اکنون در شرایطی که اقتصاد بسیاری از کشورها با تورم دست‌وپنجه نرم می‌کند و کسب‌وکارها هنوز شرایط کرونایی را نپذیرفته‌اند، در دنیای متاورس شغلی غوغا به پا کرده که در گذشته حتی قابل‌تصور هم نبود. شاید در همین لحظه هم برای خیلی از مردم دنیا ملک مجازی غیر‌قابل‌باور باشد. خرید و فروش ملک در متاورس محدود به طرح‌های کلاهبرداری و توهم عده‌ای از فعالان فضای مجازی نیست. براساس پیش‌بینی‌های شرکت تحقیقاتی Technavio، ارزش بازار املاک و مستغلات در متاورس تا سال ۲۰۲۶ از ۵ میلیارد دلار عبور خواهد کرد و متاورس به دنیایی ملموس تبدیل می‌شود و افراد بیشتری علاقه‌مند به این فضا می‌شوند. در نهایت هم بازار املاک متاورسی تحت تاثیر این محبوبیت رشد می‌کند. در این گزارش نگاهی خواهیم داشت به گزارش‌های جهانی از املاک متاورسی و چگونگی فعالیت مشاوران در این فضا.

همین چند وقت پیش انتشار آگهی‌های فروش زمین در متاورس در برخی سایت‌های درج آگهی، نگاه همه را به‌سوی این پدیده کشاند و تعداد بیشتری نسبت به این دنیا کنجکاو شدند؛ اینکه اصلا متاورس چیست و چطور به ایران رسیده است. همان روزها، پایگاه خبری راه پرداخت در گزارشی این موضوع را بررسی کرد که محتوای گزارش نشان می‌داد زودتر از آنکه متاورس در ایران فراگیر شود، صف سوداگران این پدیده شکل گرفته و به‌سبک معاملات املاک در فضای واقعی ایران، حالا در متاورس دلالان ایرانی ظهور پیدا کردند؛ کسانی که حق مشاوره می‌گیرند و به‌عنوان واسطه برای مشتری در متاورس زمین می‌خرند. حالا چندی است در فضای مجازی با حجم انبوه آگهی‌های مشاوره املاک متاورسی مواجه می‌شویم که با قیمت‌های نجومی برای خرید ملک در متاورس راهنمایی می‌دهند.

برگ برنده املاک متاورسی

براساس گزارش‌ها، بازار املاک و مستغلات متاورسی به‌واسطه دو عامل رشد خواهد کرد؛ نخستین عامل تبدیل متاورس به یک تجربه واقعیت ترکیبی‌تر است تا بازدیدکنندگان در آن ساکن شوند و عامل دوم رونق بازار ارزهای دیجیتال. رهن یا اجاره املاک متاورسی نیازمند رمزارز است. در سال ۲۰۲۰ مسکن متاورسی کلیدواژه جست‌وجو در سایت‌ها بود و افراد زیادی جذب این موضوع شدند. برای همه ما این سوال مطرح است که چرا باید در متاورس خانه داشته باشیم. شاید مهم‌ترین دلیل ترس از دست دادن موقعیت‌های متاورس باشد. در میان مردم ترسی به‌وجود آمده که زمین‌های متاورس به همین منوال ارزشمند خواهند شد. دومین دلیل نبود محدودیت‌های جغرافیایی و ملیتی در متاورس است. شاید خیلی‌ها علاقه‌مند باشند که در همسایگی شخصیت‌های مهمی مثل ایلان ماسک یا بازیگران موردعلاقه خود زندگی کنند. همچنین شاهد ثبات بیشتر بازار زمین‌های متاورس نسبت به بازار رمزارزها هستیم.

نقشه‌های مبتنی بر بلاک‌چین

افراد در دنیای واقعی برای خرید ملک یا زمین باید تصمیم بگیرند که قصد خرید آپارتمان، خانه کلنگی، زمین کشاورزی، مغازه یا خانه ویلایی را دارند. در دنیای متاورس املاک و مستغلات به زمین خام، فروشگاه، ورزشگاه، مترو، فرودگاه، کشتیرانی، کافه و رستوران تقسیم‌بندی می‌شود. زمین‌های متاورس نقشه‌هایی در فضای آنلاین و مبتنی بر بلاک‌چین هستند.

بازار مسکن در متاورس با بازار واقعی املاک و مستغلات بسیار تفاوت دارد. زمین‌های مجازی نرخ خاص خود را دارند. در نتیجه نرخ‌گذاری زمین مجازی از الگوی قیمت‌گذاری دنیای فیزیکی پیروی نمی‌کند. ارزش دارایی‌های دیجیتال، به نحوه درک خریداران از نرخ آن بستگی دارد. نخستین شهر متاورسی در دسنترالند متشکل از ۹۰۰۰ قطعه یا توکن غیرقابل‌تعویض ان‌اف‌تی ساخته شد.

براساس اخبار منتشرشده از فضای مجازی مشاوران املاک برای ارائه مشاوره خرید زمین در متاورس حدود ۲۰۰۰ دلار هزینه می‌گیرند!

