شنبه 25 فروردین 1403 - 13 Apr 2024
کد خبر: 20640
تاریخ انتشار: 1401/09/05 11:26

صیانت از محیط‌زیست آسان نیست

ابوالفتح نیکنامکارشناس امنیت غذایی و نماینده پیشین مجلس

طبیعت مادر بشریت است و هر گونه آسیبرسانی به آن، زندگی انسان را به طور مستقیم تحتالشعاع قرار میدهد. ایجاد تغییر در روند طبیعت بهطوری که چرخههای زیستمحیطی را دچار دگرگونی کند، ناگزیر بر زندگی افراد نیز اثر منفی خواهد داشت. از این رو ضروری به نظر میرسد تا در زمان تصمیمگیری برای هرگونه توسعه صنعتی، اقتصادی و یا حتی کشاورزی، به مسئله حفظ چرخه طبیعی محیطزیست توجه کافی شود. در این بین حفاظت از محیطزیست، وظیفهای نه تنها اجتماعی و فرهنگی، بلکه ملی و جهانی است. تمامی نهادها از افراد گرفته تا شرکتها و سازمانهای خصوصی و دولتی، وظیفه دارند تا سیاستگذاریهای خود را بر مبنای صیانت از محیطزیست و در ادامه توسعه صنعتی تدوین کنند. لازم به تاکید است دانش و فناوری مناسبی در سطح جهانی در راستای حفاظت از منابع طبیعی وجود دارد و هر فرد میتواند متناسب با بضاعت خود، با بکارگیری این روشها از زمین محافظت کند. اما مشکل و ایراد از جایی شروع میشود که افراد تنها منافع خود را در صدر اولویت فعالیتها قرار میدهند. با توسعه تکنولوژی و انقلاب صنعتی، توسعه صنعتی به یکی از عوامل مهم از بینرفتن سطوح قابل کشت و زراعت بدل شد. بنابراین میتوان گفت با از بین رفتن منابع طبیعی، انسان گامی موثر جهت بیابانزایی حرکت کرده است. در اولویت قرار گرفتن منافع مالی، سودهای صنعتی، خودخواهی و نبود آیندهنگری سبب شده تا در چند دهه اخیر در تمامی کشورها شاهد از دست رفتن منابع طبیعی و تخریب بخشی از محیطزیست باشیم. اما متاسفانه این اتفاق در ایران به میزان مهمی رخ داده و نهادهای دولتی توجه مهمی به این مسئله نداشتهاند. برخی افراد همواره به دنبال آسان کردن کار خود هستند؛ حتی اگر این آسانسازی، به نرخ ایجاد مشکل برای دیگران تمام شود. چنین تفکری سبب میشود تا زمان بروز چالش نیز انسانها درصدد کمک به یکدیگر برنیایند. اگر چنین تفکری در سطوح گسترده رایج شود، زندگی کردن برای تمامی افراد بسیار دشوار خواهد شد. به دلیل وجود افرادی که آیندهنگری نداشته و تنها سود مالی امروزی خود را در اولویت قرار دادهاند، شاهد هستیم تا بخش مهمی از زمینهای شالیکاری، زراعی و کشاورزی تغییر کاربری داده شده و سولههای صنعتی، کارخانه و یا حتی واحدهای مسکونی در این زمینها ساخته شود. تمام مقامات اجرایی، مدیران دولتی و حتی جامعه مدرسان کشور وظیفه دارند تا به ابعاد تاثیر توسعه صنعتی بر محیطزیست و تخریبهای ناشی از آن توجه داشته و بر اصلاح فرهنگ و حتی ساختارهای قانونی متناسب با آن بکوشند. صیانت از محیطزیست آسان نیست و باید تمام بسترهای مناسب اجتماعی، فرهنگی و قانونی در این باره مهیا شوند. ضرورت تامین مسکن و فضای صنعتی برای تولید و اقتصاد، از اهمیت زیادی برخوردار است. اما متاسفانه به زوایا و پیامدهای توسعه غیراصولی تولید صنعتی توجهی نشده و به نحوی زیادهطلبی افراد، زیانهای گستردهای را به ایران وارد کرده است. برخی افراد نامناسب بودن شرایط اقتصادی را عامل تغییر کاربری اراضی کشاورزی و و زمینهای شالی عنوان میکنند. اما فارغ از این مسئله که دولت باید چارهای برای آن بیاندیشد، وجود تفکرات غلط از مصرفگرایی نیز عامل مهمی در مسئله مذکور است.  نبود فرهنگ ایجاد مسکن در ابعاد و اندازه لازم، یکی از تفکرات غلط رایج است. از این رو شاهد افزایش تقاضا برای املاک با متراژ بالا و یا حتی واحدهای مسکونی در مناطق غیرقابل سکونت در دل طبیعت هستیم. این تفکر غلط در دهههای اخیر مشکلات متعددی را برای محیطزیست کشور بهوجود آورده است. با توجه به موارد یاد شده تغییر الگوی مصرف مهمترین راهکار بیابانزدایی در ایران به شمار میرود. خشک شدن زمینهای شالی، تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تبدیل آنها به شهرکهای صنعتی یا منطقه مسکونی، از دلایل مهم بیابانزایی است. باید توجه داشت لزوما توسعه صنعتی با حفاظت از محیطزیست در تقابل نبوده و میتوان با تدوین دستورالعملهای مناسب، به هر دوی این اهداف دست پیدا کرد. به عنوان مثال کشور چین که از بزرگترین کشورهای تولیدکننده در جهان محسوب میشود، اگر برای فعالیت خود نیاز به سولهای ۵ هزار متری داشته باشند، این متراژ فضا را در ۳ الی ۴ طبقه تقسیمبندی میکنند. در این صورت زمین مصرفی برای ساخت سوله به یک چهارم کاهش مییابد.  این درحالی است که در ایران چنین روندی وجود نداشته و افراد به دلیل کاهش صرف هزینه در ساختوساز، سولههای تک طبقهای میسازند. در این صورت زمین بکارگرفته به مراتب بیشتر از حد مورد نیاز است. همین موضوع پله پله توسعه یافته و افراد زمینهای زراعی را تبدیل به شهرکها صنعتی میکنند. در چنین شرایطی بدیهی است محیطزیست ایران به خطر افتاده و نهتنها توسعه کشاورزی صورت نمیگیرد، بلکه شاهد تبدیل شدن زمینهای سرسبز به بیابان خشک صنعتی هستیم.

 


کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/4p5elr