در این میان، جز نگار اسکندرفر، تهیه‌کننده سینما که استراتژی سکوت را برگزید، دیگران از ظن خود موضوع را بررسی کردند و هر یک عاملی را از دیگر عوامل مخرب‌تر دانستند.

فیلم خوب، سینما را زنده می‌کند
رضا زارعی، نایب رئیس انجمن مرکزی سینماداران ایران در گفت‌وگو با، انگشت اتهام را به سوی کیفیت فیلم‌ها نشانه گرفت و گفت: استقبال سرد تماشاگران از اکران نوروزی فیلم‌ها، عوامل متعددی دارد اما مهم‌ترین عامل کیفیت فیلم‌هاست. فیلم خوب می‌تواند سینما را زنده کند. مثلا اکران «گشت ارشاد» بعد از مدتی به رکود سینما پایان داد، چون تماشاگر به یاد داشت که این فیلم خنده‌دار است و از ادامه آن‌هم استقبال کرد. وی افزود: سینما با فیلم خوب زنده است و اگر اثر روی پرده کیفیت مناسبی نداشته باشد، صندلی را طلا هم بگیریم، باز کسی به سینما پا نخواهد گذاشت. زارعی به فیلم «قدغن» به کارگردانی حسین مافی اشاره کرد و افزود: این فیلم با وجود اکران نوروزی، فروش بسیار ضعیفی داشت تا حدی که حسین فرحبخش، تهیه‌کننده، در اقدامی عجیب و غیرحرفه‌ای در حالی که فیلم هنوز دو هفته از اکرانش نگذشته بود، آن را در اختیار پلتفرم‌های آنلاین گذاشت.
با این حال، زارعی نسبت به آینده اظهار خوشبینی کرد و گفت: تصور می‌کنم اگر عید فطر فیلم «شیشلیک» محمدحسین مهدویان، «انفرادی» مسعود اطیابی یا «لامینور» داریوش مهرجویی اکران شود، سینما جان تازه‌ای خواهد گرفت.

قیمت‌ها باید شناور شود
زارعی که موسس مجموعه تجاری، فرهنگی، ورزشی سینما ساویز کرج است، درباره نرخ بلیت اظهارکرد: واقعیت این است که وضعیت اقتصادی مردم مناسب نیست، افزایش نوروزی نرخ بلیت سینما، ذوق و شوق تماشاگر نوروزی را سرکوب کرد. اگر این افزایش نرخ در زمان جشنواره اتفاق می‌افتاد، بار روانی کمتری ایجاد می‌کرد.
من این موضوع را پیش‌بینی کرده بودم و در زمان جشنواره به آقای خزایی پیشنهاد دادم اما متاسفانه قبول نکردند. زارعی در ادامه سخنان خود گفت: شخصا معتقدم بهتر است سینماها با توجه به شرایط منطقه، نرخ را تعدیل کند. بنابراین با سینما پرشین کرج هماهنگ شده‌ایم که نرخ بلیت را شناور کنیم و بلیت دو سانس اول نمایش فیلم‌ها به نرخ ۳۰ هزار تومان عرضه شود. وی افزود: این تصمیمی شخصی است و هدف این است که در کنار بلیت‌های نیم‌بهای سه‌شنبه و سانس‌های پیش از افطار ماه رمضان، تسهیلات بیشتری در اختیار علاقه‌مندان به سینما قرار دهیم.

کرونا مرده است
زارعی در تحلیل خود جایی برای پاندمی در نظر نگرفت و گفت: کرونا دیگر اهمیت خود را از دست داده است. حالا مردم همه جا می‌روند و سالن‌های سینما ۱۰۰ درصد بلیت‌فروشی دارند؛ بنابراین نمی‌توان گناه عدم‌موفقیت فیلم‌ها را به گردن کرونا انداخت.

