براساس اعلام وزارت بهداشت در طرح دارویار یارانه داروها به انتهای زنجیره منتقل می‌شود و ما‌به‌التفاوت افزایش نرخ از طریق بیمه‌ها به مصرف‌کننده نهایی تخصیص می‌یابد. براساس برنامه‌های صورت گرفته این اقدام در راستای سیاست‌های کلی نظام سلامت مبنی بر مدیریت منابع از طریق نظام بیمه‌ای صورت می‌گیرد.

با اجرای طرح دارویار، توزیع یارانه دارو متناسب با نیاز بیماران فارغ از سطح درآمد آنها انجام می‌شود؛ به‌گونه‌ای که همه دهک‌های درآمدی جامعه از یارانه دارو، بهره‌مند می‌شوند. با این همه اما‌واگرهای بسیاری برای اجرای این طرح وجود دارد.

کمبود دارو رفع می‌شود

رئیس سازمان غذا و دارو گفت: با اجرای طرح دارویار، کمبود قابل‌توجه اقلام دارویی که حتی شامل بسیاری از داروهای دم‌دستی هم بود ظرف یک تا 2 ماه آینده به‌طور کامل از بین می‌رود.

بهرام دارایی ضمن بیان این مطلب افزود: با حذف یارانه داروهای تولید داخل که برای تهیه مواد اولیه موثره وابسته به ارز ترجیحی بودند، قیمت‌ها واقعی شد و در عوض یارانه دولتی دارو را به انتهای زنجیره یعنی بیمه‌ها منتقل کردیم که به‌دست مصرف‌کننده واقعی برسد. یعنی هر کسی که دارای یک بیمه پایه باشد و با نسخه پزشک به داروخانه مراجعه کند می‌تواند از یارانه دارو استفاده کند.

وی با تاکید بر اینکه تنها داروهای تولید داخل مشمول طرح دارویار هستند، ادامه داد: داروهای OTC که نیاز به نسخه ندارند، داروهایی که تحت لیسانس تولید می‌شوند یا وارداتی و شیرخشک‌ها و تجهیزات پزشکی همچنان از ارز ترجیحی استفاده می‌کنند و تفاوتی را شاهد نخواهند بود. رئیس سازمان غذا و دارو با تاکید بر اینکه مردم داروها را با همان نرخ قبل تهیه می‌کنند، گفت: نرخ دارو هیچ تفاوتی با قبل ندارد و حتی پرداختی مردم در بعضی داروها کاهش هم پیدا کرده است.

دارایی افزود: ۹۸ درصد داروهای مصرفی کشور به‌صورت عددی توسط تولیدکنندگان داخلی تامین می‌شود که اهم این داروهای تولید داخل در این طرح قرار گرفتند. البته تعدادی از داروهای خاص را وارد می‌کنیم که هزینه زیادی هم بابت همان تعداد اندک می‌دهیم.

کاهش‌پرداختی از جیب مردم

سخنگوی وزارت بهداشت با بیان اینکه با اجرای طرح دارویار، پرداخت از جیب بیماران ثابت می‌ماند، اظهار کرد: در مواردی باتوجه به افزایش پوشش بیمه‌ای دارو و پرداخت یارانه سلامت، شاهد کاهش پرداختی از جیب مردم خواهیم بود.

پدرام پاک‌آیین ضمن بیان این مطلب افزود: قبل از اجرای طرح دارویار، ۶ میلیون نفر از جمعیت فاقد بیمه، شناسایی شده و به‌صورت رایگان تحت پوشش بیمه همگانی سلامت قرار گرفتند. در این طرح برای داروهایی که پیش از این تحت حمایت‌های بیمه‌ای نبودند، پوشش بیمه‌ای برقرار شد.

سخنگوی وزارت بهداشت تصریح کرد: بنا به نظر صاحب‌نظران حوزه دارو، با اجرای دارویار کمبودهای دارویی کشور به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد و الگوی مصرف دارو اصلاح و تقاضای القایی دارو کمتر می‌شود.

پاک‌آیین با بیان اینکه تغییر نرخ دارو فقط برای دولت و بیمه‌ها اعمال می‌شود و متوجه بیمار نخواهد بود، یادآور شد: در صورت مراجعه بیمار با نسخه پزشک، میزان پرداختی وی نسبت به قبل تغییری نمی‌کند. در واقع در این طرح، نرخ داروها افزایش می‌یابد، اما سازکار حمایتی به‌گونه‌ای طراحی شده که این افزایش نرخ تماما توسط بیمه‌ها پوشش داده می‌شود. دستیار رسانه‌ای وزیر بهداشت گفت: افزایش پرداخت از جیب مردم در داروهایی که در حال‌ حاضر تحت پوشش بیمه هستند، تماما توسط بیمه‌ها جبران خواهد شد. همچنین برای نخستین بار، مبنای پوشش بیمه که تا پیش از این حداقل نرخ دارو در بازار بود، به قیمتی که بیشترین سهم بازار را دارد، تغییر کرده که در نتیجه پرداخت از جیب مردم برای این دسته داروها ثابت می‌ماند و در برخی اقلام، کاهشی می‌شود. به عنوان مثال در داروی تراستوزومب یا در داروی کپسیتابین که برای بیماران شیمی درمانی استفاده می‌شوند، پرداختی بیمار به‌‌طور قابل‌توجهی نسبت به قبل کاهش پیدا کرده است.

