ترخیص کالا چیست؟

به فرآیند دریافت مجوز از ارگان دولتی مرتبط، برای انتقال کالا به خارج از کشور (صادرات کالا) یا ورود کالا به کشور (واردات کالا)، ترخیص کالا می‌گویند. این فرآیند می‌تواند توسط صاحب کالا، یک فرد کارگزار یا یک شرکت ترخیص کالا مانند راهکار تجارت پایا انجام شود.

مراحل ترخیص کالا از گمرک چگونه است؟

ترخیص کالا شامل چندین مرحله است که در این بخش به‌ترتیب درباره آن‌ها توضیحاتی ارائه می‌کنیم.

 ۱- اخذ پروفرما از فروشنده اولین مرحله ترخیص کالا از گمرک

دریافت پرفورما یا پیش‌فاکتور، اولین اقدامی است که باید برای ترخیص انجام داد. اخذ پرفورما معمولا قبل از خرید کالا انجام می‌شود و شامل اطلاعاتی چون کالای خریداری‌شده، مشخصات خریدار و فروشنده، تعهد طرفین، نحوه پرداخت و … است.

 ۲- ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت (NTSW)

پس از اینکه پرفروما را از فروشنده دریافت کردید، باید آن را در سامانه جامع تجارت آپلود و سفارش خود را ثبت کنید. مهم‌ترین شرط برای ثبت سفارش، داشتن کارت بازرگانی معتبر است. پس اگر کارت بازرگانی ندارید، باید برای دریافت آن اقدام کنید. همچنین باید اطمینان حاصل کنید که کالای مورد نظر شما، جزء کالاهای ممنوعه یا جزء فهرست حمایت از تولیدات داخلی نباشد.

 ۳- درخواست تخصیص ارز از بانک مرکزی

بعد از اخذ مجوز ثبت سفارش، نوبت به درخواست تخصیص ارز می‌رسد. برای این کار باید به سراغ شعبه بانکی که در ثبت سفارش مشخص کردید بروید و درخواست خود را از طریق آن برای بانک مرکزی ارسال کنید. البته بانک‌ها در حال متصل شدن به سیستم NTSW هستند و درخواست تخصیص ارز به‌صورت آنلاین و بدون مراجعه به شعبه بانک انجام خواهد شد.

۴- حواله خرید کالا (تامین ارز)

پس از اینکه ارز موردنظر به شما اختصاص یافت و تاییدیه آن را از بانک مرکزی دریافت گردید، باید به بانک عامل مراجعه و مبلغ کالای خریداری‌شده را بر اساس نرخ نیمایی برای فروشنده حواله کنید. لازم به ذکر است که بانک عامل برای اطمینان از واردات کالا، ۳۵ درصد از مبلغ خرید را نزد خود نگه می‌دارد و پس از واردات کالا، آن را به شما مسترد می‌کند.

۵- برآورد هزینه ترخیص کالا از گمرک

هزینه ترخیص کالا که به آن حقوق ورودی نیز می‌گویند، شامل پرداخت درصدی از ارزش کالای وارد شده است. میزان حقوق ورودی هر کالا، هر ساله توسط وزارت صمت تعیین می‌شود.

۶- اخذ ترخیصیه از شرکت حمل و دریافت قبض انبار کالا

هنگامی‌که کالا وارد گمرک موردنظر شد، باید برای اخذ ترخیصیه به شرکت حمل مراجعه کنید. منظور از ترخیصیه، اخذ مدارک از شرکت حمل‌کننده کالا است. ارائه اصل بارنامه برای اخذ ترخیصیه و قبض انبار ضروری است. البته اگر بارنامه ریلیز شده باشد، نیازی به ارائه اصل آن نخواهید داشت.

۷- ثبت کالا در سامانه EPL و دریافت کوتاژ

سامانه EPL یک سامانه الکترونیکی است که باید کالای خود را در آن اظهار کنید. پس از اظهار یک کد هشت رقمی اختصاصی برای شما صادر می‌شود که به آن کوتاژ می‌گویند. 

۸- تعیین مسیر گمرکی

پس از اینکه کوتاژ خود را دریافت کردید، سامانه EPL مسیر گمرکی کالای شما را تعیین می‌کند و آن را با سه رنگ سبز، زرد یا قرمز نشان می‌دهد.

