بانک مرکزی ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست و به فکر انتشار رمزارز ملی افتاده، این در حالی است که کارشناسان معتقدند قانون فعلی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مواجهه با پدیده‌های نوظهوری همچون رمزارز، یک قانون حداقلی است و زمانی می‌تواند جوابگوی نیازهای کشور باشد که با افزایش دامنه شمولیت خود به این حوزه‌ها، بر جریان سرمایه کشور اشراف داشته باشد.صمت در این گزارش نظر کارشناسان موافق و مخالف راه‌اندازی رمزارز ملی را جویا شده است.

رمزپول ملی در ماه‌های آتی عملیاتی می‌شود

علی صالح‌آبادی از عملیاتی شدن رمزارز ملی در قالب طرح به‌صورت آزمایشی در ماه‌های آینده خبر داد. به‌گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، صالح‌آبادی با استقبال از نکات مطرح‌شده توسط صاحب‌نظران اقتصادی گفت: موضوع رمزارز بانک مرکزی از مدت‌ها قبل در نهاد سیاست‌گذار پولی و بانکی مطرح بوده، اما در این دوره کارگروهی متشکل از کارشناسان اقتصادی، فنی و نشر اسکناس این موضوع را تا مرحله عملیاتی به‌صورت آزمایشی به سرانجام رساندند.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اولویت بانک مرکزی در این مقطع اصلاح نظام بانکی در اضلاع سه‌گانه است، اما موضوعات مهم که اکنون در سطح جهان مطرح است نیز از جمله رمزپول ملی از نظر بانک مرکزی دور نمانده و در این زمینه تصمیمات و اقدامات مهمی اخذ و انجام شده و طی ماه‌های آتی شاهد اجرای آزمایشی این طرح در برخی مناطق کشور هستیم

رئیس شورای پول و اعتبار با تاکید بر فرهنگ‌سازی و آموزش در این زمینه تصریح کرد: در کنار عملیاتی کردن این طرح به‌صورت آزمایشی حتما باید آموزش‌های لازم و فرهنگ‌سازی در این زمینه توسط کارشناسان انجام گیرد. صالح‌آبادی بازه زمانی آزمایشی بودن این طرح را ۶ ماه اعلام کرد و گفت: بعد از این بازه زمانی ضمن آسیب‌شناسی موضوع، گزارش این طرح در اختیار صاحب‌نظران اقتصادی و بانکی قرار می‌گیرد تا از نظرات فرهیختگان در این حوزه بهره گرفته شود.

آینده روشن رمزریال

علی صابریان، کارشناس ارز دیجیتال، در پاسخ به این پرسش که آیا از نظر فنی ایران قادر است به ارز دیجیتال ملی دست یابد به صمت گفت: این پروژه سال گذشته توسط شرکت خدمات انفورماتیک بانک مرکزی اجرا شد و به پایان رسید.

 براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در صورت ایجاد زیرساخت‌های مناسب در بانک مرکزی ارز دیجیتال ملی در اختیار کاربران قرار خواهدگرفت.

 این کارشناس ارز دیجیتال گفت: ضوابط قانونی و تاثیرات اقتصادی دو امر حائز اهمیت در بحث ارز دیجیتال ملی هستند؛ به لحاظ قانونی باید ضوابط مشخصی برای ارز دیجیتال ملی در نظر گرفته شود و تاثیرات اقتصادی ارز دیجیتال ملی نیز مسئله‌ای است که کارشناسان اقتصادی باید درباره آن به بررسی همه‌جانبه بپردازند. در حال ‌حاضر به لحاظ تکنیکال حداقل در کوتاه و میان‌مدت تولید و عرضه ارز دیجیتال ملی چالش‌ساز نخواهد بود.

چشم‌انداز روشن رمزارزها در بازار بین‌الملل

وی درباره آینده رمزارزها در جهان پیش‌بینی کرد: طی ۱۵ سال آینده، رمزارزها و دارایی‌های دیجیتال بخش مهمی از اقتصاد جهان را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین با نگاه بنیادی درمی‌یابیم اتفاقی در دنیای فناوری در حال رخ دادن است.