هیچ‌کس چیزی نمی‌گوید
حسین فرحبخش که از اعضای شورای صنفی نمایش است در گفت‌وگو با هرگونه اظهارنظر درباره اکران نوروزی را به بعد از جلسه شورای صنفی نمایش موکول کرد و گفت: شورای صنفی نمایش تشکیل می‌شود تا اکران نوروزی و وضعیت گیشه را تجزیه‌وتحلیل کنیم و نتیجه اعلام خواهند شد. نوک پیکان بسیاری از انتقادات به سوی حسین فرحبخش است که همزمان با عضویت در شورای صنفی نمایش، تهیه‌کنندگی فیلم اکران نوروزی قدغن را نیز بر عهده داشته اما او انتقادات پاسخی به انتقادات مطرح‌شده نداد.

سینما در سایه وحشت
غلامرضا موسوی، دیگر تهیه‌کننده سینما، برخلاف پیش‌بینی فرحبخش سخن گفت. وی علت اصلی بی‌رونقی بازار فیلم‌ها را کرونا معرفی کرد و به گفت: واقعیت این است که پیامدهای کرونا به‌شدت وجود دارد. مثلا با وجود پافشاری در بازگشایی مدارس، هنوز بسیاری از والدین نگران هستند و تعداد زیادی از دانش‌آموزان سر کلاس‌های درس حاضر نمی‌شوند. موسوی که فیلم‌های «تارا» و «قصیده گاو سفید» را در سال ۹۸ تهیه کرده، به صمت گفت: سینما محل تفریح است، پس نمی‌توان انتظار داشت کسانی که در برابر اجبار به حضور در مدرسه مقاومت می‌کنند، به سینما بیایند. به‌نظر من، هنوز علت اصلی کروناست و وحشت از آن، حداقل از جنبه روانی وجود دارد؛ بنابراین امسال هم کرونا ضربه اصلی را به اکران نوروزی وارد کرد. وی افزود: فراموش نکنیم کاهش آمار تماشاگران نسبت به سال‌های پیش از کرونا، چشمگیر بوده اما فروش در مقایسه با دو سال گذشته (نوروز ۹۹ و ۱۴۰۰) افزایش خوبی داشته است.

اکران جذاب نوروزی
موسوی درباره کیفیت آثار اکران نوروزی اظهارکرد: نوروز امسال ۷ فیلم روی پرده رفت که همه از کیفیت مطلوب و استانداردهای بالایی برخوردار هستند، فیلم‌هایی خوب و جذاب انتخاب‌شده بود تا همه قشری را پوشش دهد. موسوی درباره مقایسه آمار سفر با میزان فروش سینما، گفت: این قیاس از اساس نادرست است. مردم دوسال تمام از جای خود تکان نخوردند. در این شرایط، سفر مهم‌تر می‌شود یا سینما؟ وی ادامه داد: امسال در زندانی دوساله را به روی مردم گشودند و راهی برای کاهش فشار روانی پیش‌پای مردم باز گذاشتند. موسوی نقش افزایش نرخ بلیت را چندان پررنگ ندانست و گفت: در صورت حذف اعداد مالیات ارزش افزورده و... در نهایت عدد نرخ خام بلیت عدد پایینی خواهد بود. وی افزود: بلیت سینما در دو سال گذشته حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد اضافه‌شده اما ساندویچی که همان تماشاگر می‌خرد، چند درصد گران‌تر شده است؟ او گفت: سینما باید پولش را از دست مردم بگیرد. به‌جز تماشاگران چه کسی می‌تواند چرخ تولید در سینما را به گردش دربیاورد، بهای بلیت در شرایط فعلی باید ۱۰۰ هزار تومان باشد. به‌گفته این تهیه‌کننده سینما، قبلا هزینه تولید فیلم ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان بود اما حالا این رقم به ۵ تا ۱۰ میلیارد تومان رسیده است. این سرمایه باید برگردد یا نه؟

