چهارشنبه 08 فروردین 1403 - 27 Mar 2024
کد خبر: 19929
تاریخ انتشار: 1401/07/19 04:56
نظر کارشناسان بازار قطعات یدکی درباره پایان مهلت خوداظهاری

فروش زیرمیزی قطعات یدکی قوت گرفت

باهدف مقابله با قاچاق کالا، ۱۱۰ هزار قلم کالا، شناسه رهگیری دریافت کرده‌اند. کیفیت، موضوع اصلی طرح شناسنامه‌دار کردن قطعات یدکی حوزه خودرو و لوازم‌خانگی است.

پارادوکس جدید در بازار قطعات یدکی

بهدنبال اجرایی شدن طرح وزارت صنعت، معدن و تجارت برای ساماندهی بازار قطعات یدکی، در مرحله نخست تمام فعالان در حوزه قطعات یدکی خودرو اعم از تولیدکننده، واردکننده، توزیعکننده و خردهفروش باید تا ۱۵ مهر در سامانه جامع تجارت ثبتنام میکردند و در مرحله دوم، کالاها باید شناسهدار شوند. در این زمینه، تاکنون بیش از ۶۰ هزار شناسه کالا برای لوازمیدکی خودرو صادرشده که هر یک از این شناسهها مربوط به یک نوع کالا با یک برند و ویژگی خاص است.

طرح ابتدا با دو قلم کالای باتری و کمکفنر اجرا و البته همزمان شناسهگذاری ۵۴ طبقه از گروه کالاهای لوازمیدکی شروع شد. در مجموعه گروههای کالایی برای ۳۱۴ طبقه کالا، شناسهگذاری در حال انجام است. در دو قلم کالای اعلامشده در طرح، ۱۱۰۰ شناسه برای کمکفنر و ۳۸۰۰ شناسه برای باتری موجود است که شامل انواع کالاها و برندها میشود. از ۱۵ مرداد تا ۱۵ مهر به بنکداران و فروشگاهداران مهلت داده شد موجودی قطعات خود را در سامانه جامع تجارت اظهار و کدشناسا دریافت کنند، در غیر این صورت موجودی آنها به عنوان کالای قاچاق ضبط خواهد شد.

طرح مبارزه با قاچاق کالا

قانون جدید که اصلاح قانون مبارزه با قاچاق است این امکان را به ما میدهد تا بتوانیم کسانی که خدماتدهنده کالاهای بیکیفیت و قاچاق هستند، جرمانگاری شوند و مثل سابق نیست که کالاهای قاچاق در شبکه رسمی کشور مبادله شوند.

مرحله نخست طرح کدشناسا، ۱۵ فروردین امسال آغاز شد و قرار بود تا خرداد تمام کمکفنرها و باتری خودروهای موجود در بازار هم وارداتیها و هم تولید داخل، دارای کدشناسا شوند. در ادامه، ۵۳ قلم اضافه شد و در حالحاضر این کد برای ۵۵ قطعه در بازار لوازم یدکی الزامی شده است. دومین مهلت برای دریافت کد شناسا، ۱۵ مرداد تعیین و در نهایت بهدلیل آماده نبودن زیرساختها، تا ۱۵ مهر تمدید شد. از این تاریخ به بعد، هر یک از این ۵۵ قلم که موفق به دریافت کد رهگیری نشوند، کالای قاچاق محسوب شده و ضبط
می
شود.

براساس سخنان فعالان بازار قطعات یدکی، سامانه جامع تجارت، پنجرهای برای اظهار قطعات موجود در بازار دارد، فعال نبوده و کدی صادر نکرده است. حال با این شرایط، آیا موجودی بازار قطعات یدکی به عنوان کالای قاچاق جمعآوری خواهد شد؟ آیا این موضوع منجر به خالی شدن بازار و کمیابی کالاها نمیشود؟

کد رهگیری دردسرساز شد

امیرحسین صیرفی از کارشناسان بازار قطعات یدکی خودرو درباره پایان مهلت اظهار اقلام بدون کد رهگیری در بازار به صمت گفت: تا امروز (۱۷ مهر) پنجرهای نظر که در سامانه جامع تجارت برای ثبت کالاهایی که دارای کد شناسا نیستند، درنظر گرفته شده بود، فعال نشده است. از ۱۵ مرداد قرار بود این پنجره فعال شود تا دارندگان ۵۵ قلم کالا که نیازمند کد رهگیری هستند، آنها را اظهار و کد شناسا دریافت کنند.

