بانک ‌مرکزی در جدیدترین اقدام اوراق سکه منتشر کرده است. این اوراق دقیقا زمانی منتشر شد که فنر نرخ ارز در رفته بود و به‌دنبال آن نرخ طلا هم به‌شدت افزایش یافت. بانک مرکزی در راهکاری برای سرکوب نرخ سکه اقدام به انتشار اوراق گواهی سکه کرد.

براساس تصمیم این نهاد هر فرد حقیقی می‌تواند 100 سکه و به هر میزان اوراق صندوق طلا خریداری کند.

 بازار هم به این اقدام بانک مرکزی روی خوش نشان داد و طی یک روز از نرخ سکه حدود یک‌ونیم میلیون تومان کاسته شد، اما در کمتر از یک هفته اثر این مُسکن موقت با افزایش نرخ اونس جهانی از بین رفت و نرخ سکه تمام بهارآزادی به رقم بالای ۱۶ میلیون تومان بازگشت.

اوراق سکه از مزایای ویژه‌ای برخوردار است و انتشار آن در کنار ایجاد فضای کسب منفعت برای خریداران، موجب تعدیل بازار و تثبیت نرخ طلا و سکه می‌شود.

در واقع این اقدام بانک مرکزی به‌منظور ایجاد ثبات در بازار طلا و سکه انجام شده است.

همچنین این اوراق طبق اعلام بانک مرکزی معاف از مالیات هستند و در سررسید شش‌ماهه با تسویه به نرخ روز منتشر می‌شوند.

 معافیت مالیاتی یک مزیت مهم برای این اوراق محسوب می‌شود و یک فرصت سرمایه‌گذاری جذاب برای فعالان بازار سکه و طلا است. صمت در گفت‌وگو با کارشناسان تاثیر انتشار این اوراق بر بازار طلا را بررسی کرده است.

طلا از نرخ ارز تاثیر می‌پذیرد

محمد کشتی‌آرای، نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران درباره اثرات انتشار اوراق گواهی سکه بر بازار سکه و طلا به صمت گفت: نرخ اونس جهانی به‌عنوان یکی از عوامل اثرگذار روی نرخ داخلی طلا، روزهای گذشته تغییرات زیادی نداشته اما به‌دلیل روند صعودی نرخ ارز در هفته‌های گذشته نرخ سکه در بازار داخل افزایش یافت.

وی با اشاره به اینکه از زمان آغاز سیر صعودی نرخ دلار نرخ سکه نیز جهش داشته، افزود: افزایش نرخ ارز، موجب افزایش شدید نرخ طلا و سکه در بازار شد؛ به‌شکلی که نرخ سکه طرح جدید اوایل هفته گذشته ۱۶ میلیون و ۵۰ هزار تومان بود اما تا مرز ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان نیز پیشروی کرد.

حباب یک‌ونیم میلیون تومانی

این کارشناس بازار طلا با تاکید بر اینکه فروش اوراق سکه تنها برای مدت کوتاهی ترمز نرخ سکه را کشید، گفت: پس از اعلام خبر فروش اوراق سکه در بورس جو روانی حاکم بر بازار سکه نرخ آن را بیش از یک میلیون تومان کاهش داد؛ به‌طوری که تمام‌سکه بهار آزادی طرح جدید روز چهارشنبه هفته گذشته با نرخ ۱۵ میلیون و ۵۰۰ هزار معامله شد؛ یعنی در کمتر از ۲۴ ساعت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید با کاهش نرخ بیش از یک میلیون تومانی مواجه شد.

وی خاطرنشان کرد: از چهارشنبه گذشته تا دیروز بازار آزاد نوسان خاصی را تجربه نکرد و تحت تاثیر عرضه اوراق سکه توسط بانک مرکزی بود، اما روز دوشنبه، ۲۳ آبان با افزایش نرخ اونس جهانی، نرخ این کالای سرمایه‌ای در ایران نیز صعودی شد. به این ترتیب نرخ تمام‌سکه بهار آزادی دوباره به کانال ۱۶ میلیون تومان بازگشت.

نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران درباره موضوع عرضه اوراق سکه در بورس، ضمن تاکید بر اینکه اعلام نرخ اوراق در بورس از یک سو و کنترل نرخ ارز در بازار از سوی دیگر، قطعا تاثیر مثبتی بر نرخ سکه در بازار آزاد دارد، اظهار کرد: چنانچه با ادامه فروش اوراق سکه، قیمت‌ها در بورس پایین‌تر از نرخ سکه در بازار آزاد بماند، نرخ سکه در بازار آزاد همچنان روند کاهشی را تجربه خواهد کرد و در نهایت این کاهش منجر به ثبات نرخ سکه می‌شود.