هزینه‌های کمرشکن
وی افزود: توجه داشته باشید که سینمادار و تهیه‌کننده، هزینه‌های کمرشکنی دارند. کف هزینه روزانه تولید فیلم به ۱۰ میلیون تومان رسیده است. یا سینمادارها را در نظر بگیرید. به‌عنوان مثال در اسفند باید به کارکنان خود حقوق، عیدی و سنوات بپردازند که معادل ۴ماه حقوق آنهاست. این هزینه از کجا باید تامین شود. این تهیه‌کننده سینما با بیان اینکه من به سینمای دولتی کاری ندارم، افزود: این سینما حمایت می‌شود، فیلم تولید می‌کند و اگر زیان‌هم بدهد از درآمد عمومی جبران می‌شود.
وی افزود: تهیه‌کنندگان در بهترین حالت وام کم‌بهره می‌گیرند و باید در ازای آن دفتر، خانه یا ملکی را گرو بگذارند و این در حالی است که هزینه تبلیغات فیلم‌ها وحشتناک است. موسوی ادامه داد: اگر پای پرداخت یارانه درست و منطقی در میان بود، دولت می‌توانست در تعیین نرخ و بهای بلیت دخالت کند. کمک نیم‌درصدی دولت به برخی سینماگران، دردی از ما دوا نمی‌کند و با توجه به شرایط موجود این تصمیم باید بر عهده ما باشد. دخالت دولت در چرخه عرضه و تقاضا در سینما به مشکلات ما دامن می‌زند.

مالیات بر ارزش‌افزوده بلیت حذف شود
موسوی در ادامه سخنان خود بر کم‌اهمیت بودن افزایش نرخ بلیت تاکید کرد و گفت: به اعتقاد من، بهای بلیت تاثیر چندانی روی افزایش یا کاهش سینماروها ندارد اما دوستانی که همیشه اهل غرزدن هستند، این موضوع را دستمایه گلایه و شکایت قرار داده‌اند. این تهیه‌کننده سینما سخنان خود را ادامه داد و افزود: اگر فکر می‌کنید نرخ بلیت گران است به دولت پیشنهاد بدهید مالیات بر ارزش‌افزوده را از کالای فرهنگی حذف کند. رئیس‌جمهوری می‌تواند دخالت کند و دستور دهد مالیات بر ارزش‌افزوده از نرخ بلیت حذف شود. این پول برای دولت مبلغ قابل‌توجهی نیست اما برای تماشاگر مهم است. چرا خریدار کالای فرهنگی باید مانند مشتری پفک، ۹ درصد مالیات بر ارزش‌افزوده بپردازد. موسوی از فقدان حمایت در ایام کرونا هم گلایه‌های بسیاری داشت و گفت: در همه جای دنیا، حتی در کشورهای سرمایه‌داری، دولت کمک‌های فراوانی به سینما می‌کند اما این کمک‌ها در ایران بسیار مختصر و محدود است. او درباره نقش تبلیغات اظهارکرد: شهرداری و صداوسیما می‌توانند از ما حمایت کنند و امکانات بیشتری برای تبلیغات رایگان در اختیارمان بگذارند. نبود تبلیغات، معضل بزرگی است که باید به آن توجه شود. اگر شهرداری و سازمان صداوسیما به تبلیغ فیلم‌ها کمک می‌کردند، حتما اتفاقات بهتری رقم می‌خورد اما به اندازه‌ای که توقع داشتیم، همکاری نشد. او گفت: در حال‌حاضر تمام هم‌وغم ما این است که معاونت سینمایی را متقاعد کنیم و تبلیغ فیلم‌ها را در شبکه‌های ماهواره‌ای انجام دهیم. وی افزود: دوستان ما تاکنون به احترام خواست معاونت سینمایی در شبکه‌های فارسی‌زبان تبلیغ نکرده‌اند اما متاسفانه حمایت لازم نیز از سوی دولت انجام نمی‌شود. ما از عهده اجاره بیلبوردی ۴۰۰ میلیون تومانی برنمی‌آییم. صداوسیما و شهرداری‌ها در شهرهای بزرگ می‌توانند به ما کمک کنند اما متاسفانه از هیچ‌جا دستی برنمی‌آید تا کاری بکند.

