درواقع فعالان حوزه پوشاک در این باره معتقدند مصرف‌کنندگان پوشاک امسال از نظر مالی با شرایط دشواری روبه‌رو هستند و همین موضوع با توجه به افزایش نرخ پوشاک داخلی، آنها را از بازارها دور کرده است. به علاوه اینکه نرخ مواد اولیه پوشاک نیز ۳۰ درصد افزایش یافته و در نهایت منجر به بالارفتن نرخ تمام‌شده این کالا شده است. در این راستا، صمت در گفت‌وگو با فعالان و دست‌اندرکاران حوزه پوشاک به بررسی بازار پوشاک پرداخته است.

مواد اولیه پوشاک گران شد

مجید نامی، نایب‌رئیس اتحادیه پوشاک علت گرانی پوشاک زمستانه درباره افزایش نرخ مواد اولیه مورد نیاز صنعت پوشاک کشور اظهار کرد: نرخ مواد اولیه به‌شدت بالا رفته که همین امر موجب شد نرخ تمام‌شده پوشاک نیز افزایش یابد. به‌طور میانگین نرخ مواد اولیه این صنعت بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش یافته است و به‌عنوان مثال، نرخ پنبه وارداتی که حدود دو ماه پیش ۱۲۰ هزار تومان بود، امروز به ۱۷۵ هزار تومان رسیده است.

نامی در گفت‌وگو با صمت درباره هزینه‌های مربوط به مواد اولیه نیز تاکید کرد: مشکل اصلی صنعت پوشاک کشور مربوط به هزینه‌های مواد اولیه است. افزایش جهانی قیمت‌ها از یک سو و تورم و نرخ ارز و تحریم‌ها از سوی دیگر باعث می‌شود که تولیدکننده با هزینه‌های چندبرابری مواد اولیه روبه‌‌رو باشد. 

وی خاطرنشان کرد: حدود ۲ سال گذشته تولیدکنندگان صنعت پوشاک مستقیم درگیر تحریم‌ها هستند و با توجه به نقش استراتژیک صنعت پوشاک در اشتغالزایی، تجارت و اقتصاد جزو هدف‌های مورد نظر دولت امریکا قرار گرفته‌اند. ما درحال‌حاضر برای واردات مواد اولی، ماشین‌آلات و قطعات با مشکل روبه‌رو هستیم و در عین حال انتقال پول در این شرایط نیز با موانع و مشکلات فراوان همراه است. هزینه‌های مربوط به حمل‌ونقل افزایش پیدا کرده و باید برای واردات هزینه‌هایی را نیز برای دور زدن تحریم‌ها درنظر بگیریم.

رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران مشکلات تامین مواد اولیه را محدود به اقلام وارداتی ندانست و گفت: فعالان صنعت نساجی در شرایط فعلی حتی برای تامین مواد اولیه داخلی نیز با مشکل روبه‌‌رو هستند؛ به شکلی که نرخ برخی مواد داخلی درحال‌حاضر حدود ۳۰ درصد بیش از مواد خارجی است و این اقلام با همین قیمت‌ها نیز در بازار به‌راحتی پیدا نمی‌شوند و بازار سیاه برای آنها شکل گرفته است.

نایب‌رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران با بیان اینکه اغلب مواد اولیه مورد مصرف در پوشاک وارداتی است، افزود: تنها ماده‌ای که به صورت ۱۰۰ درصد در داخل کشور تولید می‌شود پلی‌استر است که آن هم در بورس عرضه می‌شود و به دلیل اینکه قیمت‌گذاری‌ها بر‌اساس دلار است، نرخ بسیار بالایی دارد؛ به گونه‌ای که اگر پلی‌استر وارد کنیم برای ما ارزان‌تر تمام می‌شود! 

وی ‌ادامه داد: در صنعت پوشاک به‌شدت وابسته به واردات مواد اولیه هستیم و وقتی مواد اولیه‌ای که به‌عنوان سرزنجیره سبد پوشاک به شمار می‌رود با مشکل مواجه شود، طبیعتا نرخ تمام‌شده محصول بالا می‌رود و سرانجام با توجه به نرخ تورم، بهره‌های بانکی و هزینه‌های تولید و فروش، تولید باید صرفه اقتصادی داشته باشد.

نامی همچنین گفت: یکی از عمده مشکلاتی که وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با آن روبه‌رو بوده و موجب تخصیص دستوری و سخت ارز برای واردات شده، محدودیت‌های ارزی است. اما نکته مهم این است که باید وضعیت به گونه‌ای مدیریت شود که اگر زمانی با کمبود مواد اولیه مواجه شدیم، واردات تسهیل شود تا تولیدکننده برای تولید به مشکل نخورد.