وی با اشاره به اهمیت نظارت بانک مرکزی بر نرخ ارز تصریح کرد: نرخ ارز باید کنترل و مدیریت شود تا روند ثبات و کاهش نرخ سکه در بازار در هفته‌های پیش‌رو ادامه یابد، زیرا نرخ سکه در بازار آزاد تابعی از نرخ دلار است؛ بنابراین اگر نرخ دلار افزایش یابد نرخ سکه نیز افزایش خواهد یافت.

نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران ابراز امیدواری کرد عرضه اوراق سکه در بورس کالا، منجر به ایجاد نرخ رقابتی و کاهشی شود تا ضمن کنترل نرخ ارز، قیمت‌ها در بازار سکه نیز کاهش یابد و به ثبات برسد.

تداوم روند کاهشی نرخ سکه

وی با بیان اینکه فروش اوراق سکه به مبلغی کمتر از نرخ سکه در بازار آزاد به کنترل این بازار کمک می‌کند، گفت: از آنجایی که نرخ اعلامی فروش اوراق، حداقل ۵ تا ۷ درصد کمتر از نرخ بازار است، تاثیر قابل‌توجهی در کنترل نرخ سکه در بازار داشته و روندی صعودی را که نرخ سکه طی هفته‌های اخیر در پیش گرفته متوقف و آن را کاهشی کرده است.

کشتی‌آرای در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان اوراق را تبدیل به سکه واقعی کرد، گفت: دارندگان گواهی سپرده سکه در صورت تمایل می‌توانند از انبارهای بانک‌های مذکور سکه خود را به‌صورت فیزیکی دریافت کنند. به‌دلیل یکروزه بودن فرآیند تحویل است که به این سکه‌ها «سکه تحویل یکروزه» گفته می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه اعمال سیاستی همچون انتشار اوراق سکه ذاتا مثبت است، بیان کرد: انتشار اوراق سکه اگر به شیوه اشتباه انجام شود، موجب کاهش جذابیت و نبود استقبال عمومی از این اوراق خواهد شد؛ بنابراین بهترین شیوه اجرا پایین نگه داشتن نرخ اوراق فروش سکه نسبت به نرخ بازار آزاد است.

بانک مرکزی باید سقف خرید اوراق  را افزایش دهد

حسن رادمهر، تحلیلگر بازارهای مالی درباره آثار انتشار اوراق سکه بر بازار سکه و طلا به صمت گفت: اقدام اخیر بانک مرکزی مبنی بر انتشار اوراق سکه، تاثیر بسیار مثبتی بر بازار سکه خواهد داشت؛ بنابراین بانک مرکزی باید انتشار این اوراق را ادامه دهد و حتی در صورت امکان سقف خرید برای هر کد حقیقی را از ۱۰۰ به ۲۰۰ ارتقا دهد.

وی افزود: انتشار اوراق گواهی سکه منجر به جمع‌آوری نقدینگی می‌شود؛ به‌عبارتی پول‌های نقد از دست مردم جمع می‌شود و به خرید اوراق اختصاص پیدا می‌کند و به این واسطه تورم نیز کنترل می‌شود. نقدینگی جمع‌آوری‌شده قابل‌توجه نیست، اما در نهایت عاملی برای کنترل تورم خواهد بود.

کنترل هیجان بازار

رادمهر انتشار گواهی سکه را ابزار کنترل هیجانات این بازار دانست و گفت: در مواقعی که سرمایه‌گذار به‌صورت هیجانی اقدام به خرید سکه و دلار می‌کند، انتشار اوراق می‌تواند هیجانات ناشی از خرید را کنترل کند؛ بنابراین می‌توان گفت بانک مرکزی با بکارگیری این ابزار توانست هیجانات کاذب بازار را کنترل
کند.

رادمهر درباره مزایای انتشار اوراق برای معاملات بازار سرمایه گفت: با انتشار اوراق، بازار سرمایه انواع سرمایه‌گذاری را پوشش می‌دهد، همچنین این اقدام می‌تواند سبب جلوگیری از خروج نقدینگی شود.

این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: بانک مرکزی امکان ضرب سکه را به بخش خصوصی هم داده، این در حالی است که پیش از این ضرب تمام سکه‌های موجود در انحصار بانک مرکزی بود؛ بنابراین انتشار اوراق فروش سکه باعث کاهش حباب سکه و حفظ ذخایر بانک مرکزی خواهد شد.