وی افزود: برای مدت کوتاهی این پنجره باز شد و تعدادی از فعالان بازار قطعات یدکی، قطعاتی را بهثبت رساندند، اما تا امروز حتی این اقلام ثبت شده هم موفق به دریافت کد رهگیری نشدهاند، زیرا از سوی نهاد مربوطه مورد بررسی قرار نگرفتهاند.

وی افزود: از ابتدای هفته، موجودی مربوط به این اقلام در بازار، کالای قاچاق محسوب شده و بهراحتی قابل ضبط هستند. او در ادامه سخنان خود عنوان کرد: بازرسان با حضور در بازار قطعات یدکی بهدنبال جمعآوری قطعات بدون کد شناسا بودند که در نهایت منجر به تشنج در بازار شد. عدم برنامهریزی درست و فراهم نبودن زیرساختها سبب شده پارادوکسی در بازار قطعات یدکی کشور بهوجود آید و سرمایه افراد در صف قاچاق قرار گیرد.

چه کسی باید پاسخگو باشد

صیرفی با بیان اینکه ضرورت دارد وزارت صنعت، معدن و تجارت هرچه زودتر مسئله را مورد رسیدگی قرار دهد، گفت: درحالحاضر فعالان بازار قطعات یدکی ناچار شدهاند این اقلام را از قفسههای فروش به انبارها منتقل کنند تا موضوع تعیینتکلیف شود.

او اظهار کرد: برخوردهای سلیقهای، بسیاری از طرحهای خوب را ناکارآمد و برنامهها را از مسیر خود خارج میکند. این کارشناس حوزه قطعات یدکی با بیان اینکه درحالحاضر براساس قانون هر کالایی بدون شناسه در سطح عرضه، قاچاق بهشمار میرود، تصریح کرد: این در حالی است که نمیتوان به این راحتی سرمایه اصناف را در ردیف قطعات قاچاق تلقی کرد. وقتی زیرساخت برای اجرای یک طرح کلان آماده نیست، این مشکل اصناف نبوده و وزارت صنعت، معدن و تجارت باید در این باره به بررسی موضوع بپردازد.

صیرفی در ادامه سخنان خود اظهار کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت از اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو و ماشینآلات تهران خواسته تا متعهد شود تمام این ۵۵ قلم موجود در بازار که فاقد کد شناسا هستند، قاچاق نیستند تا اجازه فروش آنها داده شود. این در حالی است که حجم این اقلام بسیار بالا بوده و به این سهولت قابل بررسی مورد به مورد نیست. علاوهبر این، انبارها ملک شخصی افراد بوده و نمیتوان به این ملکها ورود و درباره موجودی آنها اظهارنظر کرد.

تنشهای بازار یدکی

این کارشناس بازار قطعات یدکی در ادامه به چالش بعدی صنف لوازم یدکی خودرو اشاره کرد و گفت: پایان مهلت ثبتنام قطعات یدکی برای دریافت کد شناسا، بازار را با تنش مواجه کرده و این موضوع که این اقلام باید تا ۱۵ آذر بهفروش برسد، بازار را با تنشهای بیشتری روبهرو خواهد کرد. بهطور قطع این حجم از کالاها که مربوط به سالها قبل بوده و برای پشتیبانی مدلهای قدیمی است و باید در بازار موجودی داشته باشند، امکان فروش در مدت دو ماه را نخواهند داشت. او اظهار کرد: اگر قرار است در طرح موفق باشیم باید آنگونه که اصناف میتوانند تغییر کنند، موضوع پیگیری شود، نه آنگونه که مسئولان دولتی میخواهند؛ اینکه در مدت ۳ یا ۴ ماه مسئله حلوفصل شود. این شدنی نیست، زیرا برخی قطعات مانند قطعات پیکان بازار تقاضای زیادی نداشته و به سرعت فروش نمیروند. این فعال بازار قطعات یدکی با بیان اینکه طرح کدشناسا، ضرورت این بازار است، ادامه داد: البته نحوه اجرای طرح جای انتقاد زیادی دارد. حتی سامانه جامع تجارت، چابکی لازم را نداشته و این خلأها کار را در اجرا با مشکل مواجه کردهاست.

از شفافسازی تا بازار سیاه

صیرفی با تاکید بر نبود برنامهریزی درست برای ساماندهی بازار قطعات یدکی خودرو یادآور شد: این امر اعتماد بسیاری از افراد موافق طرح را خدشهدار کرده و سبب شده در صف آنها نیز مخالفان قرار گیرند؛ بنابراین میتوان پیشبینی کرد ادامه روند با دشواریهای بیشتری همراه خواهد شد.