این کارشناس ارز دیجیتال، ادامه داد: تاثیر این تحول بزرگ در بازار سرمایه و همچنین وضعیت مالی و اقتصادی جهان مثبت است؛ بنابراین هر کس که قصد دارد در این اقتصاد سهیم باشد بهتر است برای ورود به این بازار با پذیرش ریسک‌ صفر شدن سرمایه، سرمایه‌گذاری کند. وی در پاسخ به این پرسش که اگر رمزارز ملی راه‌اندازی شود، چه آینده‌ای برای آن متصور هستید، گفت: قرار است این رمزپول، موجب روان‌سازی مبادلات، آشنایی مردم با این نوع پول و کاهش تاثیر پایه پولی بر نقدینگی شود. همچنین رمزارز ریالی یک پول دیجیتال ایرانی و دارای پشتوانه ریالی است و باعث تورم و چاپ پول نمی‌شود.

تحریم بر رمزارز ملی بی‌اثر است

صابریان درباره تجارت بین‌المللی با رمزارز ملی باتوجه به تحریم‌ها گفت: رمزارز ملی ایران به‌منظور تسهیل در مبادلات مالی میان ایران و سایر کشورها توسط شرکت خدمات انفورماتیک ایجاد شده است؛ چنانچه کارشناسان ارزهای رمزنگار اعتقاد دارند طرح کنگره امریکا بر تحریم رمزارز ایرانی تاثیری نخواهد داشت. 

صابریان افزود: بسیاری از کشورها از جمله امارات به‌منظور ورود به صنعت ارزهای رمزنگار و گسترش بازار و صنعت رمزارزها اقدام به ایجاد ارز رمزنگار ملی کرده‌اند. 

وی ادامه داد: برخی کشورها مانند ونزوئلا نیز برای گسترش و تسهیل روابط اقتصادی و مالی و دور زدن محدودیت‌ها از رمزارزهای ملی باپشتوانه استفاده می‌کنند؛ در نتیجه داشتن رمزارز ملی بیشتر یک ضرورت برای حفظ اسرار مالی کشورهاست. 

این کارشناس ارز دیجیتال درباره علت پراهمیت شدن رمزارزها برای بانک‌های مرکزی توضیح داد: کارکردی که به‌طور عمده برای رمزارزها تصور می‌شود، منبعی برای حفظ ذخیره ارزش پول ملی برای سرمایه‌گذاری است. 

وی ادامه داد: این موضوع تا مدت‌ها منطقی به شمار می‌رفت، زیرا هزینه‌های تراکنش بالا و سرعت آن کند بود، اما به‌مرور، پروژه‌های زیادی با این ابزار مالی راه‌اندازی شد که در نتیجه هزینه‌های تراکنش کمتر شد و سرعت آن بالا رفت و به‌تدریج بحث اینکه می‌توان از رمزارزها به‌عنوان ابزار تراکنش برای مصرف روزانه استفاده کرد، جدی‌تر شد.

رمز ریال قابل‌استخراج نیست

ایمان رحیمی، مدرس بازارهای مالی درباره رمزارز نوظهور ریال بهصمت گفت: رمزریال همان ارز دیجیتال ریال، رمز ارز ایرانی است که توسط بانک مرکزی به‌صورت انحصاری مدیریت می‌شود. با فراگیر شدن جهان مجازی و دیجیتالی، بانک مرکزی ایران سعی دارد از طریق رمزریال‌های ایرانی از شبکه و فناوری ارزهای دیجیتال در راستای اهداف خود استفاده کند. 

وی افزود: رمزریال‌ها وجود خارجی ندارند و تنها در شبکه مجازی می‌توانند مورداستفاده قرار گیرند، اما ارزش و بهای آنها بستگی به پول‌های حقیقی و نرخ ریال کاغذی در ایران دارد. بانک مرکزی اعلام کرد رمزارز ملی خلاف ارزهای دیجیتال خارجی مانند بیت‌کوین به هیچ وجه قابل استخراج نیست و میزان توزیع آنها تحت نظر و هدایت این بانک خواهد بود.

رمزریال؛ اصل و ذات پول الکترونیکی

رحیمی با تاکید بر اینکه غیر قابل استخراج بودن ریال تفاوت عمده این پول مجازی با سایر رمزارزها است، بیان کرد: براساس اعلام بانک مرکزی، در رمزریال اصل و ذات پول به‌صورت الکترونیکی منتقل می‌شود و نیاز به تسویه بین‌بانکی نیست. 

