امروزه نقش کارت های اعتباری بین المللی، در تسهیل تراکنش های بین المللی غیر قابل انکار است. سهولت در استفاده، تعدد درگاه های پذیرنده و امنیت پرداخت از جمله مهمترین عوامل استفاده از این کارت‌هاست. از این رو صادر‌کنندگان کارت‌های ارزی بین‌المللی همواره تلاش می‌کنند تا امکانات و خدمات بیشتری را توسط این کارت‌ها عرضه نمایند. چندی پیش وزیر امور اقتصادی و دارایی و مدیرعامل بانک ملی، از خودپرداز ارزی و کارت ارزی و ریالی رونمایی کردند.

 براساس اخبار اعلام شده متقاضیان از این پس می‌توانند حساب ارزی در بانک ملی افتتاح کنند و سپس کارتی در اختیار آنها قرار می‌گیرد که با استفاده از آن می‌توانند خرید ریالی داشته باشند. سقف برداشت از دستگاه روزانه ۵۰۰ یورو یا دلار و سقف واریز نیز هزار دلار یا یورو است. به گفته مدیرعامل بانک ملی، ۱۱ خودپرداز در سطح شهر فعال است که در ماه‌های آینده به تعداد آنها افزوده خواهد شد. همچنین از این پس افراد و صرافی‌ها می‌توانند به صورت غیرحضوری افتتاح حساب داشته باشند. این طرح الزامات و نقدهایی دارد که در ادامه به آن اشاره خواهم کرد.

زمانی که به رستوران می‌روید و استیک سفارش می‌دهید طبیعتا با داشتن کارد و چنگال است که می‌توانید از خوردن آن لذت ببرید اما همان کارد و چنگال بدون استیک عملا کارآیی برای شما نخواهند داشت. دستگاه خودپرداز ارزی هم در صورتی کارآیی خواهد داشت که اولا برای همه بانک‌ها اجرایی شود و دوم اینکه امکان و اجازه انجام همه خدمات ارزی را به صورت واقعی داشته باشد.

 اما در شرایط کنونی که سیستم ارزی کشور گرفتار چندنرخی بودن است و صاحبان حساب‌های ارزی حتی در صورت حضور در بانک نیز نمی‌توانند ارز مورد درخواست خود را خریداری کنند، یا در صورت نیاز به قیمت واقعی به فروش برسانند، دستگاه خودپرداز ارزی معجزه‌ای نخواهد کرد.

در شرایطی که حتی خود بانک، ارز موجود در حساب فرد را از او خریداری نمی‌کند، برای وی حواله نمی‌زند و به صورت نقدی هم تحویل نمی‌دهد، آیا دستگاه خودپرداز ارزی می‌خواهد برخلاف رویه و سیاست بانک به‌طور خودسرانه عمل کند؟ اگر این‌گونه است که یک رانت جدید به وجود می‌آورد. اما اگر نمی‌خواهد این کار را انجام دهد، به نظر پیش از پرده‌برداری از این دستگاه‌ها، بهتر است سیاست‌های ارزی کشور اصلاح شود.

 اصلاح سیاست‌های ارزی نیازمند این است که یکسان‌سازی قیمت‌ها در دستور کار قرار گیرد و قیمت‌ها برای ارز واقعی و واحد باشد. در آن صورت این دستگاه‌ها می‌توانند برای سهولت جابجایی‌ها بسیار مفید باشند. 

کما اینکه سیستم‌های مدرن دیگر مانند اینترنت بانک و عابر بانک‌ برای جابه‌جایی ریال بسیار مفید است.

اگر مسئولان بخواهند مردم را به بازکردن حساب‌های ارزی تشویق کنند و باعث شوند مردم به جای نگهداری ارز نقدی، ارز خود را داخل حساب‌های بانکی قرار دهند، اقدامی بسیار پسندیده و معقول است. البته مسیر تحقق آن، بازگرداندن اعتماد عمومی به سیستم بانکی کشور است. مردم باید اطمینان حاصل کنند که وقتی پولی نزد بانک دارند، هرگاه خواستند بتوانند عین آن یا معادل قیمت واقعی آن را دریافت کنند.

 اگر این اعتماد ایجاد شود، آن‌گاه هر وسیله‌ مدرنی باعث سهولت امور و سرعت در دادوستدهای اقتصادی خواهد شد اما در صورتی که اعتماد کافی به سیستم اقتصادی کشور ایجاد نشود، در مدرن‌سازی سیستم به تنهایی، خیری متصور نیست.

اما آنچه مسلم است درحال حاضر حجم زیادی از منابع ارزی در دست مردم است که این منابع ارزی به‌دلیل نبود امید و افق روشن به آینده، در حال افزایش است؛ بنابراین اگر بتوانیم افق روشنی از آینده برای مردم ترسیم کنیم و برنامه‌ر‌یزی مشخص و شفافی را از آینده اقتصاد ارائه دهیم، مردم برای خرید ارز و جمع‌آوری آن در خانه‌های‌شان تلاش نخواهند کرد.