در ایران نیز آگهی‌های متفاوتی در فضای مجازی منتشر شده که براساس آنها برای مشاوره خرید ملک در متاورس بین ۶۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان هزینه پرداخت می‌شود. گرچه بازار مشاوران املاک متاورسی رونق گرفته، اما شاهد ریزش ۸۰ درصدی نرخ زمین‌های متاورس در 6 ماه گذشته بوده‌ایم.

قلاب سوداگران برای متاورس

سعید سیاه‌پوش، کارشناس حوزه فناوری درباره حق مشاوره‌ها در معاملات املاک متاورسی از قیمت‌های نجومی در این دادوستد خبر می‌دهد. به‌گفته سیاه‌پوش بازار سوداگری ایرانی در متاورس هم داغ است و از حق مشاوره‌های 2هزار دلاری خبر می‌دهد. در واقع افرادی که آگهی‌های فروش زمین در متاورس را ثبت می‌کنند، عمدتا نه فروشنده مستقیم، بلکه واسطه و در بهترین حالت مشاور خرید این املاک هستند و کارمزدهای نجومی دریافت می‌کنند.

این کارشناس حوزه فناوری دلیل عمده ظهور سوداگری در متاورس را نبود اطلاع کافی نسبت به این دنیا و در مقابل ترویج باورهای غلط توسط همین سوداگران می‌داند و توضیح می‌دهد: «یک باور رایج که می‌تواند درست هم نباشد، توسط افرادی رواج پیدا می‌کند که اطلاعات چندانی ندارند. 3 کلمه متاورس، مارک زاکربرگ و زمین مجازی با هم در ذهن افراد نشسته است.

اگر به فردی بگویید با این کلمات جمله بسازد، احتمالا می‌گوید، مارک زاکربرگ، خالق فیس‌بوک زمین مجازی را در متاورس خلق کرده که نرخ آن هزار دلار بوده و حالا به ۱۰ هزار دلار رسیده است. این ذهنیت توسط کسانی به افراد القا می‌شود که سود آنها در ترویج باورهای ساده‌لوحانه و سطحی است؛ اما بسیاری از همین سناریو ساده‌لوحانه فریب خوردند و وارد این حوزه شدند. اگر در اینترنت جست‌وجو کنید، می‌بینید کلمه «متاورس» عمر ۳۰ ساله دارد. واژه متاورس نخستین ‌بار در سال ۱۹۹۲ در رمان snow crash نوشته «نیل استفنسون» مطرح شد که اتفاقا نسخه‌هایی از ترجمه فارسی آن هم در اینترنت موجود است. این رمان حاوی یک فضای تخیلی است که مارک زاکربرگ هم به‌نوعی، تصویر معروف شمشیربازی آن را جلوی چشم ما گذاشت.»

به‌گفته این کارشناس، «متاورس» متد جدیدی نیست که امروز اختراع شده باشد؛ ایده‌ای بوده که سال‌ها پیش مطرح و امروز به مدد فناوری به اجرا نزدیک شده است. متاورس یعنی فراجهانی. این واژه با یک رویکرد تجاری و تبلیغاتی توسط مارک زاکربرگ مطرح و به‌اصطلاح هایپ شد.

به‌گفته سیاه‌پوش این ایده‌ای است که در دنیا شکل گرفته و ناگهان به یک روند جهانی تبدیل شده؛ اما مسئله اینجاست که همیشه عده‌ای به‌دنبال گرفتن ماهی از آب گل‌آلود هستند.

او با مثال‌آوردن از وضعیت متاورس در ایران توضیح می‌دهد: از آنجا که کلمه متاورس مدت زیادی نیست که بین فارسی‌زبان مطرح شده و برای خیلی‌ها ناشناخته است، عده‌ای خود را به‌عنوان متخصص معرفی و به‌راحتی از کنجکاوی و میل به کسب درآمد افراد سوءاستفاده می‌کنند.

در صورتی که واقعیت این است که اساسا متاورس و زیستن در این دنیا به تخصص عجیب‌وغریبی نیاز ندارد که بخواهیم بابت آن پول پرداخت کنیم. خرید زمین و آیتم‌های بازی در پلتفرم‌هایی نظیر دسنترالند و... به همان سادگی خرید آیتم‌های بازی در گیم‌ها و بازی‌هایی نظیر ماین‌کرفت، کرش و فورت‌نایت است که از سال‌ها پیش کاربران این بازی‌ها به‌راحتی از آن استفاده می‌کردند.

سخن پایانی

برخی کارشناسان فعال در حوزه فناوری معتقدند برای خرید زمین در متاورس اساسا به تخصص ویژه‌ای نیاز نیست که لازم باشد هزینه‌های گزافی برای آن پرداخت شود؛ یعنی خود افراد همان‌طور که قبلا برای بازی‌هایی نظیر ماین‌کرفت، کرش و فورت‌نایت آیتم خریداری می‌کردند، حالا هم با اتصال کیف پول خود می‌توانند در متاورس خریدوفروش کنند. به‌گفته این گروه از کارشناسان، کاربران این فضا بیشتر از آنکه به مشاور و پرداخت پول به مشاوران نیاز داشته باشند، به مطالعه نیاز دارند و خوشبختانه تمامی منابع مطالعاتی در این‌باره در اینترنت به‌صورت رایگان موجود است.