نایب‌رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران با بیان اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت باید به نگرانی‌های بخش خصوصی پاسخ دهد و به نظرات کارشناسی آنها توجه کند، افزود: البته طی ۲ هفته گذشته، وزارت صنعت، معدن و تجارت با صدور مجوزهایی، به‌طور نسبی واردات مواد اولیه پوشاک را تسهیل کرده است؛ به‌عنوان نمونه، محدودیت واردات نخ را که از سال‌های گذشته با آن مواجه بودیم برداشته‌ و سعی کرده از این طریق بازار را بهتر تنظیم کنند.

وی در پایان درباره پیش‌بینی وضعیت تقاضا در بازار پوشاک زمستانه گفت: به هر حال قدرت خرید مردم کاهش و از طرف دیگر نرخ پوشاک افزایش یافته که همزمانی این دو مسئله، تقاضا را به صورت نسبی نزولی کرده است و بازارها را به سوی رکود هدایت می‌کند.

قیمت پوشاک متناسب با توان خرید مردم نیست

بهرام شهریاری، نایب‌رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک درباره موضوع افزایش نرخ مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان پوشاک کشور در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: تولیدکنندگان پوشاک در چند سال اخیر به دلایل مختلف همواره تحت فشار اقتصادی بوده‌اند و از تنگناهای مالی متعددی عبور کرده‌اند. اما در دو سال گذشته به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا در کشور، تشدید تحریم‌های اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی این فشارها چند برابر شده؛ به نحوی که مشاهده می‌کنیم بسیاری از کارگاه‌های کوچک و بزرگ در این رکود ناچار به تعدیل نیرو کاهش تولید و تعطیلی دائمی شده‌اند.

شهریاری درباره تاثیر شیوع ویروس کرونا در کشور خاطرنشان کرد: متاسفانه همه‌گیری این ویروس بر کاهش فروش و رکود بازار پوشاک تاثیر بسزایی گذاشت. با وجود اینکه آمار دقیقی در این باره وجود ندارد، برآوردها حاکی است ۳۰ تا ۴۰ درصد رکود بازار به دلیل همین رخداد بوده است.

وی درباره افزایش۳۰ درصدی مواد اولیه مورد نیاز صنعت پوشاک گفت: با این افزایش نرخ بی‌شک رکود در بازار پوشاک ادامه خواهد یافت و احتمالا باید منتظر تعطیلی واحدهای تولیدی بیشتری در این حوزه باشیم.

نایب‌رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک درباره تاثیر ورود کالاهای قاچاق در این موضوع نیز خاطرنشان کرد: ورود پوشاک قاچاق به بازارهای داخلی و ناتوانی تولیدات داخلی در رقابت با آنها یک موضوع مهم است که در جای خود باید مورد بررسی قرار گیرد اما آنچه امروز با آن روبه‌رو هستیم ارتباطی به قاچاق پوشاک ندارد. موضوع اصلی امروز صنعت پوشاک کشور این است که با افزایش نرخ مواد اولیه این صنعت، حتی در نبود پوشاک قاچاق، مصرف‌کننده داخلی دیگر توان خرید این کالاها را ندارد. 

وی در این زمینه تاکید کرد: اگرچه افزایش قیمت‌ها برای تولیدکنندگان نیز آسیب‌زا است اما در هر حال تولیدکنندگان پوشاک می‌توانند تولیدات خود با همان سرمایه و با تیراژ کمتری وارد بازار کنند. مشکل اینجاست که وقتی فروش وجود نداشته باشد، این تولید محدود نیز جواب نخواهد داد و تولیدکننده محکوم به شکست خواهد بود. مشکل امروز ما افزایش بی‌رویه مواد مورد نیاز ‌این صنعت است که در نرخ تمام‌شده محصولات تاثیر گذاشته است.

شهریاری درباره حمایت‌های نهادهای بالادست از صنعت پوشاک نیز تصریح کرد: این حمایت‌ها که بسیاری از آنها در حد وعده‌ وعید هستند، حتی در صورت اجرا نیز نمی‌توانند دردی از صنعت پوشاک کشور دوا کنند‌ زیرا مشکل امروز صنعت پوشاک افزایش هزینه‌ها و کاهش توان خرید مردم است.

وی درباره پیشینه وعده‌های دولت درباره صنعت پوشاک به حمایت‌های انجام نشده در دوران همه‌گیری کرونا اشاره کرد و یادآور شد: تولیدکنندگان پوشاک هنوز نتوانسته‌اند در مسئله یارانه هزینه برق که قرار بود به فعالان این صنعت تعلق بگیرد، کاری از پیش ببرند؛ بنابراین چندان امیدی به کمک‌هایی از این دست نیز ندارند.