• مسیر سبز: راحت‌ترین مسیر است و نیازی به بررسی و ارزیابی اسناد و کنترل تعرفه و ارزش کالا ندارد.
• مسیر زرد: در این مسیر ارزش کالا کنترل می‌شود و اسناد مورد بررسی قرار می‌گیرند.
• مسیر قرمز: این مسیر دشوار است و نیاز به کنترل تعرفه و ارزش و ارزیابی و تطبیق اسناد دارد. همچنین ممکن است نیاز به اخذ مجوزهایی از ارگان‌های دیگر مانند وزارت بهداشت یا اداره استاندارد باشد.

۹- واریز وجه گمرکی (حقوق ورودی)

بعد از دریافت کوتاژ، وجه گمرکی باید از طریق سامانه Payment (سامانه مدیریت متمرکز پرداخت‌های اینترنتی عوارض دولتی) پرداخت شود. همچنین افراد حقیقی و حقوقی که دارای کارت بازرگانی با سابقه بیش از دو سال هستند یا برخی از کارت‌های بازرگانی دیگر، می‌توانند وجه گمرکی را پس از اتمام کارهای مربوط به ترخیص کالا و قبل از مراجعه به درب خروجی پرداخت کنند.

۱۰- پرداخت ۴ درصد مالیات علی‌الحساب

هر کالایی که وارد کشور می‌شود، قبل از اینکه از گمرک خارج شود، باید ۴ درصد ارزش ریالی آن به‌علاوه ارزش سیف حقوق ورودی کالا، به حساب اداره مالیات واریز شود. البته برخی از شرکت‌ها مانند شرکت‌های تولیدی که ۳ سال پیاپی واردات انجام داده‌ و خوش‌حساب باشند، از پرداخت این مالیات معاف هستند.

۱۱- دریافت مجوزهای لازم در ترخیص کالا از گمرک

پس از دریافت کوتاژ، بسته به نوع کالایی که قصد واردات آن را دارید، ممکن است نیاز باشد تا یکسری مجوزها برای آن دریافت کنید. به‌عنوان مثال واردات مواد غذایی نیاز به مجوز وزارت بهداشت دارد. برای برخی دیگر از کالاها باید توسط اداره استاندارد مجوز صادر شود و ….

۱۲- اخذ کد رهگیری از بانک عامل

اخذ این کد، جزئی از فرآیند ترخیص کالا از گمرک است. برای دریافت کد رهگیری باید به بانکی که از طریق آن ارز دریافت کردید، مراجعه کنید.

۱۳- صدور پروانه الکترونیک

این پروانه الکترونیک در واقع همان برگه سبز گمرکی است که تبدیل به نسخه الکترونیکی شده است. پروانه الکترونیکی، قابلیت استعلام‌گیری دارد و دیگر لازم به ارائه نسخه فیزیکی پروانه سبز گمرکی نیست.

۱۴- بارگیری کالا

در این مرحله، باید شماره پلاک کامیونی که قرار است کالای شما را حمل کند را در سامانه EPL ثبت کنید. همچنین شماره انباری که کالا در آنجا تخلیه می‌شود نیز در این مرحله مشخص می‌گردد.

۱۵- بررسی مجدد کالا

پس از بارگیری و هنگام خروج کالا، دایره درب خروج گمرک، کالای شما را دوباره بررسی خواهد کرد. حتی ممکن است با فرآیند بازرسی مسیر قرمز مواجه شوید. اگر مشکلی وجود نداشته باشد، دستور ترخیص کالا از گمرک برای شما صادر خواهد شد. 

۱۶- خروج و تحویل کالا به انبار آخرین مرحله ترخیص کالا از گمرک

پس از اینکه کالا از گمرک ترخیص شد، به انباری که در سامانه EPL مشخص شده منتقل می‌شود و مسئول انبار ورود کالا را ثبت می‌کند.

سخن پایانی

گاهی اوقات افراد وقت و دانش کافی برای انجام این کار را ندارند. در چنین شرایطی پیشنهاد می‌کنیم، آن را به یک شرکت ترخیص کالا مانند راهکار تجارت پایا که به‌صورت تخصصی در این زمینه فعالیت می‌کند، بسپارید. این شرکت دارای سابقه طولانی در زمینه ترخیص و واردات کالا است و می‌تواند کالای شما را باهزینه های مناسب و در کوتاه‌ترین زمان ، از گمرک ترخیص کند.