سه‌شنبه 07 فروردین 1403 - 26 Mar 2024
کد خبر: 20340
تاریخ انتشار: 1401/08/15 07:17
صمت مزایا و معایب تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت را بررسی کرد

حکایتی از یک دور ۳۶۰ درجه

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس اعلام کرد موضوع تفکیک وزارت صمت منتفی شد.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس اعلام کرد موضوع تفکیک وزارت صمت منتفی شد. بهگفته وی مرکز پژوهشهای مجلس و کمیسیون صنایع، موضوع تفکیک را بررسی کردند و در جمعبندی تخصصی، با تفکیک وزارت صمت به دو وزارتخانه موافقت نشد. به این ترتیب همه چیز در وزارت صنعت، معدن و تجارت به چند ماه گذشته، بازگشت.ماجرا از 5 تیر امسال آغاز شد که هیات دولت با تفکیک وزارت صمت و تشکیل وزارت بازرگانی موافقت کرد. علت این تصمیم گستردگی ماموریتها و حجم فعالیتهای وزارت صمت، مجزا بودن متولیان حمایت از تولیدکننده و مصرفکننده و جدایی بخش تولید از بخش بازرگانی، لزوم تقویت ابزارهای نظارتی دولت بر بازار، افزایش تجارت خارجی و وحدت در سیاستگذاری امور بازرگانی اعلام شد. دو روز بعد (۷ تیر) موضوع استیضاح فاطمیامین در مجلس مطرح شد. البته پیش از این تاریخ تعدادی از نمایندگان خواستار به جریان انداختن استیضاح وزیر صمت شده بودند، اما قالیباف در جلسه مذکور، از فرصت دوماهه مجلس به دولت برای ارسال لایحه تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت به مجلس و اصلاح ساختاری در این وزارتخانه خبر داد و گفت: «استیضاح فعلا اعلاموصول نشود و دو ماه به دولت فرصت داده شود تا اصلاح ساختاری صورت گیرد.» در این مدت بحث و گفتوگوهای فراوانی در میان موافقان و مخالفان تفکیک در گرفت و صفحه معدن روزنامه صمت هم به بازتاب نظرات موافقان و مخالفان این اقدام پرداخت. مخالفان تفکیک عمدتا بر لزوم یکپارچگی سیاستهای تجاری و صنعتی، جلوگیری از خامفروشی، افزایش میزان ارزش افزوده کالاهای صادراتی، الزامات قانونی سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و احکام مرتبط با قانون برنامه توسعه تاکید میکردند. در سوی دیگر موافقان به ماهیت فرابخشی بازرگانی اشاره داشتند و معتقد بودند دیپلماسی تجاری وزارتخانه با چالش روبهرو شده است. علاوه بر این به باور آنها شکل نگرفتن نظام هدفمند و همسو نشدن سیاستهای تجاری و صنعتی نتیجه ادغام بوده و اگر تفکیک صورت گیرد میتوان امیدوار بود همسویی لازم ایجاد شود.

تکهتکه شدن زنجیره تولید

عبدالنبی مکابر، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا، جواهر، نقره و سنگهای قیمتی استان تهران از مخالفان تفکیک وزارتخانه در تشریح دلایل مخالفت خود به صمت گفت: باتوجه به تجربههای جهانی، اتخاذ سیاستهای تجاری و صنعتی بهطور متمرکز میتواند بستر تولید قدرتمندی را فراهم کند. بر این اساس باید زنجیره کامل از تولید تا مصرف در اختیار یک وزارتخانه باشد. پاره و تکهتکه کردن این زنجیر آثار سوء بسیاری را به صنعت و اقتصاد کشور تحمیل میکند.

تداخل وظایف

بهگفته وی ذات وظایف بازرگانی و صنعتی با هم تداخل دارد و یکی دنبال رونق تولید است و دیگری بهدنبال فروش و صادرات؛ بنابراین باید این موضوعات در یک مجموعه مدیریت شود و نباید برای آنها مسیر جداگانه ایجاد کرد.

مکابر افزود: ادغام، بهترین شکل تجربهشده رفع این اختلاف است. علاوه بر این مدیریت صادرات و واردات هم در قالب یک مجموعه آسانتر است. بخش بازرگانی مجموعه میتواند از واردات بیرویه کالاهای مصرفی و نهایی و همینطور از صادرات بیرویه مواد اولیه و خامفروشی جلوگیری کند.

کوچک شدن دولت

این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه کاهش وزارتخانهها و کوچکسازی دولت یکی از ضروریات برنامههای توسعه است، گفت: تفکیک وزارتخانه اقدامی خلاف روند توسعه است، زیرا یکی از مشکلات عمده آن افزایش روند بروکراتیک و فرآیندهای بیمورد بینسازمانی است.وی گفت: باید اصلاح ساختار و ایجاد پنجره واحد برای کاهش سرگردانی مراجعهکنندگان مد نظر قرار گیرد که مسئله بسیار بااهمیتی است.