تراکنشی هم که به‌واسطه رمزریال انجام می‌شود مزایایی دارد؛ از جمله اینکه کسبه بلافاصله می‌توانند وجوهاتش را دریافت کنند و پرداخت نیز برای مردم به‌صورت آنی انجام می‌شود. این کارشناس حوزه ارزهای دیجیتال درباره ایجاد امنیت شبکه رمزارز ریال گفت: ماهیت و منشأ ارزهای دیجیتال در شبکه بلاک‌چین قابل‌شناسایی و ردیابی نیست، اما ارزهای دیجیتال بانک مرکزی توسط این نهاد حاکمیتی ایجاد می‌شود و تراکنش آن در یک شبکه اطلاعاتی کنترل‌شده تحت عنوان شبکه بانکی، صورت می‌گیرد و هیچ تراکنشی خارج از این چارچوب مورد تایید نخواهد بود. 

وی در پاسخ به این پرسش که آیا خرید رمزریال درست است یا خیر؟ اظهار کرد: کسانی که می‌خواهند وارد این عرصه شوند باید با آگاهی کامل و دانش ورود کنند، زیرا این بازار بسیار پرریسک است و احتمال ریزش نیز وجود دارد؛ پس مردم نباید صرفا با فکر اینکه روند خوشبینانه است ورود کنند، زیرا ممکن است دارایی‌شان به یکباره ریزش یا صعود کند. این کارشناس اقتصاد درباره اینکه آیا با پایه پولی فعلی داشتن رمزریال کار درستی است؟ گفت: دیجیتالی کردن ریال، با ارزش و پشتوانه فعلی، بی‌معنی است، زیرا با گذشت سال‌ها از مطرح شدن موضوع ارزهای دیجیتال در ایران، هنوز برای این حوزه مقررات‌گذاری نشده و بلاتکلیف مانده است.

رمزریال باید بین المللی شود

وی ادامه داد: از نظر برخی همکاران بنده که رمزارزهای جهانی را در بازه‌های مختلف دیده‌اند، رمزارز ملی جذاب نخواهد بود و از استقبال خوبی برخوردار نمی‌شود، زیرا در این صورت اسکناس‌های مردم تبدیل به توکن‌هایی می‌شود که بدون قابلیت کارکرد در بازار جهانی، از ارزشی برخوردار نیست، زیرا تفاوتی با پول‌هایی که در حساب الکترونیک اشخاص هستند، ندارد و تاثیری بر توسعه فرهنگ ارزهای دیجیتال ایران نخواهد گذاشت.

 رحیمی افزود: البته این مشکل در صورت بین‌المللی کردن رمزریال تا حدود زیادی رفع خواهد شد.

سخن پایانی

بسیاری از کارشناسان رمزریال را مکمل پول نقد می‌دانند که در کنار سایر ابزارهای پرداخت روزمره مانند کارت بانکی، اینترنت بانک و همراه بانک فعال خواهد شد و به افزایش سرعت مبادله‌های پولی کمک خواهد کرد، اما منتقدان می‌گویند عرضه ارز دیجیتال ملی بی‌اهمیت و غیرمنطقی است. همچنین این رمزارز چون قابل استخراج در بازار جهانی نیست، از ارزشی برای مبادلات برخوردار نخواهد بود. از سوی دیگر موافقان، رمزارز ریالی را یک پول دیجیتال ایرانی می‌دانند که دارای پشتوانه ریالی است و باعث تورم و چاپ پول نمی‌شود؛ بنابراین رمزارزهای بانک مرکزی ایران بیشتر برای انجام تراکنش‌های بین‌بانکی استفاده می‌شود و معمولا به‌دلیل بدون واسطه بودن و تمرکز آن در بانک مرکزی با تعریف رمزارزهای دیجیتالی تناقض دارد. در این حالت بانک مرکزی به‌عنوان یک نهاد مرکزی، مالک شبکه و رمزارز شناخته می‌شود و می‌تواند اتفاقات یک شبکه را رصد کند و همین امر امنیت شبکه رمزارز را بالا خواهد برد.