نایب‌رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک درباره این موضوع بیان کرد: دولت اگر واقعا می‌خواهد کمکی به صنعت پوشاک کند باید موفق به کنترل تورم و بهبود معیشت مردم بپردازد. 

شهریاری در پایان گفت: فعالان حوزه پوشاک همچنان امیدوارند که مذاکرات برجام به نتایج مطلوبی برسد تا در سایه محدودیت‌های کمتر بتوانیم صنعت پوشاک کشور را دوباره شکل‌ دهیم و از مرگ تدریجی آن جلوگیری کنیم.

ممنوعیت واردات جواب نمی‌دهد

عباس رمادان، کارشناس و تولیدکننده پوشاک نیز درباره افزایش شدید هزینه‌های تولید پوشاک در کشور و ناتوانی تولیدکنندگان در عرضه پوشاک مطابق با وضعیت اقتصادی مصرف‌کنندگان در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: درحال‌حاضر بازار تولید پوشاک کشور در شرایط بسیار نامطلوبی است و دیگر حتی تدابیری مانند ممنوعیت واردات پوشاک و مقابله با قاچاق این کالا نیز نمی‌تواند رونق را به بخش تولید پوشاک کشور بازگرداند و این‌طور می‌توان گفت که تولید‌کنندگان داخلی پوشاک به‌دست آوردن سهم خود از بازارهای داخلی ناکام مانده‌اند.

رمادان افزایش نرخ مواد اولیه را دلیل اصلی گرانی تولیدات پوشاک داخلی دانست و تاکید کرد: ما در شرایطی با کاهش فروش مواجه هستیم که نرخ مواد اولیه وارداتی به شکل مداوم در حال افزایش است و نمی‌توان برنامه و پیش‌بینی خاصی برای آینده این صنعت داشت. وقتی در فاصله کوتاهی نرخ مواد اولیه بیش از ۳۰ درصد افزایش می‌یابد.

این فعال صنعت پوشاک کشور همچنین بیان کرد: تغییر و تحولات در نرخ مواد اولیه در حالی رخ می‌دهد که توان مالی خریداران نسبت به گذشته کمتر شده و تولیدکننده برای حفظ گردش مالی و فروش کالای خود نمی‌تواند نرخ محصولات را مطابق جریان تورمی بازار افزایش دهد و به ناچار از حاشیه سود خود می‌کاهد و پوشاک تولیدی را با حداقل سود می‌فروشد و به این ترتیب می‌کوشد تا از تعطیلی واحد تولیدی خود جلوگیری کند. 

وی در ادامه با اشاره به سود ناچیز صنعت پوشاک برای سرمایه‌گذاران آن تصریح کرد: درحال‌حاضر و با شرایط نامطلوب بازار فروش، بسیاری از کارگاه‌های تولیدی پوشاک سودآوری خود را از دست داده‌اند و متحمل پرداخت هزینه‌های جاری واحدهای خود و حقوق کارگران نیز هستند؛ بنابراین طبیعی است در این شرایط بسیاری از فعالان این حوزه تصمیم به تعطیل کردن کسب‌و‌کار خود بگیرند و به‌تدریج شاهد خروج فعالان این عرصه از صنعت پوشاک

 باشیم.

وی در پایان گفت: در حالی که صنعت پوشاک بیشترین زیان‌ را از بحران کرونا، تحریم‌ها و رکود بازار متحمل شده، هنوز کمک قابل توجه و موثری از سوی نهادهای بالادست به واحدهای تولیدی پوشاک نشده است. در عین حال تولیدکنندگان در همین شرایط نامطلوب اقتصادی همچنان هزینه‌های مربوط به بیمه و مالیات و حقوق کارگران و مواردی از این دست را پرداخت می‌کنند.

سخن پایانی

در هر حال بحران همه‌گیری ویروس کرونا، تحریم‌های اقتصادی اعمال شده علیه کشور، کاهش ارزش پول ملی، محدودیت‌های بانکی و پولی و در کل هر آنچه امروز اصناف کشور و به‌ویژه اصناف تولیدی در حوزه پوشاک با آن مواجه هستند، روندی نیست که خود اصناف بتوانند به‌تنهایی با آن مقابله کنند و مانند صاحبان کسب‌وکار در تمام دنیا نیاز به کمک نهادهای بالادست دارند؛ بنابراین به نظر می‌رسد دولت باید به هر شکل ممکن به بخش تولید کمک کند تا چرخ این صنعت از حرکت باز نایستد. اگر مواد اولیه با نرخ مناسب به‌دست تولیدکننده برسد، می‌توانیم به آینده صنعت پوشاک کشور امیدوار باشیم که البته هنوز کاری در این زمینه انجام نشده است و فعالان این حوزه هنوز تکلیف خود را برای آینده نمی‌دانند.