بیماری اقتصاد کشور

مکابر در ادامه با اشاره به وضعیت اقتصاد و صنعت کشور گفت: رکود تورمی حاکم بر اقتصاد، تحریمهای ظالمانه و شدید غرب، افت شدید درآمدهای نفتی، تغییرات پیوسته نرخ ارز و بیثباتی بازارهای پولی، اجرای نامناسب قانون یارانه و نپرداختن سهم تولید، اجرای ناقص خصوصیسازی و امثال آن از عواملی هستند که کل اقتصاد کشور را دچار افت کردهاند. وی افزود: این مشکلات ربطی به ادغام یا تفکیک دو وزارتخانه ندارد، بلکه بیماری اقتصاد کشور است.

عصر شکوفایی معدن

حبیبالله ترشیزیان، رئیس نظام مهندسی معدن خراسان رضوی از موافقان طرح تفکیک به صمت گفت: شخصا از این اتفاق بسیار خوشحال خواهم شد. حتی بهنظر من بهتر است وزارت صنایع و معادن احیا شود، زیرا ما هم تجربه آن سیستم را پشت سر گذاشتهایم و هم غیر آن را و میتوانم به جرات بگویم بهترین و شکوفاترین دوران معدن زمانی بود که در قالب وزارتخانه مستقل معادن و فلزات اداره میشد. ترشیزیان گفت: وقتی حوزه فعالیت وزارتخانه کمکم گسترش پیدا کرد و صنایع و بازرگانی هم به آن اضافه شد، حجم کار ابعاد عظیمی پیدا کرد. وزیر صمت یک سر دارد و هزار سودا؛ چگونه میتواند از پس چنین مسئولیت سنگینی برآید.

فرز و چابک یا کند و سنگین

بهگفته این فعال حوزه معدن قرار بود با کوچک شدن بدنه دولت، کابینه چابک شود، اما عملا چنین اتفاقی نیفتاد. تعداد معاونتها افزایش پیدا کرد و مدیرکلها بیشتر شدند. امروز میبینیم که بیشتر زمان وزیر صنعت، معدن و تجارت صرف تنظیم بازار و تامین مرغ و تخممرغ و گوشت میشود، اما برنامهریزی برای فولاد کشور، زغالسنگ، انرژی و مانند آن مغفول مانده است. در حال حاضر مشکلات عدیدهای در بخش معدن داریم و اگر یک متولی خاص و وزارتخانهای تخصصی و چابک از ابتدا روی آن تمرکز کرده بود، قطعا اوضاع به گونهای دیگر بود.

جلوی ضرر را از هر جا بگیری...

ترشیزیان گفت: متاسفانه در کشور ما بسیاری ازکارها به روش آزمون و خطا انجام میشود، اما ضربالمثلی هم داریم که میگوید جلو ضرر را از هر جا بگیری منفعت است. بهاعتقاد من تفکیک حوزه بازرگانی که خدماتی گسترده و شرح وظایفی متفاوت با حوزه صنعت و معدن دارد، میتواند تاثیر مثبتی بر تمام این حوزهها بگذارد.

بودجه و الزامات آن

رئیس نظام مهندسی معدن خراسان رضوی گفت: جدا از بحث کلان مدیریتی، بسیاری از گرهها با تزریق بودجه به این بخش باز میشود و امید است که این مشکل با تفکیک حوزهها حل شود و گشایشی در زمینه مالی رخ دهد. وی افزود: در حالت فعلی شاید وزیر تصمیم بگیرد کل بودجه وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت را صرف تامین مایحتاج عمومی کند، اما وقتی این حوزهها جدا از هم باشند هر کدام بودجه مشخص خود را دریافت میکنند و آن وقت وزیر مربوطه میتواند موضوعات حوزه خود را اولویتبندی کند و بودجه براساس آن توزیع میشود که بهنظر من صد درصد نتایج بهتری خواهد داشت.

سخن پایانی

مجموع تمام بحثها و کشوقوسها در چند ماه اخیر نهتنها منجر به استیضاح وزیر نشد که پرونده تفکیک وزارتخانه را هم، حداقل در دوره دولت سیزدهم از اعتبار انداخت و ماجرا به نفع طرفداران ادغام به پایان رسید. حال باید دید در مدت زمان پیش رو وزیر صنعت، معدن و تجارت چه راهکارهایی برای حل مشکلات متعدد این وزارتخانه بهویژه در حوزه معدن در پیش خواهد گرفت.

 


کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/4p5ewa