کیفیت، کیفیت و بازهم کیفیت
محمد نیک‌بین، دیگر سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده سینما برخلاف نظر غلامرضا موسوی همه نقصان‌ها را به گردن کرونا نینداخت و گفت: ترس از کرونا با افت کیفیت فیلم‌ها و افزایش نرخ بلیت، همگی دست‌به‌دست هم داده‌ و موجب ریزش تماشاگران شده‌اند. اما این نکته را به سخنان خود اضافه کرد که از این ۳ عامل، گزینه کیفیت فیلم بسیار مهم‌تر و تاثیرگذارتر
است.
 وی در گفت‌وگو با افزود: اگر فیلم‌ها کیفیت مناسبی داشته و مردم علاقه‌مند باشند، خودشان راه‌حلی برای مشکلات اقتصادی پیدا می‌کنند و ریسک حضور در سینما را می‌پذیرند، پس حرف اول و آخر را کیفیت آثار می‌زند.
نیک‌بین که آخرین سرمایه‌گذاری‌اش در تولید فیلم به سال ۹۷ و فیلم پازل تهمینه میلانی برمی‌گردد، ادامه داد: متاسفانه کیفیت سینمای ایران روز به روز نازل‌تر می‌شود. براساس گفته‌ها، شنیده‌ها و دیدن تیزر برخی فیلم‌ها، اکران نوروزی کیفیت قابل‌قبولی نداشت.

باید هوشمندانه انتخاب کرد
نیک‌بین به نقش انتخاب نامناسب برای اکران نوروزی هم اشاره کرد و گفت: البته تعدادی از آثار و تولیدات سینما آثار شاخصی هستند اما باید این نکته را در نظر گرفت که آیا برای اکران نوروزی مناسب هستند یا نه. وی افزود: شاید فیلمی از نظر ساختار و داستان، کیفیت بالایی داشته باشد اما در دسته فیلم‌های روشنفکرانه قرار بگیرد. این فیلم به‌هیچ‌وجه مناسب اکران نوروزی نیست، چون مخاطب خاص خود را پیدا نخواهد کرد.

فیلم یا سفر، مسئله این است
نیک‌بین درباره تاثیر افزایش نرخ بلیت گفت: گران‌تر شدن بلیت، موضوع مهمی است اما در این زمینه آمار دقیقی ندارم که به آن استناد کنم. وی ادامه داد: تاکید می‌کنم اگر کیفیت فیلم‌ها مناسب بود و جذابیت ایجاد می‌کرد، نهایت فاکتور نرخ باعث ریزش ۱۰ تا ۲۰ درصدی تماشاگران می‌شد اما حال کاهش تماشاگران وحشتناک است.
 او درباره نقش منفی سفرهای نوروزی بر تماشای فیلم در سینما گفت: معمولا در مقصد مسافران نوروزی، سینما هم در دسترس است و افراد می‌توانند از سینما هم به‌عنوان یکی از اماکن تفریحی استفاده کنند. پیش از کرونا، آمار سفرهای نوروزی، بسیار بیشتر از این بود اما فروش سینما هم به رقمی قابل‌توجه دست پیدا می‌کرد.

سخن پایانی
افزایش نرخ بلیت، فقدان تبلیغات مناسب، تداوم بحران کرونا یا افت کیفیت فیلم‌ها، کدام‌یک باعث قهر تماشاگر از سینما شده است؟ به‌نظر می‌رسد هنوز دست‌اندکاران سینما به اتفاق‌نظر نرسیده و پاسخ روشنی برای این سوال نیافته‌اند. حال باید منتظر ماند و دید در اکران عید فطر و تابستان سینما از این رخوت و رکود بیرون خواهد آمد یا خیر.