او گفت: درحالحاضر فروشندگان زیادی کالاهای بدون کد رهگیری خود را در سامانه جامع تجارت اظهار کردهاند، اما هنوز موفق به دریافت کد شناسا نشدهاند؛ بنابراین در ادامه بستر برای فروشهای زیرمیزی فراهم میشود؛ بهاین ترتیب عرصه فروش غیرشفاف شده بهطوری که صاحب کالا فهرست اقلام را از مشتری گرفته و قطعات را ارسال میکند. او ادامه داد: پروژهای که هدفش شفافسازی در سطح بازار قطعات یدکی بود، خود زمینهساز فروشهای زیرمیزی شده و شکلگیری بازار سیاه با کمیابی اقلام محتمل است. در این میان،  افزایش قیمتها هم دور از انتظار نیست. حتی در ادامه این فضای غیرشفاف صنف قطعات یدکی، مسئله قاچاق پررنگتر شده و قطعات زیرپلهای هم مجالی برای بازاریابی خواهند داشت.

دومینوی آسیب

این کارشناس بازار قطعات یدکی افزود: در این راستا هم برخی از کسبه ترجیح میدهند سرمایه خود را از کشور خارج کرده یا تغییر کاربری بدهند. این مسئله به عنوان یک دومینو، بخشهای دیگر کشور را هم دربرمیگیرد و ناوگان حملونقل جادهای کشور با مشکلات عدیدهای مواجه خواهد شد.

صیرفی در پایان به دو پارامتر اعتماد و صداقت اشاره کرد و گفت: با قرار گرفتن برخی قطعات یدکی در فهرست اقلام قاچاق (در حالی که زیرساخت خوداظهاری فراهم نبود) اعتماد را از بین برده و فعال نشدن پنجرهای که برای عملیاتی کردن طرح ضرورت داشت، صداقت را زیرسوال برده است.

موجودی بازار بسیار زیاد است

در ادامه مهدی ستوده از فعالان بازار قطعات یدکی درباره پایان مهلت خوداظهاری فروشندگان قطعات یدکی و صادر نشدن کدشناسا به صمت گفت: از ابتدا مشخص بود که این طرح کلان به نتیجه نخواهد رسید، زیرا هزاران اقلام ریز و درشت در بازار لوازم یدکی خودرو وجود دارد که لیست کردن آنها و دادن کد رهگیری به آنها با سهولت قابل انجام نبوده یا حداقل در مدت ۳ تا ۴ ماه محقق نمیشود. وی افزود: بزرگی و گستردگی بازار یدکی خودرو، حجم زیادی از قطعات یدکی را در خود جمعآوری کرده که پیچیدگی این بازار را رقم زده است.

 اگر انبارهای فروشندگان بازار یدکی مورد بررسی قرار گیرد، هنوز قطعاتی مانند یاتاقان پیکانهای قدیمی در این بازار موجود است یا برخی سیمکشیها برای ۱۰ سال پیش بوده و در انبارها دپو هستند.

فروش فلهای قطعات

ستوده در ادامه سخنان خود به فروش فلهای قطعات که بهتازگی در حال انجام است، اشاره کرد و گفت: برخی تولیدکنندگان شیوه فروش خود را تغییر داده و محصولات خود را فلهای و بدون بستهبندی مناسب عرضه میکنند، زیرا بخشی از سختگیریها بدون فراهم شدن زیرساختها، تولیدکنندگان و فروشندگان را ناگزیر به فعالیت ناشفاف میکند. این فعال بازار در پایان تاکید کرد: ساماندهی بازار قطعات یدکی زمانبر است. چنین طرحهایی باید در بازه زمانی طولانی، پیگیری و اجرا شوند.

سخن پایانی

بنابر این گزارش، مهلت خوداظهاری فروشندگان قطعات یدکی بدون کد رهگیری، ۱۵ مهر به پایان رسیده و از این تاریخ به بعد ۵۵ قلم از قطعات یدکی که ملزم به داشتن کد شناسا هستند در صورت نداشتن کد رهگیری قاچاق بوده و از سوی بازرسان ضبط میشوند.

 بارها کارشناسان این بازار عنوان کردهاند گستردگی بازار یدکی قطعات خودرو اجرای طرحها را با دشواری همراه کرده و باید برای برنامهریزی و اجرای طرحها از نظرات فعالان این بازار استفاده کرد. با تمام تلاشها به نظر میرسد وزارت صنعت، معدن و تجارت تا امروز موفق به اجرای طرح کد شناسا نشده و در این مسیر، راه طولانی در پیش دارد.

 

 

 


کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/2ay8ol