افزایش بهای انرژی، بالا رفتن هزینه‌های حمل‌ونقل و رشد قابل‌توجه نرخ مواد اولیه از جمله دلایل شائبه افزایش نرخ مواد شوینده شمرده می‌شوند. از سوی دیگر، افزایش ۵۷ درصدی حداقل حقوق کارگران به بهانه جدید گرانی کالاهای مختلف در سال جاری تبدیل شد، این در حالی است که شاید تاثیر هزینه نیروی انسانی در نرخ نهایی کالا به ۵ درصد هم نرسد. البته از آثار تورمی این نوع سیاست‌گذاری مزدی هم نمی‌توان چشم‌پوشی کرد، اما در سال‌هایی هم که دستمزد اقشار مختلف جامعه از تورمی عمومی جا ماند هم، همچنان تورم با سرعت به رشد خود ادامه می‌داد. با این حال به‌نظر می‌رسد افزایش نرخ مواد شوینده به‌طور حداقلی باشد و این محصولات فعلا به‌شکل نجومی گران نشوند. رئیس هیات مدیره انجمن صنایع شوینده از افزایش نرخ مواد شوینده بعد از ماه مبارک رمضان خبر داد. به گزارش رادیو اقتصاد، بختیار علم‌بیگی اظهار کرد: به‌دلیل گران شدن مواد اولیه داخلی و خارجی و همچنین افزایش دستمزد کارگران در چند ماه گذشته، تصمیم گرفته شد بعد از ماه رمضان نرخ شوینده‌ها افزایش پیدا کند تا برای تولیدکنندگان نیز صرفه اقتصادی داشته باشد.

وی درباره راهکار کنترل قیمت‌ مواد شوینده و بهداشتی گفت: دولت باید فکری در این زمینه بکند. حداقل پتروشیمی‌هایی که در داخل تولید مواد اولیه دارند و سود آنها هم کم نیست، می‌توانند این مشکل را برطرف کنند. در واقع می‌توان از سود آنها کم کرد؛ چرا بعضی از پتروشیمی‌ها باید اعلام کنند تا ۱۵۰ درصد سود داشته‌اند؟

او در ادامه افزود: همکاران ما فعلا تحمل می‌کنند تا بعد از ماه مبارک رمضان افزایش قیمت‌ مواد شوینده را اعمال کنند. تمام کشورهای اسلامی در این ماه حتی سعی می‌کنند تخفیف هم بدهند، به همین دلیل ما هم قیمت‌ها را تا پایان این ماه مبارک حفظ کرده‌ایم.

علم‌بیگی درباره میزان افزایش نرخ گفت: درصد افزایش نرخ بستگی به عوامل متعددی دارد و هم‌اکنون نمی‌توان به‌صورت دقیق آن را مشخص کرد. رئیس هیات مدیره انجمن صنایع شوینده با بیان اینکه برای افزایش کیفیت، باید محصولات جدید تولید شود، افزود: سازمان استاندارد، سازمان حمایت، سازمان غذا و دارو و کارشناسان انجمن، بر کیفیت محصولات شوینده نظارت دارند. رئیس هیات مدیره انجمن صنایع شوینده با بیان اینکه مواد اولیه و هزینه‌های جانبی تولید گران شده، گفت: هنوز میزان درصد افزایش نرخ محصولات شوینده تعیین نشده است. همچنین جلسات با سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و شرکت‌های تولیدی ادامه دارد و درصد و زمان افزایش نرخ محصولات به‌صورت دقیق مشخص نشده است. تیر سال گذشته نیز نرخ شوینده‌ها بین ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش داشته است. در آن بازه زمانی خمیردندان، مایع دستشویی، مایع ظرفشویی، مایع رختشویی و پودر رختشویی ۲۵ درصد و سایر مواد شوینده ۲۰ درصد افزایش نرخ را تجربه کردند. 