وی با تشریح روند فعلی ضرب سکه گفت: طبق سیاست‌های جدید، بخش خصوصی همزمان با بانک مرکزی، می‌تواند اقدام به ضرب سکه کند. این اقدام حجم عرضه سکه به بازار را افزایش و حباب قیمتی این کالای سرمایه‌ای را کاهش می‌دهد. حال ممکن است بخش خصوصی برای ضرب سکه اقدام به واردات طلا کند؛ در هر صورت این رفع انحصار عاملی برای حفظ ذخایر بانک مرکزی است.

سیاست غلط تحویل نقدی

رادمهر ضمن انتقاد از سیاست‌های گذشته بانک مرکزی گفت: در گذشته، زمانی که نرخ سکه یا دلار جهش داشت، بانک مرکزی برای کنترل جهش، از ابزارهای نوین در بازار سرمایه استفاده نمی‌کرد، بلکه با روش پیش‌فروش با تحویل نقدی سکه جلوی جهش نرخ را می‌گرفت.

 این اقدام فقط در کوتاه‌مدت جلوی رفتارهای هیجانی در بازار و پیرو آن جهش نرخ دلار یا سکه را می‌گرفت. اما اکنون بانک مرکزی با انتشار اوراق سکه، گامی بلند در تثبیت نرخ این کالا برای بازه زمانی طولانی برداشته است.

همپوشانی دلار و سکه

این تحلیلگر بازارهای مالی در پاسخ به این پرسش که آیا بازار سکه و طلا از بازار ارز تاثیر می‌گیرد، گفت: وقتی نرخ ارز بر مدار رشد قرار می‌گیرد، طبیعی است که نرخ طلا و سکه نیز صعودی شود.

وی در ادامه توضیح داد: نرخ سکه کاملا متاثر از نرخ دلار است؛ یعنی زمانی که نرخ دلار صعودی شود، سکه نیز رشد نرخ را تجربه خواهد کرد، اما اینکه چرا نرخ سکه به‌نسبت هفته‌های گذشته تا حدی کاهشی شد، متاثر از انجام معاملات این کالا و ورود آن به بورس است، زیرا بسیاری از خریداران به‌جای مراجعه به بازار و خرید فیزیکی سکه، اقدام به خرید اوراق سکه کرده‌اند. این موضوع باعث شد تقاضا برای خرید سکه کاهش یابد و همین امر مانع از ادامه روند افزایشی نرخ شد و حتی بعد از چند روز بازار با روند نزولی نرخ سکه نیز مواجه شد.

این تحلیلگر بازارهای مالی با بیان اینکه علاوه بر نوسان نرخ ارز، نوسان نرخ اونس جهانی نیز تاثیر بسزایی در تغییر نرخ این کالا می‌گذارد، افزود: قیمت‌ها در بازار طلا و سکه همیشه از نرخ ارز و اونس جهانی تبعیت می‌کنند، اما رشد نرخ سکه در هفته گذشته هیجانی بود و هم‌اکنون نیز نرخ این کالا دارای حباب است.

سخن پایانی

نوسان قیمت‌ها این روزها بازار طلا و ارز را رها نمی‌کند. از یک طرف بانک مرکزی از ابزارهای لازم استفاده کرده تا مانع از رشد بی‌منطق قیمت‌ها در این بازار شود و از طرفی صادرکنندگان این روزها در عرضه ارز به بازار توافقی فعال هستند. این بدان معناست که مشکلی در عرضه ارز وجود ندارد. به‌دنبال کاهش قیمت‌ها در بازار ارز و تغییر جهت سرمایه‌گذاران از بازار طلا به ثبت‌نام سکه بورسی، نرخ این کالا نزولی شده اما چنانچه نرخ اوراق سکه پایین‌تر از قیمت سکه در بازار آزاد در نظر گرفته نشود، بعید است سکه خیلی ارزان شود. به‌باور کارشناسان انتشار چنین اوراقی می‌تواند مانند ضربه‌گیر رشد قیمت‌ها عمل کند و سرمایه‌گذاران سکه را از بازار این کالا به بورس بکشاند. نکته قابل‌توجه این است که چنانچه فروش اوراق سکه با فاصله قیمتی قابل‌توجهی از بازار آزاد انجام شود، بی‌تردید نرخ سکه در بلندمدت به‌شکل چشمگیری کاهشی می‌شود.