در امنیت

بیتردید «امنیت» یکی از اساسیترین مولفههای اجتماعی است که وجود آن در تمام جوامع بشری، از ضروریات محسوب میشود و بدون آن زندگی و خوشبختی اجتماعی برای آحاد مردم امکانپذیر نیست؛ امری که در واقع منشأ و زیربنای تمامی امور بوده و بدون آن هیچگونه فعالیت فردی و اجتماعی دیگر، انجامپذیر نخواهد بود. امروزه این فرهنگ در بین عموم یا بیشتر نظامهای حکومتی پذیرفته شده که برای تامین امنیت، باید قدرت نظامی را افزایش داد و در برابر چالشهای داخلی و تهدیدهای خارجی به دفاع برخاست. هیچ نهاد سیاسی در تامین امنیت و اقتدار ملی، بینیاز از قوه قهریه نیست. «دفاع» عبارت است از کلیه فعالیتهایی که بهمنظور مقابله با تجاوزات خارجی یا داخلی و نیز ایجاد امنیت ملی ازسوی سازمانهای دفاعی کشور صورت میگیرد. بخش دفاع مجموعهای از سازمانهایی است که در یک کشور و در یک ارتباط نظاممند با یکدیگر و با هدف تامین امنیت ملی و مقابله با تجاوزات خارجی و تهدیدات فعالیت میکنند.

 مقوله دفاع و تامین امنیت کشور توسط دولت همواره موردتایید و توافق همه مدیران و اقتصاددانان بوده و تامین هزینههای این بخش ازسوی دولتها با هدف ایجاد امنیت در کشور قابلتوجیه است. برای تامین و تضمین امنیت ملی علاوه بر ابزار نظامی، اعمال سیاستهای اقتصادی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.

علم اقتصاد دفاع (Defence Economics)، یکی از موضوعات علم اقتصاد و با عملکرد اقتصادی دولت در بخش امنیت مرتبط است. در بیشتر کشورهای توسعهیافته و پیشرفته به موازات سرمایهگذاری در بخشهای اقتصادی و نظامی، در حوزه حملونقل نیز سرمایهگذاریهای لازم انجام شده تا توسعه ارتباطات با مشکلات زیرساختی مواجه نشود.

به این ترتیب میتوان گفت نقش استراتژیک حملونقل کشور در حوزههای مختلف کسبوکار و توسعه رفاه اجتماعی غیرقابلانکار است؛ بنابراین صنعت حملونقل میتواند نقش مهمی در مقاوم شدن حوزههای اقتصادی و دفاعی کشور ایفا کند و به این لحاظ رفع موانع توسعه این بخش از اهمیت ویژهای برخوردار است.

 رفع موانع سرمایهگذاری در صنعت حملونقل، برای تسریع در روند توسعه کشور و مرتفع کردن موانع توسعه این حوزه با تقبل هزینههای این بخش ازسوی دولت اجتنابناپذیر است. در این بین آمیختگی سیستم حملونقل با زندگی مردم از بعد دسترسی به خدمات اجتماعی و رفاهی و نقشآفرینی این سیستم در ارتقای سطح کیفی زندگی و رفاه اجتماعی، نشان از نقش اجتماعی حملونقل در مقاطع مختلف دارد.

 از سوی دیگر هزینهکرد برای بخشهای دفاع و امنیت، دارای اثرات مثبتی مانند ایجاد سرمایههای انسانی و اشتغال بهویژه در کشورهای در حال توسعه است. البته توسعه نیروی انسانی بخش دفاعی در ایران بر رشد اقتصادی کشور تاثیر مثبت داشته که این امر میتواند ناشی از سیاستها و مدیریت مناسب منابع انسانی دفاعی در کشور باشد.

 توسعه سرمایههای انسانی در بخشهای دفاعی و توسعه حملونقل بخشهای نظامی از اهداف مهم سیاستگذاری دولتهای کشورهای در حال توسعه است.

این سیاست در حالی در صدر برنامههای کشورهای در حال توسعه قرار گرفته که اقتصاددانان رشد سرانه تولید ناخالص ملی را مهمترین شاخص پیشرفت نمیدانند. بهباور این گروه کشورهای کمترتوسعهیافته عمدتا از برنامههای توسعه اشتغال و کاهش فقر و بیکاری دور و از نظر اجتماعی نیز متحمل مشکلات فراوانی هستند؛ بنابراین در سالهای اخیر متولیان برنامهریزی توسعه بیش از اینکه روی توسعه اقتصادی تمرکز کنند، روی فرصتهای اشتغال تمرکز دارند تا به این ترتیب بتوانند بیکاری و فقر را در کشور کاهش
 دهند.

نکته قابلتامل اینکه در «اقتصاد دفاع»، نیرو و سرمایه انسانی بهعنوان یک دارایی مهم و استراتژیک، حائز اهمیت است و در تصمیمگیریهای دفاعی نقش مهمی دارد.

 سرمایه انسانی فراتر از تجهیزات و امکانات نظامی، روابط بینالمللی، بودجههای ساختار نیرو و... بوده و اهرم قوی در تفکر و تحلیل استراتژیک دفاعی کشور بهشمار میرود. از سوی دیگر طبق آمار حدود یک درصد جمعیت جهان در بخش دفاع اشتغال
 دارند.

باتوجه به تمام موارد یادشده بهنظر میرسد نقش بیبدیل حملونقل در روانسازی سیستمهای مدیریتی و تصمیمگیری، ایجاد اشتغال و توسعه کسبوکار، این باور را تقویت میکند که حملونقل از ارکان اصلی اقتصاد دفاع و عاملی بیرقیب در افزایش رفاه اجتماعی است، به همین دلیل است که امروزه حملونقل زمینی، ریلی، هوایی و دریایی نقش بیبدیلی در جابهجایی کالا و مسافر کشور دارد. باتوجه به این نقش کلیدی توسعه حملونقل بهترین راهکار برای افزایش رفاه اجتماعی و گامی بلند در جهت توسعه اقتصادی کشور بهشمار میرود.


نویسنده:
کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/4p5ar6