سخنگوی وزارت بهداشت ادامه داد: در حوزه داروهایی که در حال ‌حاضر تحت پوشش بیمه نیستند نیز برای ۳۶۶ قلم داروی ضروری و پرمصرف، پوشش بیمه‌ای طوری انجام شد که پرداختی بیماران هنگام تهیه این داروها پس از اجرای طرح نسبت به قبل از اجرای آن، ثابت بماند.

پاک‌آیین خاطرنشان کرد: در زمینه داروهایی که تهیه آن نیاز به نسخه پزشک ندارد (OTC) هم باتوجه به اینکه از قبل هم ارز دولتی به این داروها تخصیص داده نمی‌شد، این داروها افزایش قیمتی نخواهند داشت. از سوی دیگر، ۱۱۹ قلم از این داروها که مصرف بیشتری دارند، با تایید شورای‌عالی بیمه، تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند؛ بنابراین پرداخت از جیب مردم برای این داروها با ارائه نسخه پزشک و در مسیر بیمه‌ای، کاهش پیدا می‌کند.

تخلفات را به ۱۹۰ اعلام کنید

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز معتقد است با اجرای طرح دارویار هزینه‌ای که بیمار از جیب ‌پرداخت می‌کند هیچ تفاوتی نسبت به گذشته ندارد؛ ضمن اینکه در برخی اقلام به‌دلیل تعهد سازمان‌های بیمه‌گر نرخ کاهش نیز پیدا کرده است. محمدعلی کیانی، درباره پوشش بیمه‌ای داروهایی که قبلا تحت پوشش بیمه نبودند، گفت: حدود ۳۶۶ قلم داروی جدید تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند و بیمار هیچ هزینه اضافه را پرداخت نخواهد کرد.

کیانی با اشاره به کاهش کمبودهای دارویی بیان کرد: وقتی نرخ دارو منطقی‌تر شود، کمبودی هم نخواهیم داشت. کیانی اظهار کرد: از دیگر مزایای این طرح می‌توان به منطقی شدن تجویز، مصرف دارو و کاهش تقاضای القایی و همچنین کنترل قاچاق معکوس اشاره کرد. همچنین حمایت ویژه از داروهای مصرفی بیماران مزمن، خاص و صعب‌العلاج از ویژگی دیگر این طرح است. وی درباره وضعیت پرداخت از جیب مردم پس از اجرای این طرح گفت: داروها به ۴ دسته تقسیم می‌شوند؛ دسته اول داروهای تحت پوشش بیمه هستند. پرداختی مردم برای این دسته تفاوتی نخواهد داشت و حتی گاهی کمتر هم می‌شود. دسته دوم داروهایی هستند که تحت پوشش بیمه نیستند. ۳۶۶ قلم دارو وارد پوشش بیمه می‌شوند و ممکن است تعداد این داروها بیشتر نیز شود. دسته سوم داروهای بدون نسخه یا OTC هستند. ۱۱۹ قلم دارو در این دسته که تقاضای مصرف بالایی دارند به دستور رئیس‌جمهوری تحت پوشش بیمه قرار گرفتند. این‌ها داروهایی هستند که قبلا تحت پوشش بیمه نبودند و الان افزایش قیمتی ندارند. دسته چهارم داروهای گیاهی و مکمل‌های غذایی هستند. داروهای گیاهی و مکمل‌های غذایی نیز افزایش نرخ ندارند و در آینده ممکن است تصمیمات دیگری برای‌شان گرفته می‌شود. کیانی درباره نظارت و پایش این طرح گفت: برای پایش طرح یک تیم بازرسی ویژه از خود وزارت بهداشت تشکیل شده است. نرخ دارو اعلام می‌شود و شهروندان می‌توانند از سایت رسمی سازمان غذا و دارو نرخ داروی مورد نظر خود را بیابند و امکان گزارش موارد تخلف از طریق سامانه ۱۹۰ نیز وجود دارد.

سخن پایانی

وزارت بهداشت اعلام کرده در طرح دارویار یارانه داروها به انتهای زنجیره منتقل می‌شود و از طریق بیمه‌ها به مصرف‌کننده نهایی تخصیص می‌یابد.

مزیت‌های اجرای این طرح شامل توزیع یارانه دارو متناسب با نیاز بیماران، بهره‌مندی همه دهک‌ها از یارانه، تغییر نکردن میزان پرداخت از جیب بیماران، اجرای بیمه همگانی برای آحاد مردم، برقراری پوشش بیمه‌ای برای داروهایی که پیش از این تحت شمول حمایت‌های بیمه‌ای نبوده‌اند، اصلاح الگوی مصرف دارو و کاهش تقاضای القایی، کنترل قاچاق معکوس و رشد صادرات رسمی دارو و حمایت ویژه از داروهای مصرفی بیماران خاص و صعب‌العلاج، می‌شود. براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، باتوجه به ضرورت کنترل مصرف دارو و مدیریت منابع عمومی، یارانه دارو عموما به افرادی تعلق خواهد گرفت که نسخه پزشک داشته باشند. لازم به ذکر است، خریدهای آزاد در داروخانه برای بیماران مزمن، مشمول دریافت یارانه خواهد شد.