قیمت‌گذاری

قیمت‌گذاری محصولات در انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی ایران انجام می‌شود، اما برای تعدادی از محصولات که در سبد مصرفی خانوارها ضروری محسوب می‌شوند نیاز به تایید سازمان حمایت وجود دارد.بعد از شیوع ویروس کرونا استفاده از محصولات بهداشتی در جهان رشد بسیار بالایی داشت. همین افزایش تقاضا باعث شد قیمت‌های جهانی کمی صعودی شود. در ایران نیز محصولات شوینده و بهداشتی تیر سال گذشته بین ۲۰ تا ۲۵‌درصد گران شدند و امسال نیز قرار است نرخ‌های جدید از هفته آینده روی کالاها اعمال شود. با این حال براساس آخرین مشاهدات از وضعیت بازار به‌نظر می‌رسد قدرت خرید مصرف‌کنندگان کاهش یافته و شرکت‌ها برای حفظ سهم بازار ناچار به افزایش تخفیفات، افزایش فروش اعتباری و کاهش سود شدند. البته همان‌گونه که در گذشته نیز شاهد بوده‌ایم هرگونه تغییر در سیاست‌های دولت، تصمیمات کلان اقتصادی، نحوه تعامل با سایر کشورها یا شدت تحریم‌ها می‌تواند کلیه پیش‌بینی‌ها را باطل کند و شرکت‌ها را با وضعیت جدیدی روبه‌رو سازد.

 مواد اولیه

باتوجه به قدمت صنعت شوینده، تکنولوژی ساخت تجهیزات به‌صورت بومی وجود دارد. نرخ نفت و فرآورده‌های نفتی (پالایشی) بازار مواد اولیه این محصولات را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. ۸۸ ‌درصد بهای تمام‌شده محصولات شوینده به دو سرفصل مواد اولیه و ادوات بسته‌‌‌بندی اختصاص می‌‌‌یابد. مواد اولیه تولید مایعات شوینده، عمدتا شامل ۳۵ تا ۴۰‌درصد اسید سولفوریک و تکزاپون و ۲۵ تا ۳۰‌درصد بطری و ادوات بسته‌بندی، همچنین حدود ۳۵ تا ۴۰‌درصد سایر مواد از جمله اسانس و رنگ است. توضیح اینکه کلیه مواد اولیه جز اسانس و پمپ تریگردار در داخل کشور تامین می‌شود. مواد اولیه این صنعت عمدتا ۸۰ ‌درصد از پتروشیمی‌‌‌ها تامین می‌شود و به‌‌‌صورت ماهانه و هفتگی نرخ این محصولات به‌‌‌روز می‌شود که باوجود غنی بودن کشور از منابع نفت و گاز، بعضا شرکت‌ها دچار اختلال در تامین مواد اولیه هستند. در این صنعت بیش از ۲۰ نوع ماده اصلی وجود دارد که بیشتر آنها از شرکت‌های پتروشیمی تامین و نرخ آنها در سال‌های گذشته براساس سیاست وزارت نفت و مدیریت صنایع پایین‌‌‌دستی پتروشیمی با ۹۵درصد نرخ جهانی و ارز دولتی محاسبه می‌‌‌شد. از ۲ سال پیش مواد اولیه موردنیاز صنعت شوینده به گروه‌‌‌های ۲-۲ و ۳-۲ (ارز نیمایی) منتقل و در نهایت ارز دولتی این صنعت حذف شد و در حال ‌‌‌‌‌‌حاضر نرخ مواد اولیه این صنعت با ارز نیمایی محاسبه می‌شود که این امر سبب افزایش نرخ مواد اولیه و در نهایت محصولات شوینده شده است.

سخن پایانی

امروزه اهمیت نظافت و پاکیزگی نزد مردم جهان باعث شده شوینده‌ها و پاک‌کننده‌ها اهمیتی هم‌عرض با زندگی و حیات انسان‌ها پیدا کنند. در دنیای مدرن که بهداشت و سلامتی یکی از فاکتورهای نشان‌دهنده توسعه‌یافتگی برای جوامع به‌حساب می‌آید، مواد شوینده و پاک‌کننده از اهمیتی دوچندان برخوردارند و نقش این مواد در زندگی مردم و بالا بردن سطح زندگی، رفاه و سلامتی بیش از پیش آشکار شده و به همین دلیل، صنعت شوینده در دسته صنایع بزرگی طبقه‎بندی می‌شود که رشد آن نمایانگر پیشرفت آن جامعه است؛ از همین رو بهبود شرایط تولید و کنترل بازار این محصولات از اهمیت زیادی برخوردار است.